Δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνουμε αν η ποσότητα του αλκοόλ που καταναλώνουμε στην καθημερινότητά μας έχει γίνει πρόβλημα. Τον τελευταίο ενάμισι χρόνο, πολλοί συνάνθρωποί μας αύξησαν την καθημερινή τους ελαφριά κατανάλωση αλκοόλ και μάλιστα χωρίς καν να το καταλάβουν. Η κλεισούρα και η έλλειψη συντροφιάς ή ακόμα και η παύση από την εργασία, δημιούργησαν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για μια τέτοια συμπεριφορά. Η βραδινή μπυρίτσα που μπορεί να έπιναν αργά το απόγευμα μετά την δουλειά, ανοιγόταν πολύ νωρίτερα κι έτσι ήταν εύκολο να πιεί κάποιος και μια δεύτερη ή μια τρίτη ως την ώρα του ύπνου. Όπως γνωρίζουμε καλά, το αλκοόλ μοιάζει συχνά να είναι ένας καλός σύντροφος στην μοναξιά και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ένοιωθαν μόνοι κατά την διάρκεια της πανδημίας. Πολλές έρευνες έχουν καταδείξει αύξηση χρήσης ποτού ή ουσιών σε αυτό το διάστημα. Η πώληση αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε σημαντικά, ιδιαίτερα κατά το πρώτο διάστημα της πανδημίας, την Άνοιξη του 2020. Τον Απρίλιο του 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποίησε ότι μια τέτοια αύξηση στην κατανάλωση αλκοόλ θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάλογη αύξηση προβλημάτων σωματικής και ψυχικής υγείας που σχετίζονται με αυτήν, κάτι που φυσικά μπορεί να κάνει κάποιον να είναι πιο ευαίσθητος και στον Covid-19.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, όταν διαταράσσεται το καθημερινό μας μοντέλο ζωής, όταν κοιμόμαστε λιγότερο και είμαστε γεμάτοι άγχος, το αλκοόλ μοιάζει σαν μια εύκολα προσβάσιμη σανίδα σωτηρίας. Πίνουμε για να νοιώσουμε καλύτερα, να κοιμηθούμε καλύτερα, να ξεχάσουμε τα βάσανά μας. Η ταυτόχρονη μάλιστα απουσία κοινωνικών δραστηριοτήτων όπως οι έξοδοι, τα ταξίδια ή τα θεάματα, επιδεινώνουν το πρόβλημα. Έτσι, μπορεί να νοιώθουμε ότι καλύπτουμε μια μεγάλη τρύπα μουδιάζοντας τις ανάγκες μας με αλκοόλ. Αν λοιπόν νοιώθετε ότι έχετε κάνει το ίδιο και αναρωτιέστε κατά πόσο έχετε αναπτύξει ένα τέτοιο πρόβλημα με την κατανάλωση αλκοόλ στην καθημερινότητά σας, να μερικά πράγματα που ίσως θα πρέπει να γνωρίζετε.
Τι σημαίνει έχω πρόβλημα με το αλκοόλ;
Ως κατάχρηση αλκοόλ περιγράφεται η αδυναμία ενός ατόμου να περιορίσει την επιθυμία του να πιεί, ακόμα κι όταν γνωρίζει ότι το βλάπτει. Σημαίνει ότι η χρήση του αλκοόλ επηρεάζει την καθημερινή ζωή του και μάλιστα δεν έχει αυστηρά να κάνει με την ποσότητα ή την συχνότητα που πίνει κάποιος. Όπως λέει στο Shape ο Dr Sean Luo, ψυχίατρος που ειδικεύεται στους εθισμούς με έδρα την Νέα Υόρκη, κάποιος μπορεί να θεωρείται “ελαφρύς” πότης και παρόλα αυτά να έχει πρόβλημα με το αλκοόλ, ενώ κάποιος άλλος να πίνει συχνότερα και να είναι σε θέση να λειτουργεί κανονικά.
Γι’ αυτό, αντί να επικεντρωθεί κανείς στην ποσότητα αλκοόλ που πίνει, θα είναι καλό να κοιτάξει λίγο τις καθημερινές του συνήθειες και να διαπιστώσει από αυτές κατά πόσο έχει αρχίσει να έχει πρόβλημα. Αν για παράδειγμα, λέει ο Dr Luo η στέρηση από αυτό σας κάνει να πίνετε όλο και πιο πολύ ή αν ξοδεύετε περισσότερο χρόνο για να το αγοράσετε, να το πιείτε και να συνέλθετε μετά την χρήση.
