Κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά στο έντονο στρες. Κάποιοι κλείνονται στον εαυτό τους και προσπαθούν να διαχειριστούν την κατάσταση μόνοι τους. Άλλοι συζητούν τα προβλήματά τους με φίλους και μέσα από την κουβέντα ηρεμούν. Πολλοί επίσης “θάβουν” ό,τι τους αγχώνει και αγνοούν τα σημάδια του άγχους μέχρι να γίνει ένα τεράστιο μπαμ. Στην πραγματικότητα όσοι άνθρωποι είμαστε αυτή τη στιγμή στην γη, τόσες είναι και οι “κατηγορίες” διαχείρισης του άγχους, ο καθένας μας άλλωστε είναι μοναδικός και άρα διαφορετικός. Ωστόσο, μια συμπεριφορά που πολλές φορές είναι αναπόδραστη όταν βρισκόμαστε σε περιόδους έντονου στρες, ό,τι είδους συμπεριφορικά μοτίβα και να έχουμε, είναι αυτή του θυμού και του ξεσπάσματος. Ιδίως όταν οι παράγοντες που μας στρεσάρουν είναι πάνω από ένας, είναι πολύ πιθανό, όσο ήρεμοι και να είμαστε σαν άνθρωποι να έρθει κάποια στιγμή που θα βγούμε “εκτός (λογικών) ορίων” ή έστω εκτός των δικών μας ορίων, ό,τι σημαίνει αυτό για τον καθένα.
Ένα πολύ καλό παράδειγμα για αυτή την περίπτωση, είναι η περίοδος που διανύουμε τώρα. Δεν υπάρχει ενήλικας άνθρωπος με υποχρεώσεις που να μην έχει καμιά 10αριά πράγματα την μέρα στο κεφάλι του. Βάλε και το άγχος του κορωνοϊού που αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας εδώ και δυο χρόνια. Βάλε και τις εναλλαγές από κανονικότητα σε καραντίνα, από καραντίνα σε μια σχετική κανονικότητα, από δω, από κει, και παραπέρα σε μια μόνιμη προσαρμογή. Βάλε και την μετάλλαξη Omicron που όπως φαίνεται είναι ο πιο “ικανός” αντίπαλος μας μέχρι στιγμής. Το στρες είναι μόνιμο και δεδομένο για όλους τους έχοντες λόγο.
Σύμφωνα λοιπόν με τους ειδικούς, όταν υπάρχει ένα συνεχές υποβόσκον άγχος, είναι πολύ πιθανό πολλοί άνθρωποι να δυσκολευτούν να κρατήσουν την ψυχραιμία τους σε μια “διαφωνία”, και αυτό είναι το θέμα μας σε αυτό το άρθρο. Το πως δηλαδή θα καταφέρουμε να μείνουμε ήρεμοι όταν όλα είναι στα “κόκκινα”, το πως θα αντιμετωπίσουμε το άγχος και τον θυμό με την λογική και όχι με το συναίσθημα.
Θα ρωτήσει βέβαια κάποιος, τι είναι αυτό που μπορεί να προκαλέσει μια διαφωνία ή ένα καβγά “από το πουθενά”; Σύμφωνα με την ψυχολόγο και συγγραφέα Sarah Rozenthuler, “Υπάρχουν συγκεκριμένες απειλές που μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο μπορεί να μας αποτρέψουν από το να επικοινωνήσουμε παραγωγικά”. Κάποιες από αυτές όπως εξηγεί είναι πχ. το να αισθανθούμε πως κάποιος μας προσβάλει ή πως η παρέα μας αφήνει “στην απ’ έξω”. Το θέμα είναι πως το μυαλό μας, ιδίως όταν είναι σε στρες, συνήθως αντιδρά με το συναίσθημα και όχι με την λογική, και έτσι πολλές φορές μπορεί να καταλήξουμε είτε σε κάποια έντονη διαφωνία είτε στο να αποχωρήσουμε και τελείως από αυτό το κοινωνικό πλαίσιο (βλέπε fight or flight).
Αφού λοιπόν καταλάβαμε την αιτία, πάμε να δούμε τη λύση. Όπως λέει η Rozenthuler, “Αναγνωρίζοντας με τη λογική ότι αυτό που μας τριγγάρει (trigger point), είναι απλά το ότι νιώθουμε να απειλείται η θέση μας μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, αυτό είναι που θα μας βοηθήσει να διαχειριστούμε ήρεμα την αντίδραση του ‘fight or flight’ όταν αυτή έρθει“. Δηλαδή, αν για παράδειγμα κάτι τέτοιο έχει συμβεί αρκετές φορές, καλό είναι να προσπαθήσουμε όταν βρισκόμαστε σε διαύγεια να εκλογικεύσουμε την κατάσταση, έτσι ώστε αν ξαναέρθει κάποιο trigger, να έχουμε προετοιμαστεί συναισθηματικά και να έχουμε από πριν σκεφτεί με καθαρό μυαλό πώς θα το αντιμετωπίσουμε.
Κάτι ακόμα που σύμφωνα με την Rozenthuler μπορεί να συμβάλλει στην ήρεμη διαχείριση, είναι το να παρατηρήσουμε ποιες είναι ακριβώς αυτές οι συμπεριφορές που μας φέρνουν στα όριά μας. Οπότε αν ξέρουμε συγκεκριμένα ποια είναι αυτά που μας ενοχλούν, μπορούμε να προλάβουμε την κατάσταση θυμίζοντας όπως λέει τονίζει η ψυχολόγος στον εαυτό μας ότι “δεν υπάρχει αληθινός κίνδυνος”.
Ναι όλα αυτά ακούγονται πολύ εύκολα αλλά όπως μπορεί να φαντάζεστε θέλει δουλειά και συστηματική προσπάθεια για να φτάσει κάποιος σε αυτό το σημείο διαύγειας (αν δε το ΄χει από φυσικού του). Κλείνοντας λοιπόν, το πιο σημαντικό tip που έχει να δώσει η ψυχολόγος είναι κάθε φορά που αισθάνεστε την ένταση να φουντώνει, κάντε μια παύση, πάρτε μερικές ανάσες, πιείτε ίσως ένα ποτήρι νερό. Έτσι θα δώσετε λίγο χρόνο στο λογικό μυαλό σας και θα του επιτρέψετε να επιβληθεί στο συναισθηματικό, που εκείνη στην στιγμή δεν σας εξυπηρετεί. Με αυτό το τρόπο θα δημιουργήσετε ένα χρονικό κενό δίνοντας στον εαυτό σας την δυνατότητα να σκεφτεί με διαύγεια τα όσα θέλει να κάνει στην συνέχεια.