Λογοτεχνία, σινεμά, τηλεόραση, μουσική, Τύπος, γραφιστική, μόδα, εικαστικά, ζωγραφική, εικονογράφηση, ψυχολογία, ακόμη και θρησκεία. Το “Σ’ αγαπώ” έχει αποτελέσει έμπνευση για ολόκληρα έργα, έχει καθορίσει ρεύματα τέχνης, έχει χαρακτηρίσει αιώνες δημιουργίας, έχει γίνει το έναυσμα για άπειρη παραγωγή περιεχομένου. Κι όμως είναι η πιο τρομακτική φράση που υπάρχει.
Όλα τα παραπάνω προϊόντα με branding το “Σ’ αγαπώ”, διαχρονικά μας μαθαίνουν πως το να αγαπάμε είναι μία ευάλωτη κατάσταση. Μας μαλακώνει. Κι αυτό δεν ήταν και ενδεχομένως να μη γίνει ποτέ κοινωνικά αποδεκτό. Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για το πως η pop κουλτούρα κανονικοποιεί καταστάσεις οι οποίες στην πραγματικότητα είναι μη αποδεκτές. Λοιπόν το “Σ’ αγαπώ” υπήρξε το μεγαλύτερο θύμα της, η φράση εκείνη πάνω στην οποία αντανακλώνται σύσσωμες οι ανασφάλειες του ανθρώπινου είδους.
Αν ακούσετε με προσοχή ένα τραγούδι, θα αντιληφθείτε ότι δεν μιλά για κάποιον που δεν είπε “Σ’ αγαπώ” ποτέ, αλλά τις περισσότερες φορές αφηγείται την ιστορία κάποιου που το “σπατάλησε” σε ένα άτομο που δεν το άξιζε. Και κάπως έτσι γλυκά, το “Σ’ αγαπώ” μπλέκεται με τον εγωισμό, διαμορφώνει στρατιές ανθρώπων που αναζητούν εκείνον που θα το αξίζει και οποίος φυσικά, αν έστω και λίγο, δείξει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή τη λαμπρή τιμή που του γίνεται, μετατρέπεται αυτομάτως σε ένα άκαρδο τέρας.
Στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, από πολύ νωρίς κατάλαβαν ότι μπορούν να χειριστούν το “Σ’ αγαπώ” με δύο βασικούς τρόπους. Είτε ως μία τεράστια γομολάστιχα που αναιρεί κάθε υπερβολική, τοξική ή ύπουλη συμπεριφορά, καθηλώνοντας ανθρώπους σε σχέσεις που δεν έχουν να τους προσφέρουν τίποτα – “γιατί για να μου λέει πως με αγαπάει, το εννοεί, δεν θα σπαταλούσε ένα “Σ’ αγαπώ” έτσι εύκολα”, είτε ως στοιχείο comic relief ή σοκ, όταν ο ήρωας αποφασίζει να εξομολογηθεί την αγάπη του και τελικά εισπράττει μία αναπάντεχα ισοπεδωτική απάντηση.
Από την αμήχανη σιωπή της Holly στο “Breakfast At Tiffany’s”, το εξαιρετικά κωμικό “Ευχαριστώ” της Εmily, στον Ross στο “Friends” και το νέο ιερό δισκοπότηρο των “Χειρότερων Σ’ αγαπώ Στην Pop Kουλτούρα”, το “Θα περάσει” του Hot Priest στο “Fleabag”, όλες οι καταστάσεις είναι φτιαγμένες για να κάνουν το χαρακτήρα που μόλις έχει ξεστομίσει τη διαολεμένη φράση να νιώθει εκτεθειμένος κι ευάλωτος.
