Πολλοί άνθρωποι νοιώθουν πως έχει φτάσει πια η ώρα να πάρουν στα σοβαρά την συμμετοχή τους στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής περιορίζοντας το ανθρακικό τους αποτύπωμα με όποιον τρόπο μπορούν. Τα καταστροφικά καιρικά φαινόμενα και οι τεράστιες φωτιές που μας χτυπούν πια κατά κύματα ασχέτως εποχής, είναι ότι πιο ηχηρό μπορεί να υπάρξει σε προειδοποίηση και η λήψη μέτρων τόσο ατομικά όσο και συλλογικά είναι πλέον επιτακτική.
Τι είναι όμως το ανθρακικό αποτύπωμα;
Το Ανθρακικό Αποτύπωμα υπολογίζει το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου οι οποίες προκαλούνται άμεσα ή έμμεσα από ένα άτομο, οργανισμό, εκδήλωση ή προϊόν.
Το αποτύπωμα λαμβάνει υπόψη και τα έξι αέρια του θερμοκηπίου του Πρωτοκόλλου του Κυότο: Διοξείδιο του άνθρακα (CO2), Μεθάνιο (CH4), Μονοξείδιο του Αζώτου (N2O), Υδροφθοράνθρακες (HFCs), Υπερφθοράνθρακες (PFCs) και Εξαφθοριούχο θείο (SF6).
Πως γίνεται να αλλάξουμε;
Μια στρατηγική είναι να μειώσουμε το ατομικό μας ανθρακικό αποτύπωμα όχι μόνο από την κατανάλωση ενέργειας που κάνουμε μέσα στην μέρα μας με τις μετακινήσεις ή την ποσότητα ηλεκτρισμού ή νερού που χρησιμοποιούμε, αλλά και μέσω της ίδιας μας την διατροφής μας, των ρούχων που φοράμε ή των καλλυντικών που βάζουμε στο δέρμα μας.
Όσον αφορά την διατροφή μας, έρευνες έχουν δείξει ότι αλλάζοντας από την παραδοσιακή Δυτική διατροφή σε πιο βιώσιμες πρακτικές φαγητού, μπορεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έως και 70% και της κατανάλωσης νερού κατά 50%. Αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε, δεν νομίζετε;
Παρακάτω θα βρείτε 9 απλούς τρόπους για να μειώσετε το ατομικό σας ανθρακικό αποτύπωμα μέσω της διατροφής, χωρίς πραγματικά να κοπιάσετε ιδιαίτερα.
Σταματάμε να πετάμε φαγητό
Η σπατάλη τροφίμων είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλουν στην έκλυση αερίων θερμοκηπίου. Αυτό συμβαίνει διότι οι τροφές που πετιούνται στις χωματερές σαπίζουν εκλύοντας μεθάνιο στην ατμόσφαιρα, ένα από τα ισχυρότερα αέρια θερμοκηπίου. Σε ένα διάστημα 100 ετών, το μεθάνιο υπολογίζεται ότι έχει κάνει 34 φορές μεγαλύτερη ζημιά από το διοξείδιο του άνθρακα στην υπερθέρμανση του πλανήτη, ενώ ο μέσος δυτικός πολίτης είναι υπεύθυνος για μια ποσότητα σκουπιδιών τροφίμων από 194 έως 389 κιλά τον χρόνο.
Μειώνοντας λοιπόν την σπατάλη τροφίμων έχουμε την δυνατότητα να μειώσουμε και το ανθρακικό μας αποτύπωμα άμεσα. Η καλή οργάνωση γευμάτων, το να μην πετάμε τα περισσεύματα φαγητών και το να αγοράζουμε όσα μας είναι πραγματικά απαραίτητα είναι μερικές καλές πρακτικές προς αυτήν την κατεύθυνση.
