Στις 18 Νοεμβρίου, το Associated Press δημοσίευσε μια αποκαλυπτική έρευνα για την εκμετάλλευση, και την σωματική και σεξουαλική κακοποίηση των εργατριών των φυτειών όπου παράγεται το φοινικέλαιο.
Οι φυτείες αυτές έχουν κατηγορηθεί για διάφορες περιβαλλοντικές καταστροφές ενώ υπάρχει μια μεγάλη καμπάνια από την WWF ώστε όλο και περισσότεροι επιχειρηματίες να αρχίσουν να παράγουν φοινικέλαιο με βιώσιμο τρόπο.
Πως σχετίζεται όμως όλο αυτό με την βιομηχανία των καλλυντικών και πως οι δικές μας συνήθειες επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων γυναικών στην Ινδονησία και την Μαλαισία απ’ όπου προέρχεται 85% της παγκόσμιας παραγωγής;
Το φοινικέλαιο είναι ένα από τα βασικά συστατικά σε ένα σωρό προϊόντα καθημερινής περιποίησης. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην το έχει χρησιμοποιήσει ο κάθε μέσος άνθρωπος διότι απλά βρίσκεται παντού. Από τα αφρόλουτρα και τα σαμπουάν, μέχρι την μάσκαρα και τις αντιρυτιδικές κρέμες. Εταιρίες όπως η Johnson & Johnson, η L’Oréal, η Unilever, η Procter & Gamble, η Avon αγοράζουν τις πρώτες ύλες τους από αυτές τις χώρες όπου χρησιμοποιούνται αυτές οι βάρβαρες πρακτικές.
Το Assosiated Press διεξήγαγε μια καλυμμένη έρευνα ανάμεσα σε αυτές τις γυναίκες, όπου χρησιμοποιήθηκαν ψευδώνυμα κι έγιναν μυστικές συναντήσεις, διότι ο κίνδυνος της αποκάλυψης θα σήμαινε αντίποινα από την πλευρά των εργοδοτών. Οι τρόποι κακοποίησης των γυναικών που δουλεύουν στις φυτείες των φοινικόδεντρων για 2 δολάρια την ημέρα, ποικίλουν. Μπορεί να είναι λεκτική βία, απειλές για την σωματική τους ακεραιότητα, απειλές για σεξουαλική κακοποίηση και βιασμοί. Πολλές σακατεύονται καθώς αναγκάζονται να κουβαλούν φορτία μεγαλύτερα απ’ όσα μπορεί να αντέξει το γυναικείο σώμα για χρόνια και χρόνια ή δηλητηριάζονται από την χρήση χημικών και τοξικών λιπασμάτων. Πολλές δουλεύουν χωρίς ασφάλιση για πολύ καιρό, ακόμα και δωρεάν για να βοηθήσουν τους συζύγους τους να καταφέρουν να τα βγάλουν πέρα με την δική τους δουλειά.
Παιδιά γεννιούνται και μεγαλώνουν μέσα σε αυτές τις αχανείς φυτείες όπου στερούνται οποιασδήποτε μόρφωσης, ενώ μπαίνουν κι αυτά στην δουλειά από μικρή ηλικία σε συνθήκες πραγματικής σκλαβιάς. Ο κόσμος όμως δεν μπορεί να χορτάσει φοινικέλαιο και η ζήτηση αυξάνεται κάθε χρόνο.
Οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας όλων αυτών των εκατομμυρίων ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, στην Ινδονησία και την Μαλαισία, δεν είναι μυστικό και οι μεγάλες εταιρίες θα έπρεπε να έχουν ήδη παρέμβει ώστε να εξανθρωπιστούν και να συμβαδίσουν με τον 21ο αιώνα.
Επιπλέον, για να φυτευτούν όλο και περισσότερα φοινικόδεντρα, ξεριζώνονται δάση με μεγάλη βιοποικιλότητα ενώ πολλά είδη ζώων, όπως ο ουρακοτάγκος, ωθούνται σε εξαφάνιση. Το WWF υποστηρίζει τον οργανισμό RSPO που είναι μια σύμπραξη επιχειρήσεων που δεσμεύονται ότι παράγουν φοινικέλαιο με τρόπο βιώσιμο για το περιβάλλον.
Εμείς, ως καταναλωτές, θα μπορούσαμε να επηρεάσουμε την εικόνα αυτή της κατάφορης αδικίας, αποφεύγοντας προϊόντα που έχουν φοινικέλαιο. Κάτι τέτοιο όμως είναι πολύ δύσκολο διότι το φοινικέλαιο μπορεί να βρεθεί με 200 διαφορετικές χημικές ονομασίες, κάτι που κάνει πρακτικώς αδύνατο τον εντοπισμό του στα συστατικά ενός καλλυντικού ή άλλου προϊόντος.
Όπως έχει αποδειχθεί όμως, η δύναμη του καταναλωτικού κοινού είναι μεγάλη και η γνώση τού τι συμβαίνει σε αυτές τις γωνιές του πλανήτη προκειμένου να νοιώθουμε εμείς καθαροί και ωραίοι, μπορεί από μόνη της να είναι μια μεγάλη πίεση για τις εταιρίες που αγοράζουν το φοινικέλαιο από εκεί.
Το 2012 στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράδειγμα, αναγνωρίστηκε ότι εμείς οι καταναλωτές είμαστε ένα κομμάτι του προβλήματος και μπορούμε να γίνουμε ένα κομμάτι της λύσης του. Έτσι δεσμεύτηκαν να εισάγουν και να χρησιμοποιούν μόνο φοινικέλαιο που παράγεται με βιώσιμο τρόπο. Τι συμβαίνει άραγε στην δική μας χώρα;