Στις 11 του Σεπτέμβρη το απόγευμα, μια οικογένεια από το Long Island των Η.Π.Α. δήλωσε επίσημα στην αστυνομία ότι η κόρη τους αγνοείται. Ο λόγος φυσικά για την νεαρή YouTuber Gabrielle (Gabby) Petito, που έκτοτε μονοπωλεί το ενδιαφέρον των διεθνών media σε άλλη μια πολύ στενάχωρη ιστορία ενός αγνοούμενου κοριτσιού. Δυστυχώς στις 22 Σεπτεμβρίου ανακοινώθηκε ο θάνατός της από τις τοπικές αρχές καθώς επιβεβαιώθηκε πλέον πως η σωρός που βρέθηκε σε εθνικό πάρκο του Wyoming άνηκε σε εκείνη. Πολλοί κάνουν λόγο για άλλη μια γυναικοκτονία, καθώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σαν ύποπτος βρίσκεται ο (πρώην) συντροφός της, Brian Laundrie, για τον οποίο, σύμφωνα με την αστυνομία, υπάρχουν υπόνοιες βίαιας συμπεριφοράς. Η όλη ιστορία είναι βέβαιως τραγική, όπως και κάθε ανάλογη υπόθεση, ωστόσο εδώ δε θα αναλύσουμε το εν λόγω συμβάν για άλλη μια φορά, αλλά ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο το οποίο προκύπτει από αυτή την θλιβερή κατάσταση.
Gabrielle Petito Instagram
Μέσα λοιπόν στην παραζάλη της υπόθεσης αυτής και προφανώς της διαρκούς κάλυψής της από κάθε λογής media, κάποιοι άνθρωποι, είτε από τον χώρο των μέσων είτε ακαδημαϊκοί, έσπευσαν να στρέψουν την προσοχή του κοινού σε κάτι διαφορετικό, στο σύνδρομο της Αγνοούμενης Λευκής Γυναίκας (Missing White Woman Syndrome).
Μια από αυτούς ήταν και η δημοσιογράφος και παρουσιάστρια του MSNBC, Joy Reid, η οποία ξεπερνώντας το ταμπού που συνοδεύει κάθε είδους “μομφή” που συνδέεται με μια τέτοια τραγική ιστορία, μίλησε στον τηλεοπτικό αέρα για τις διακρίσεις που κάνουν τα αμερικανικά και διεθνή μέσα υπέρ των λευκών αγνοούμενων γυναικών, χρησιμοποιώντας τον παραπάνω όρο. Συνεχίζοντας η παρουσιάστρια ανέφερε πως “αυτή η φράση καθιερώθηκε από την εμβληματική Gwen Ifill (Αφροαμερικανή επιτυχημένη δημοσιογράφος με πολλές “πρωτιές”) για να περιγράψει το εμμονικό ενδιαφέρον των media και του κοινού για τις αγνοούμενες λευκές γυναίκες, όπως οι υποθέσεις των Laci Peterson και Natalee Holloway, και από την άλλη την αδιαφορία τους για ανάλογες περιπτώσεις αγνοούμενων POC.”
Ένα από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα που δικαιολογούν την εδραίωση του συγκεκριμένου όρου αφορά την περίπτωση της Αφροαμερικανολατίνας, Latoyia Figueroa, η οποία δηλώθηκε αγνοούμενη στην Philadelphia των H.Π.Α. το 2005, την ίδια περίοδο με μια λευκή γυναίκα, την Holloway που αναφέραμε και παραπάνω, και προφανώς τα μέσα έδωσαν πολύ παραπάνω χρόνο και χώρο στην αναμετάδοση της υπόθεσης Holloway, σύμφωνα με σχετική έρευνα των New York Times.
Natalee Holloway (αριστερά), Latoyia Figueroa (δεξιά)
Να εντείνουν την πολύ προβληματική αυτή κατάσταση έρχονται κάποια ανησυχητικά στοιχεία από πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Εγκληματικών Δεδομένων των Η.Π.Α., όπου αναφέρεται πως από το σύνολο των ανθρώπων που αγνοούνται στην Αμερική, το 40% αποτελεί POC, ενώ κατά την διάρκεια της πανδημίας, το ποσοστό των αγνοούμενων Αφροαμερικανών και Λατίνων γυναικών έχει αυξηθεί κατά πολύ.
Σύμφωνα με την έρευνα, η έλλειψη επαρκούς μιντιακής κάλυψης αυτών των περιστατικών δεν βοηθά στην εύρεση των θυμάτων. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Dr. Kaye Wise Whitehead, καθηγήτρια Επικοινωνίας και Αφροαμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Loyola του Maryland, “τα άτομα OC αποτελούν πληθυσμιακή μειονότητα στις Η.Π.Α., παρ’ όλα αυτά αποτελούν μια τεράστια μερίδα των ανθρώπων που δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι και δεν βρέθηκαν ποτέ”.