“Πώς να πείτε Σ’ αγαπώ, χωρίς να πείτε τη λέξη”, έπεσαν τα μάτια μου τυχαία σε ένα τέτοιο τίτλο τις προάλλες και μάλιστα σε ένα site που διατείνεται πως απευθύνεται “σε νέους”. “Πότε είναι σωστό να το πεις;”, “Πότε είναι σωστό να το νιώσεις;”, “Μην το σπαταλάς δεξιά κι αριστερά”, “Μην το λες συνέχεια γιατί θα χάσει την αξία του”, οι παραπάνω τίτλοι είτε είναι από εφηβικά περιοδικά, είτε από βιβλία αυτοβοήθειας- λίγη σημασία έχει άλλωστε, θα μπορούσαν να είναι και από τα δύο -. Όλοι έχουν στόχο να μας “προστατέψουν” από αυτή την ευάλωτη στιγμή που περιγράψαμε παραπάνω, να μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε ότι το “Σ’ αγαπώ” μας είναι πολύτιμο, ένα ισοδύναμο της παρθενίας την οποία για παράδειγμα αντίστοιχα είχε θεοποιήσει ο Τύπος που απευθύνονταν σε έφηβες και νέες ενήλικες, αλλά και τα media συνολικότερα.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να τελειώνουμε με τα “χολιγουντιανά” στεγανά στον έρωτα. Γεννιόμαστε και είναι λες και είναι εγγεγραμμένο στο DNA μας ότι το “Σ’ αγαπώ” είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Η τόση βαρύτητα που δίνουμε σε αυτές τις δύο λεξούλες, απότοκη της δαιμονοποίησής τους από την pop κουλτούρα, μας στερεί επικοινωνία. Το “Σ’ αγαπώ” μπορεί σημαίνει πολλά περισσότερα από το ότι όντως αγαπάμε κάποιον. Μπορεί να σημαίνει “συγγνώμη”, “σε σκέφτομαι”, “έχω πολλή δουλειά, αλλά είμαι εδώ”, “είναι όλα καλά”.
Αν αγαπάς είσαι “ευαίσθητος”, θα σε κάνουν οι άλλοι ό,τι θέλουν, θα σε εκβιάζουν συναισθηματικά, θα φύγουν και θα σε αφήσουν με ραγισμένη καρδιά. Όλες αυτές οι θεωρίες γύρω από αυτά τα τρομακτικά που προκαλεί η αγάπη, οδήγησαν ανθρώπους να χτίζουν γύρω τους δυσθεώρητα τείχη που δεν επιτρέπουν σε κανένα να μπει, κανονικοποιώντας έτσι χαρακτήρες με προβλήματα δέσμευσης, τοξικές συμπεριφορές, χαμηλή συναισθηματική νοημοσύνη, έλλειψη ενσυναίσθησης και χρίζοντάς τους ως γοητευτικούς, μυστήριους ή απλά “δύσκολους” που θέλουν “ξεκλείδωμα”.
Αυτό όμως που δεν προσέξαμε είναι πως, μην αφήνοντας κανέναν να μπει, δεν ερχόμαστε σε επαφή με όλες τις πτυχές του εαυτού μας. Απορροφηθήκαμε τόσο πολύ από το αφήγημα που θέλει το “Σ’ αγαπώ” να μας εκθέτει, που ξεχάσαμε να αγαπάμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Τι κι αν πούμε “Σ’ αγαπώ” και εκτεθούμε; Θα έχουμε έρθει σε επαφή με αυτό το μεθυστικό και ταυτόχρονα δύσκολο (δεν είπαμε ποτέ πως είναι εύκολο) συναίσθημα. Θα έχουμε αποκτήσει γνώση. Θα έχουμε πάει ένα βήμα πιο κάτω. Το “Σ’ αγαπώ” δεν είναι ούτε Ctr+Z των σχέσεων, ερωτικών, φιλικών, οικογενειακών, ούτε ένδειξη αδυναμίας. Όμως για όλα αυτά τα όμορφα που σημαίνει, προϋποθέτει εμπιστοσύνη εαυτού και όρια. Κι αυτά δυστυχώς, τα πολιτιστικά προϊόντα, δεν φρόντισαν να μας τα μάθουν ποτέ, παρά όταν είναι να μας μιλήσουν θετικά για τη φράση αυτή, αρκούνται σε μεταφυσικές/ υπερβατικές μπούρδες, έτσι ώστε να έρθουν μετά να μας κουνήσουν το δάχτυλο ότι δεν το λέμε αρκετά. “Πείτε στους ανθρώπους γύρω σας ότι τους αγαπάτε σήμερα, γιατί αύριο…” , λένε όταν ένας ήρωας έρχεται συνήθως αντιμέτωπος με το θάνατο, ταυτίζοντας το “Σ’αγαπώ” με μία εκκρεμότητα στο bucket list σας πριν τα τινάξετε, ένα ακόμα task για το οποίο πρέπει να νιώθετε ενοχές “που δεν προλαβαίνετε να κάνετε”.
Την επόμενη φορά που θα νιώσετε λοιπόν ότι θέλετε να πείτε “Σ’ αγαπώ”, κάντε το. Ακόμη κι αν σας πουν “Ευχαριστώ, να ‘σαι καλά”, θα έχετε πάρει μία χρήσιμη πληροφορία και οι πληροφορίες στην ανθρώπινη επικοινωνία είναι δύναμη.