Όταν το ποτό έχει αρχίσει να επηρεάζει την κοινωνική σας ζωή ή την εργασία σας ή αν έχετε αρχίσει να φέρεστε επικίνδυνα όταν είστε πιωμένοι, όπως για παράδειγμα να οδηγείτε, τότε ναι, εκεί υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Μερικά επιπλέον παραδείγματα είναι όταν δεν μπορείτε να σκεφτείτε τίποτα άλλο παρά την στιγμή που θα φέρετε το επόμενο ποτήρι στα χείλη σας ή όταν αυτή σας η κακή συνήθεια επηρεάζει την σχέση με τον σύντροφό σας, σας προκαλεί αυπνίες, ανησυχία, ναυτία, ταχυπαλμία και άγχος.
Ο Dr. Luo επισημαίνει ότι τα πράγματα είναι χειρότερα για όσους έχουν προβλήματα σωματικής ή ψυχικής υγείας όπως για παράδειγμα ο διαβήτης ή η κατάθλιψη και παρόλα αυτά δεν καταφέρνουν να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ.
Τι πρέπει να κάνει κάποιος που καταλαβαίνει ότι έχει πρόβλημα
“Σε αντίθεση με ότι νομίζουμε για την κατάχρηση αλκοόλ, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να το ελαττώσουν ή και να το σταματήσουν από μόνοι τους” λέει ο επίσης ειδικός σε θέματα καταχρήσεων Dr Mark Edison. Στις Ηνωμένες Πολιτείες 1 στους 12 ενήλικες μπορεί να κάνει κατάχρηση αλκοόλ και τον επόμενο χρόνο, πολλοί από αυτούς δεν έχουν το ίδιο πρόβλημα πια.” Μια σχετική έρευνα του 2013 έδειξε ότι η πλειοψηφία όσων έκοψαν το ποτό δεν χρειάστηκαν την βοήθεια κάποιας θεραπείας. Κάποιοι από αυτούς είχαν παντρευτεί πρόσφατα ή είχαν πάρει σύνταξη ή βοηθήθηκαν μέσω της θρησκείας τους.
‘Υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με την κατάχρηση αλκοόλ” λέει ο Dr. Edison. “Ένας από αυτούς είναι ότι πρέπει να “πιάσεις πάτο” πριν αποφασίσεις να αλλάξεις. Αυτό όμως δεν υποστηρίζεται από την έρευνα. Ένας άλλος μύθος είναι ότι θα πρέπει να απέχεις ολοκληρωτικά για να καταφέρεις να ελέγξεις την κατάσταση. Για μερικούς χρήστες μάλιστα, η σταδιακή μείωση είναι προτιμότερη από την πλήρη αποχή και βοηθάει καλύτερα με τα συμπτώματα στέρησης.”
Αν νοιώθει κάποιος ότι έχει πρόβλημα με το αλκοόλ, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορεί να κάνει άμεσα. Ο Dr. Edison λέει ότι προέχει η σωστή ενημέρωση και η αποσαφήνιση αν πράγματι υπάρχει πρόβλημα, κάτι που μπορεί να γίνει με την βοήθεια του γιατρού του. Ένα επόμενο βήμα είναι να γίνει μέλος σε κάποια ομάδα υποστήριξης όπως οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί και να προσπαθήσει μέσω των συνεδριών να αποφασίσει αν μπορεί να βοηθηθεί από αυτήν. Όπως λέει ο Edison, δεν θα πρέπει να απογοητευθεί κάποιος αν δεν ταιριάξει αμέσως. Καλό θα είναι να συμμετέχει σε τρία τουλάχιστον γκρουπ πριν αποφασίσει ποιο του πάει καλύτερα. Εκεί θα λάβει υποστήριξη και ενθάρρυνση από τα άλλα μέλη της ομάδας, ενώ είναι πιθανό να βρει απαντήσεις και λύσεις από τον τρόπο που οι άλλοι αντιμετώπισαν το πρόβλημά τους. Θα ακούσει παρόμοιες ιστορίες με την δική του και θα καταλάβει ότι δεν είναι μόνος.
Φυσικά και θα πρέπει να υποστηριχθεί επίσης από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας καθώς οι άνθρωποι στις ομάδες υποστήριξης δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα να βοηθήσουν σε καταστάσεις υψηλού κινδύνου ή να διαχειριστούν προβλήματα ψυχικής υγείας. Με μια ανάλογη έρευνα, θα βρει ότι υπάρχουν γιατροί που ειδικεύονται στους εθισμούς και είναι κατάλληλοι να καθοδηγήσουν τους ασθενείς τους με ασφάλεια στον δύσκολο αυτό δρόμο τους.
Τελευταία αλλά πολύ σημαντική είναι η αναφορά του Dr. Luo στην υποστήριξη που μπορεί να έρθει από την οικογένεια και τους φίλους μας. Ένα καλό σύστημα υποστήριξης είναι πραγματικά σημαντικό και απαραίτητο για αυτή την προσπάθεια και αν προσεγγίσουμε τους αγαπημένους μας για βοήθεια, μόνο κερδισμένοι μπορούμε να βγούμε.