REWARD: The FBI is offering a $10,000 reward in the case of Mary Johnson, a Native American woman who disappeared in November 2020. https://t.co/XyUfSe3x0I
— NBC15 News (@nbc15_madison) September 20, 2021
Συνεχίζοντας η Dr. Whitehead δηλώνει σχετικά ότι αυτή η διάκριση δεν είναι τίποτα καινούργιο ούτε συμβαίνει χωρίς να συντρέχουν πολύ συγκεκριμένοι λόγοι. Εξηγεί ότι ο τρόπος που τα media προέβαλαν από πάντα τις γυναίκες των μειονοτήτων, π.χ. το στερεότυπο της “Θυμωμένης Μαύρης Γυναίκας” (Angry Black Woman), ή της “Δυναμικής Λατίνας Γυναίκας” (Strong Hispanic Woman), είναι αυτός που ευθύνεται για τα σημερινά αποτελέσματα.
“Ιστορικά οι γυναίκες των μειονοτήτων δεν αντιμετωπίζονταν ποτέ ως ευάλωτες τύπου damsel in distress” αναφέρει η καθηγήτρια. Κάτι το οποίο φυσικά δεν ισχύει για τις λευκές γυναίκες οι οποίες συχνότατα παρουσιάζονταν τουλάχιστον μέχρι πρότινος σε κάθε χώρο, από τα media ως και την ποπ κουλτούρα ως ¨εύθραυστες¨ και χρήζουσες βοηθείας. Χωρίς να θέλουμε να υπονομεύσουμε την τραγική ιστορία καμίας γυναίκας, ή την προσπάθεια εύρεσης τους, η ζυγαριά της αδικίας φαίνεται να γέρνει για άλλη μια φορά προς την πλευρά των μειονοτήτων, ως ένα ακόμα παρακλάδι του συστημικού ρατσισμού. Και παρ’ ότι είναι πασιφανές πως για τα παραπάνω θλιβερά ποσοστά ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό οι εκάστοτε τοπικές αρχές, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε και το φταίξιμο των media.
#FindTyarra #MissingPerson #TyarraCaciqueWilliams #Greensboro pic.twitter.com/vhi6m7eFMh
— §tephToDef™️ (@TyraDanks) January 7, 2020
Πώς μπορεί τώρα να βελτιωθεί η κατάσταση; Σύμφωνα με τα λεγόμενα της Natalie Wilson, του Black and Missing Foundation Inc., πρέπει να αλλάξει το narrative των media σε ό,τι αφορά τις γυναίκες των μειονοτήτων. “Πολύ συχνά οι WOC ποινικοποιούνται στα μέσα και παρουσιάζονται με αυτό το υπόβαθρο. Και αυτό συμβαίνει αν και εφόσον υπάρχει δημοσιογραφική κάλυψη για αυτές. (Σε οποιαδήποτε υπόθεση αγνοούμενου ατόμου μειονότητας) πάντα υπάρχει ένα στοιχείο παραβατικότητας που συνδέεται με αυτό το άτομο στην αφήγηση των media, είτε αυτό είναι βία, είτε εθισμός, ναρκωτικά κλπ.”
Όταν λοιπόν τα μέσα παρουσιάζουν την ιστορία ενός θύματος προσθέτοντας και στοιχεία που τον καθιστούν τρόπον τινά θύτη (πληροφορία παντελώς άσχετη με την υπόθεση ενός αγνοούμενου), χάνεται η ουσία της υπόθεσης και επηρεάζεται τραγικά λανθασμένα η κοινή γνώμη, με καταστροφικά αποτελέσματα. Κάτι ακόμα που η Wilson υποστηρίζει πως σίγουρα θα βοηθήσει στην αύξηση της κάλυψης τέτοιων υποθέσεων, και άρα την ύφεση των ανάλογων περιστατικών, είναι η πολιτισμική ποικιλομορφία ανάμεσα στους εργαζομένους των ίδιων των μέσων, αλλά και η μείωση της προβολής ενός και μοναδικού αγνοούμενου ατόμου (που φαίνεται ότι κάνει υψηλά νούμερα τηλεθέασης) και το μοίρασμα του τηλεοπτικού αέρα, και όχι μόνο, σε παραπάνω άτομα.
Μέσα από όλα αυτά, γίνονται ακόμα πιο ξεκάθαρα δυο πράγματα. Αφενός φαίνονται οι καταστροφικές συνέπειες του συστημικού ρατσισμού σε άλλον έναν τομέα, με αποτελέσματα τραγικά οδυνηρά για όσους επηρεάζονται. Αφετέρου βλέπουμε πως τα μέσα ενημέρωσης, αλλιώς πολύ σωστά η “τέταρτη εξουσία”, δυστυχώς φαίνεται να αγνοούν την τεράστια ευθύνη που φέρουν σε τέτοια ζητήματα. Ελπίζουμε αυτή η θλιβερή ιστορία του περασμένου Σεπτέμβρη να αποτελέσει αφορμή για την αφετηρία της ουσιαστικής εξέλιξης.