Λέμε όχι στο πλαστικό
Η μείωση της χρήσης του πλαστικού είναι ένας πολύ σημαντικός τρόπος να γίνουμε πιο φιλικοί προς το περιβάλλον μας. Τα πλαστικά περιτυλίγματα, οι πλαστικές σακούλες και τα πλαστικά δοχεία φαγητού, είναι ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς τρόπους να συσκευάζονται, να μεταφέρονται και να αποθηκεύονται τα τρόφιμα από την βιομηχανία τροφίμων, ενώ τα πλαστικά σκεύη μιας χρήσης θεωρούνται μια πραγματική απειλή πλέον. Όλα μαζί συμμετέχουν δραματικά στην έκλυση αερίων θερμοκηπίου. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;
Να αποφεύγουμε τις πλαστικές σακούλες όταν αγοράζουμε φρούτα και λαχανικά. Να φέρνουμε τις δικές μας επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες και να πίνουμε νερό από δικά μας δοχεία κι όχι από πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης. Να αποθηκεύουμε τα τρόφιμά μας σε γυάλινα δοχεία, να μειώσουμε το delivery που φέρνει το φαγητό σε πλαστικές ή Styrofoam συσκευασίες και να αποφεύγουμε την χρήση πλαστικών σκευών μιας χρήσης (ναι, και τα καλαμάκια)
Τρώμε λιγότερο κρέας
Αυτός είναι ένας από τους βασικούς τρόπους να μειώσουμε το ανθρακικό μας αποτύπωμα και να εξοικονομήσουμε νερό για τον πλανήτη μας. Έρευνες έχουν δείξει ότι μια διατροφή πλούσια σε κρέας και τα προϊόντα του, είναι υπεύθυνη για μεγαλύτερη έκλυση αερίων θερμοκηπίου ανά άτομο. Αυτό συμβαίνει διότι η κτηνοτροφία, ιδιαίτερα των βοοειδών, είναι υπεύθυνη για το 14,5% των αερίων θερμοκηπίου.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να μειώσουμε την κατανάλωση κρέατος ή ακόμα και να διαλέξουμε μια χορτοφαγική διατροφή.
Να τρώμε περισσότερες φυτικές πρωτεΐνες
Σε αυτή την κατεύθυνση της μείωσης κατανάλωσης κρέατος μπορεί να μας βοηθήσει η αύξηση κατανάλωσης φυτικών πρωτεϊνών. Έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι ακολουθούν χορτοφαγικές δίαιτες έχουν και μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα. Αυτοί λαμβάνουν τις απαραίτητες πρωτεΐνες από όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους, ενώ τρώνε λιγότερα ζωικά προϊόντα.
Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να κόψουμε τελείως το κρέας, αρκεί να το μειώσουμε σημαντικά. Αυτό άλλωστε βοηθάει πολύ την υγεία μας.
Μειώνουμε τα γαλακτοκομικά
Η μειωμένη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων όπως το γάλα, το τυρί ή το γιαούρτι, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ανθρακικού μας αποτυπώματος. Μετά από σχετικές έρευνες, βρέθηκε ότι τα γαλακτοκομικά έρχονται δεύτερα, αμέσως μετά το κρέας, σε βαθμό υπευθυνότητας για την έκλυση αερίων θερμοκηπίου και έχουν μεγάλη ευθύνη για την κλιματική αλλαγή, εξαιτίας των αερίων που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από την κοπριά των ζώων από τα οποία παίρνουμε το γάλα.
Για την ακρίβεια, επειδή το τυρί χρειάζεται τόσο πολύ γάλα για να παρασκευαστεί, θεωρείται ότι είναι υπεύθυνο για περισσότερα αέρια θερμοκηπίου από το κρέας ή τα αβγά. Υπάρχουν αρκετά υποκατάστατα του γάλακτος για να μπορέσουμε να το αντικαταστήσουμε, ενώ μπορούμε να μειώσουμε το τυρί που τρώμε καθημερινά.
