Ήταν Τρίτη, 31 Μαϊου του 1921 όταν στην περιοχή Greenwood στην Tulsa (Οκλαχόμα, ΗΠΑ) ακούστηκαν σειρήνες, σηματοδοτώντας κάποιου είδους διαδήλωση. Η Lessie Benningfield Randle, που φέτος κλείνει τα 106 της έτη, ήταν τότε 6 χρονών και εκείνη την ημέρα βρισκόταν στο σπίτι με την γιαγιά της. Θυμούμενη εκείνη την ημέρα η εκατοντάχρονη αναφέρει, “Μετά ξεκίνησαν οι πυροβολισμοί και καταλάβαμε πως κάτι δεν πήγαινε καθόλου καλά, αλλά δεν ξέραμε ακριβώς τί ήταν, στη πορεία αφού το ψάξαμε αντιληφθήκαμε ότι επρόκειτο για επεισόδια. Ήταν κάτι το τρομερό.” Όταν μπήκαν στο σπίτι τους άντρες από την Εθνική Φρουρά και πήραν εκείνη και τους δικούς της για να τους μεταφέρουν σε ένα “ασφαλές μέρος”,  η μικρή Lessie κατάλαβε το μέγεθος της κατάστασης. Η τότε εξάχρονη μαζί με την γιαγιά της και τον θείο της κατέληξαν στο Tulsa County Fairgrounds, ένα από τα δυο κέντρα όπου η Εθνική Φρουρά συγκέντρωσε πάνω από 6.οοο Αφροαμερικανούς κατοίκους της περιοχής, και όπου κράτησε πολλούς έως και 8 ημέρες, προκειμένου να τους προστατεύσει από τους “διαδηλωτές”.

Και προς καμία έκπληξη οι “διαδηλωτές” δεν ήταν άλλοι από λευκούς άντρες και αγόρια της περιοχής που με την συναίνεση ως και παρότρυνση της τοπικής αστυνομίας, όπως μαθεύτηκε αργότερα, είχαν βγει στους δρόμους καίγοντας και λεηλατώντας τα σπίτια  Αφροαμερικανών της περιοχής. Ο “λόγος”; Μια φήμη που έλεγε ότι ένας Αφροαμαρικανός, ο 19χρονος Dick Rowland είχε επιτεθεί σε ένα 17χρονο λευκό κορίτσι, την Sarah Page στην περιοχή του Greenwood. Πλέον πιστεύεται πως στην πραγματικότητα το 19χρονο αγόρι απλά σκόνταψε μέσα στο ασανσέρ όπου η Page εργαζόταν ως χειριστής ανελκυστήρα και πιάστηκε πάνω της για να κρατηθεί. Σύμφωνα με μαρτυρίες, έπειτα από αυτό το γεγονός η αστυνομία έδωσε εντολή στην τοπική συμμορία των ρατσιστών λευκών να “πάρουν ένα όπλο και να πιάσουν έναν n*****” (ρατσιστική προσβλητική λέξη).

Όταν μετά από κάποιες μέρες η μικρή Lessie γύρισε στο σπίτι της μαζί με την οικογένειά της, η γειτονιά της ήταν αγνώριστη. Όπως λέει σήμερα το θέαμα που είδε ακόμα την στοιχειώνει “Κάποια (από τα κτίρια) τα έκαψαν, άλλα τα ξερίζωσαν. Ήταν κάτι το φοβερό … δεν θα ΄θελα ποτέ να ξαναδώ κάτι τέτοιο.” Ωστόσο παρ’ όλη την καταφανώς φριχτή καταστροφή που βίωσαν εκείνη και η κοινότητά της, οι αρχές αποσιώπησαν την κατάσταση σε πολύ μεγάλο βαθμό. Οι πρώτες ειδήσεις ανέφεραν πως στην σφαγή της Tulsa χάθηκαν μερικές δεκάδες ζωές Αφροαμερικανών, ωστόσο πλέον οι ιστορικοί επιβεβαιώνουν ότι σκοτώθηκαν ως και 300 Αφροαμερικανοί και άλλοι 8.οοο τραυματίστηκαν σοβαρά, και βασικά υποστηρίζεται πως το συγκεκριμένο συμβάν είναι η πιο πολύνεκρη ρατσιστική επίθεση που έχει ποτέ σημειωθεί σε Αμερικανικό έδαφος. Το ακόμα χειρότερο; Αυτή η φρικιαστική τραγωδία, που ας σημειωθεί πως δεν υπάρχει σε κανένα βιβλίο ιστορίας στο εκπαιδευτικό σύστημα της Αμερικής, ακόμα μέχρι σήμερα παρουσιάζεται ως “ρατσιστική διαδήλωση” στην οποία μάλιστα η Αφροαμερικανική κοινότητα της περιοχής υποτίθεται ότι έπαιξε κάποιου είδους προκλητικό ρόλο.

