Το gaslighting είναι από τις πιο τοξικές συμπεριφορές, που μπορεί να έρθεις αντιμέτωπος. Συνήθως προέρχεται από χειριστικούς, ιδιαίτερα ναρκισσιστές, ανθρώπους, όπως φίλοι, σύντροφος ή ακόμα και συγγενείς. Ουσιαστικά αποτελεί μορφή συναισθηματικής κακοποίησης, που σε κάνει να αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου, τις πεποιθήσεις σου και την οπτική σου προς την πραγματικότητα. Όταν εκτεθείς σε αυτό για μεγάλα διαστήματα, οι συνέπειες είναι τρομερά αρνητικές για την αυτοπεποίθησή σου, την αυτογνωσία σου και τη γενικότερη πίστη στον εαυτό σου.
Δυστυχώς, είναι πιθανόν να μην καταλάβεις εξαρχής ότι απέναντί σου έχεις έναν χειριστικό άνθρωπο και γρήγορα να βρεθείς να γίνεσαι δέκτης gaslighting. Σε αυτή την περίπτωση, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να προστατεύσεις τον εαυτό σου.
Μάθε τα σημάδια του gaslighting
Αν γνωρίζεις τα σημάδια του gaslighting, τότε είναι πολύ πιο εύκολο να τα αναγνωρίσεις, όταν κάποιος στο κάνει. Τα βασικά; Επιμένει ότι έκανες ή είπες κάτι, που είσαι σίγουρος ότι ποτέ δεν συνέβη. Αρνείται ή κοροϊδεύει το πώς εσύ θυμάσαι τα γεγονότα. Σε αποκαλεί τρελό ή υπερβολικά ευαίσθητο όποτε εκφράζεις ανάγκες ή ανησυχίες σου. Εκφράζει σε τρίτους τις αμφιβολίες του σχετικά με τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και τη γενικότερη νοητική σου κατάσταση. Αλλάζει τον τρόπο, που έγιναν τα πράγματα, έτσι ώστε να ρίξει το φταίξιμο σε εσένα. Επιμένει ότι έχει δίκιο και αρνείται ακόμα και να σκεφτεί τη δική σου οπτική.
Εμπιστεύσου τον εαυτό σου
Ό,τι κι αν σού λέει, εσύ ξεκαθάρισε στο μυαλό σου τη δική σου εκδοχή των πραγμάτων. Όρισε μέσα σου ποια είναι η δική σου αλήθεια και επέμεινε σε αυτήν, άσχετα με το πώς πάει να σου παρουσιάσει την κατάσταση. Η εμπιστοσύνη στον εαυτό σου είναι το μεγαλύτερο όπλο απέναντι σε κάθε gasligter.
Δέξου ότι υπάρχουν πολλές οπτικές
Στην όποια κατάσταση, είναι πιθανό και οι δύο να λέτε αυτό, που θεωρείτε αλήθεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας από τους δυο σας είναι λάθος. Είναι δυνατόν από την πλευρά του ο καθένας να λέει τα πράγματα βάσει της δικής του οπτικής, οπότε να θυμάσαι πως και η δική σου έχει την ίδια αξία και σημασία με του άλλου.
Πάρε λίγο χρόνο
Όταν κάποιος σού κάνει gaslighting, είναι πιθανόν να σε τρώει τόσο το δίκιο σου, που να αρχίσεις ένα παραλήρημα, που θα σε κάνει να μπερδευτείς και να μην μπορείς να βάλεις τις σκέψεις σου σε μία σειρά. Αυτό μπορεί να έχει αποτέλεσμα στο τέλος να πειστείς ότι όντως γενικά είσαι μπερδεμένος και δεν ξέρεις τι λες. Καλύτερα, λοιπόν, πριν απαντήσεις, να κάνεις μία παύση και να συγκροτηθείς.
Υποστήριξε την οπτική σου
Μην φοβηθείς ότι θα σε βγάλει τρελό. Πες την οπτική σου για τα πράγματα και υποστήριξε τον εαυτό σου. Κάν’ το όσο πιο ψύχραιμα, αποφασιστικά και με αυτοπεποίθηση μπορείς. Με αυτόν τον τρόπο, θα δείξεις ότι εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου και ότι το gaslighting, που προσπαθεί να σού κάνει, δεν έχει καμία επίδραση πάνω σου.
Τερμάτισε τη συζήτηση
Αν το gaslighting περιλαμβάνει υποτιμητικά σχόλια και προσωπικές επιθέσεις, μην τού δώσεις την χαρά να τσιμπήσεις το δόλωμα και να μπεις σε έναν χαοτικό διάλογο μαζί του. Απλά τερμάτισε αμέσως τη συζήτηση και μην το συνεχίζεις. Αν επιμείνει, τότε πες του ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συνεχίσεις την κουβέντα και απομακρύνσου.
Φρόντισε την υγεία σου
Όταν είσαι συνεχώς δέκτης gaslighting, όσο κι αν το παλεύεις, είναι πιθανόν να αρχίσεις να επηρεάζεσαι. Αρχικά, μπορεί να δεις τις επιπτώσεις του στην ψυχική σου υγεία και μετέπειτα ακόμα και στη σωματική, με ψυχοσωματικά θέματα να κάνουν την εμφάνισή τους. Αν νιώθεις ότι πλησιάζεις σε κάτι τέτοιο, βρες μηχανισμούς, που λειτουργούν για εσένα και που θα σε βοηθήσουν να ηρεμήσεις.
Επανάλαβε φράσεις αυτοεπιβεβαίωσης
Είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίζεις συνεχώς στον εαυτό σου ότι η οπτική σου μετράει, ότι ξέρεις την αλήθεια σου και ότι δεν έχεις κάποιο πρόβλημα. Βάλε, λοιπόν, στο πρόγραμμα την επανάληψη φράσεων, όπως “Η οπτική μου έχει σημασία”, “Τίποτα δεν πάει λάθος με εμένα” και “Μου αξίζει να με ακούν”.
Συζήτησέ το
Ναι, είναι δύσκολο όταν έχεις απέναντί σου έναν χειριστικό άνθρωπο, που πάει συνεχώς να σε βγάλει λάθος και τρελό. Μία τέτοια συζήτηση, όμως, θα βοηθήσει πρωτίστως εσένα. Εξήγησέ του πώς ο τρόπος, που επικοινωνεί μαζί σου, σε επηρεάζει αρνητικά και εξήγησέ του πώς νιώθεις ότι η μεταξύ σας επικοινωνία θα μπορούσε να αποτελείται από περισσότερο σεβασμό και ευγένεια.
Κράτα απόσταση
Για να συνειδητοποιήσεις την πραγματικότητα των γεγονότων, είναι εξαιρετικά σημαντικό να κρατήσεις την απόστασή σου από το άτομο, που σού κάνει gaslighting. Αν αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να το καταφέρεις μόνος σου, τότε το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να ζητήσεις τη βοήθεια ενός ψυχολόγου ή έστω ενός αγαπημένου σου ατόμου, που εμπιστεύεσαι.