Τρώμε περισσότερες τροφές με φυτικές ίνες
Η μεγαλύτερη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, όχι μόνο κάνει καλό στην υγεία μας αλλά μειώνει και το ανθρακικό μας αποτύπωμα. Μία σχετική έρευνα σε 16,800 Αμερικανούς, έδειξε ότι δίαιτες υπεύθυνες για χαμηλότερα επίπεδα αερίων θερμοκηπίου, ήταν πλουσιότερες σε φυτικές ίνες και φτωχότερες σε κορεσμένα λιπαρά και νάτριο. Τα οφέλη από τέτοιου είδους διατροφή είναι πολλά για την υγεία μας αλλά ακόμα και για την τσέπη μας.
Φυτεύουμε έναν μικρό κήπο
Δεν είναι ανάγκη να ζούμε στην εξοχή για να κάνουμε κάτι τέτοιο. Ακόμα και μερικές ευρύχωρες γλάστρες στο μπαλκόνι μας, μπορούν να μας δώσουν την χαρά του να καλλιεργήσουμε μόνοι μας κάποια τρόφιμά μας, ενώ είναι αποδεδειγμένο ότι η διαδικασία βοηθάει στην μείωση του άγχους και στην βελτίωση της ψυχικής μας υγείας. Μειώνει επίσης το ανθρακικό μας αποτύπωμα διότι μειώνουμε τις συσκευασίες μέσα στις οποίες αγοράζουμε τα τρόφιμά μας αλλά και τα έξοδα μεταφοράς τους σε μεγάλες αποστάσεις από τον τόπο παραγωγής τους ως το ψυγείο μας. Αν μάλιστα ακολουθούμε και έναν πιο οικολογικό τρόπο καλλιέργειας, ανακυκλώνοντας το νερό της βροχής ή κομποστοποιώντας τα οργανικά μας σκουπίδια για να τα χρησιμοποιήσουμε ως λίπασμα, τότε κάνουμε σαφώς πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια.
Δεν τρώμε υπερβολικές θερμίδες
Εάν τρώμε περισσότερες θερμίδες από όσες μας χρειάζονται καθημερινά, τότε όχι μόνο κάνουμε κακό στον εαυτό μας αλλά και στο περιβάλλον μέσω του μεγαλύτερου ανθρακικού αποτυπώματος. Σύμφωνα με μια ολλανδική έρευνα σε 3,818 πολίτες, εκείνοι οι οποίοι είχαν μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα, είχαν και δίαιτες φτωχότερες σε θερμίδες. Αυτή η οδηγία έχει φυσικά να κάνει με ανθρώπους που έχουν την τάση να τρώνε και να πίνουν υπερβολικά και όχι με όσους τρώνε όσο χρειάζονται για να ζουν μια υγιή ζωή και αφορά κυρίως σε γλυκά, αναψυκτικά και fast food.
Προτιμούμε ντόπια τρόφιμα
Το να προτιμούμε τους τοπικούς παραγωγούς σημαίνει ότι περιορίζουμε την μεταφορά των τροφίμων που καταναλώνουμε σε μεγάλες αποστάσεις ενώ έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να φάμε περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, μειώνοντας το ανθρακικό μας αποτύπωμα. Αυτό συμβαίνει επίσης όταν τρώμε φρούτα της εποχής ή όταν προτιμούμε οργανικά τρόφιμα. Τα προϊόντα εκτός εποχής συνήθως μεγαλώνουν μέσα σε θερμοκήπια με μεθόδους που ενισχύουν την έκλυση αερίων θερμοκηπίου ή εισάγονται από ξένες χώρες. Τρώγοντας τοπικά προϊόντα θα έχουμε ίσως την ευκαιρία να τα γνωρίσουμε καλύτερα και να τα εκτιμήσουμε περισσότερο.
Συμπερασματικά λοιπόν, η μείωση του ατομικού ή του οικογενειακού ανθρακικού μας αποτυπώματος είναι μια πρακτική που μπορεί να ξεκινήσει άμεσα, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες γνώσεις αλλά μόνο μια επιθυμία: να βοηθήσουμε όσο μπορούμε σε αυτή εδώ την κρίσιμη ώρα για τον πλανήτη μας.