Παρ’ ότι δυστυχώς (μικρό επίρρημα για να περιγράψει τα όσα έχει περάσει η Αφροαμερικανική κοινότητα) αυτές οι “διαδηλώσεις” δεν ήταν ένα σπάνιο φαινόμενο στην πολύ δύσκολη περίοδο του Jim Crow στην Αμερική, η συγκεκριμένη σφαγή δεν βασιζόταν μόνο στον ρατσισμό. Η περιοχή του Greenwood στην Tulsa εκείνα τα χρόνια θεωρούταν η Wall Street της Αφροαμερικανικής κοινότητας. Συγκεκριμένα κατοικούταν σε μεγάλο βαθμό από εύπορους Αφροαμερικανούς και έσφυζε από Μαύρη επιχειρηματικότητα. Το μίσος λοιπόν των λευκών της περιοχής δεν έγκειτο μόνο στις ρατσιστικές τους πεποιθήσεις αλλά και στο αίσθημα “απειλής” (αλήθεια;) προς τους ολοένα πιο πετυχημένους Αφροαμερικανούς της κοινότητας. Στην πραγματικότητα οι λευκοί του Greenwood, αλλά και οι αντίστοιχες αρχές, έψαχναν απλά μια αφορμή για να κατεδαφίσουν την ακμάζουσα κοινότητα και την οποία βρήκαν στο πρόσωπο του Dick Rowland.

Παρ’ όλη την τραγωδία που οι ρατσιστές λευκοί έφεραν στο κατώφλι τους, οι Μαύροι Τουλσανοί ξαναέχτισαν τα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους με αποτέλεσμα μέσα στα επόμενα χρόνια η περιοχή να μετράει 200 εταιρείες με Αφροαμερικανούς ιδιοκτήτες. Όμως όπως είναι πολύ λογικό, η κοινότητα δεν βγήκε αλώβητη από αυτό το συμβάν. Σύμφωνα με έρευνα που έκανε ο οργανισμός Human Rights Watch το 2019, στην περιοχή του Greenwood (που εν πολλοίς ακόμα κατοικείται από Αφροαμερικανούς) σημειώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας και ανεργίας σε σχέση με την υπόλοιπη πόλη ενώ το προσδόκιμο ζωής είναι επίσης χαμηλότερο κατά μέσο όρο. Ταυτόχρονα οι Μαύροι Τουλσανοί είναι πιθανό να συλληφθούν 2,3 φορές παραπάνω από τους λευκούς γείτονές τους και επίσης στην πλευρά του Greenwood δεν υπάρχει ούτε ένα νοσοκομείο.

Και ενώ ο συστημικός ρατσισμός έχει αφήσει το στίγμα του σε όλη την Αμερική, φαίνεται πως στην Tulsa είχε πολύ χειρότερο αντίκτυπο, και σε αυτό είναι σίγουρο πως έχει παίξει ρόλο και η σφαγή του 1921.

Σε αυτά τα πλαίσια η Lessie Randle μαζί με κάποιες ακόμα οικογένειες που έχουν πληγεί από την εν λόγω τραγωδία το 2020 μήνυσαν την πόλη της Tulsa, το Στρατιωτικό Τμήμα της Oklahoma καθώς και άλλες κρατικές δομές που συνέβαλαν στην σφαγή, ζητώντας αποζημιώσεις για τα όσα τους προκάλεσαν.  Συγκεκριμένα η Randle αναφέρει σχετικά “Ασφαλώς και θέλω να αποδοθεί δικαιοσύνη, όπως θα έπρεπε”. Η αλήθεια είναι πως η έννοια των αποζημιώσεων στην αμερικανική πολιτική σκηνή είναι κάπως αμφιλεγόμενη. Έχοντας όμως όλες αυτές τις αποδείξεις του κατάφωρου συστημικού ρατσισμού κατά της αφροαμερικανικής κοινότητας τόσο στην σκοτεινή περίοδο του Jim Crow όσο και μέχρι σήμερα, θα λέγαμε πως δεν θα έπρεπε να είναι καν θέμα συζήτησης. Μιλάμε για γενιές επί γενεών που βίωσαν καταστροφικές διακρίσεις, απάνθρωπες αδικίες ως και φόνους που δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, για ανθρώπους που εως και τώρα κυκλοφορούν στον δρόμο φοβούμενοι για τις ζωές τους από την αστυνομική βία. Για μια κοινότητα που παρ’ ότι θεωρητικά είχαν δικαίωμα στην ιδιοκτησία από τα τέλη του 19ου αιώνα, στην πραγματικότητα δεν τους δόθηκε μέχρι πολύ πρόσφατα η ευκαιρία να ακμάσουν οικονομικά. Όπως λέει μια από τους δικηγόρους των καταγγελλόντων, η McKenzie Haynes, σχετικά με την περιοχή του Greenwood, “Εδώ υπήρχε μια αυτόνομη κοινότητα Μαύρων που άνθιζε. Και αυτή η μεταφορά πλούτου, που λογικά πολύ συχνά συμβαίνει σε άλλες κοινότητες που δεν αντιμετωπίζουν τέτοιες αποτρόπαιες καταστάσεις, δεν έγινε ποτέ εδώ.”

Η εν λόγω μήνυση πρόκειται να είναι η πρώτη που δικάζεται στα χρονικά, και η τελική δικαστική απόφαση θα αποτελέσει μια από τις πιο σημαντικές που έχουν υπάρξει για τα αμερικανικά δεδομένα, καθώς πρόκειται να θέσει το νομικό προηγούμενο και ως τέτοια θα καθορίσει οποιαδήποτε επόμενη υπόθεση. Ας ελπίσουμε πως οι δικαστές θα πράξουν δίκαια ως προς τις ατελείωτες τραγωδίες που έχουν βιώσει όλα αυτά τα χρόνια οι Μαύροι της Αμερικής. Όπως είπε και η Randle πρόσφατα μπροστά στο αμερικανικό Κονγκρέσο “Ζητάω απλά το δίκαιο”.

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!