Πριν από περίπου πέντε χρόνια κλήθηκα να καλύψω την άφιξη ενός συλλέκτη sneakers στην Αθήνα για λογαριασμό του site που εργαζόμουν τότε. Η αφορμή ήταν το launch ενός νέου μοντέλου ενός θρυλικού sneaker μεγάλου brand και ο παγκοσμίου φήμης συλλέκτης θα έκανε την παρουσίασή του δίνοντας παράλληλα μια άτυπη συνέντευξη Τύπου. Θυμάμαι να πηγαίνω με μία σχετική δυσφορία στην παρουσίαση και να σκέφτομαι “Μα καλά; Γιατί δεν έστειλαν κανένα αγόρι;”.
Έχω ένα μερίδιο ευθύνης που αντιμετώπισα ένα θέμα για sneakers ως “αντρικό”, ωστόσο το υπόλοιπο το καρπώνεται η ίδια η βιομηχανία που έχει ταυτίσει το αθλητικό παπούτσι με τον άντρα. Το πρόβλημα έχει τις ρίζες του αρκετά πίσω στο χρόνο. Τα sneakers κατασκευάστηκαν πρωτίστως για τον αθλητισμό. Όπως φαντάζεστε οι άνδρες μπορούσαν να είναι αθλητές, οι γυναίκες ήταν προορισμένες για ευχάριστες παρουσίες σε κάποιο σουαρέ. Έτσι, η βιομηχανία αθλητικών παπουτσιών ευνόησε τις ανάγκες των ανδρών έναντι των γυναικών και δυστυχώς αυτό δεν άλλαξε με την πάροδο του χρόνου. Δεν είναι μόνο θέμα κουλτούρας – κάτι που τα τελευταία χρόνια ανατρέπεται διαρκώς, όσο όλο και περρισότερα κορίτσια επιλέγουν να σετάρουν sneakers ακόμα και με glam φορέματα – αλλά και πρακτικότητας.
Παρά το γεγονός ότι έχουμε διανύσει πολύ δρόμο τα τελευταία χρόνια, η βιομηχανία αθλητικών παπουτσιών εξακολουθεί να αδυνατεί να ασπαστεί πλήρως το inclusivity. Είτε πρόκειται για γυναίκες που χάνουν συνεργασίες επειδή το μέγεθός τους δεν είναι διαθέσιμο, κι έτσι οι ευκαιρίες δίνονται απλόχερα σε άντρες συναδέλφους τους, είτε για γυναίκες που πέφτουν θύματα της αφήγησης που τις θέλει να μην μπορούν να γίνουν “sneakerheads”.
“Ιστορικά, η βιομηχανία υπήρξε ανδροκρατούμενη. Υπάρχουν παιδιά που μπόρεσαν να μπουν στη βιομηχανία τη δεκαετία του ’90 και έφεραν τους φίλους τους, είτε επειδή είναι όντως προκατειλημμένοι σε σχέση με το φύλο, είτε επειδή μερικές φορές θέλουν μόνο και μόνο να φέρουν άτομα που εμπιστεύονται, του κύκλου τους, άτομα με τα οποία όταν σχολάσουν θα πάνε στην pub να πιουν παρέα τις μπύρες τους”, αναφέρει ο Ronal Raichura, ιδρυτής της Crepe City, μιας από τις πιο γνωστές κοινότητες sneakers στη Μεγάλη Βρετανία σε σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο POPSUGAR, προσπαθώντας να εξηγήσει την ανισότητα που επικρατεί στην εν λόγω βιομηχανία.
H καλλιτέχνης Titi Finlay ανήκει στη δημιουργική ομάδα της Nike. Πιστεύει ότι υπάρχουν δύο βασικοί τομείς στους οποίους η βιομηχανία δεν λειτουργεί συμμετοχικά: το μέγεθος και η αφήγηση. Για να καταλάβουμε το πλαίσιο σχετικά με το μέγεθος, η Finlay εξηγεί πώς τα περισσότερο hype sneakers κυκλοφορούν από νούμερο 40 (6 UK) και πάνω, συνεπώς άτομα με μικρότερα πόδιο και κυρίως γυναίκες, δεν μπορούν να φορέσουν τόσες πολλές υπέροχες κυκλοφορίες. “Είναι πραγματικά απογοητευτικό να μην αναγνωρίζεσαι με αυτήν την έννοια και θα ήθελα πολύ να δω όλα τα brands να δουλέψουν πάνω στην κυκλοφορία αθλητικών παπουτσιών σε όλα τα μεγέθη για όλες τις εκδόσεις τους”, έχει πει χαρακτηριστικά.
Ένα ακόμη πράγμα που οφείλει να ειπωθεί και να λάβουν σοβαρά υπόψη τα μεγάλα brands με αθλητικά παπούτσια είναι ότι δεν φτάνει που πολλά από τα sneakers που λιγουρευόμαστε δεν βγαίνουν στο μέγεθός μας αλλά συχνά οι γυναικείες εκδόσεις τους είναι στερεοτυπικές, καθώς για παράδειγμα δεν εννοείται γυναικείο αθλητικό παπούτσι αν δεν έχει πάνω του κάτι φούξια. Θυμάμαι σε ένα ταξίδι μου να ψάχνω να αγοράσω sneakers καθώς με είχαν χτυπήσει τα μοναδικά παπούτσια που είχα μαζί μου και αδυνατούσα να βρω έστω ένα που να έχει μεν ωραίο design, αλλά να μην έχει κάποια ροζ ή λιλά λεπτομέρεια.
Εξίσου προβληματική είναι και η αντιμετώπιση των κοριτσιών που συλλέγουν sneakers στα social media. Όπως επισημαίνουν πολλές γυναίκες “sneakerheads”. Αν ένα μεγάλο brand κάνει repost μια γυναίκα συλλέκτη sneakers στα σχόλια γίνεται χαμός. Δεκάδες χρήστες ρωτούν με σχεδόν ανακριτικό ύφος πώς και πότε καλλιέργησαν την αγάπη τους για τα sneakers και αμφισβητούν το πάθος αυτών των γυναικών για τα αθλητικά παπούτσια τονίζοντας ότι οι ίδιοι συλλέγουν από τότε που θυμούνται τους εαυτούς τους και πως η εμμονή των κοριτσιών με τα sneakers δεν είναι παρά ένα ακόμη ινσταγκραμικό trend. Φυσικά είναι στην πλειονότητά τους άνδρες.
Πώς λοιπόν μπορεί η βιομηχανία των sneakers να γίνει πιο συμπεριληπτική; Με το να τοποθετήσει γυναίκες σε ρόλους κλειδιά και σε θέσεις λήψεις αποφάσεων. Η κοινότητα των γυναικών που λατρεύουν τα sneakers, είτε αυτές είναι sneakerheads, συλλέκτριες, ή απλά fashionistas που αγάπησαν τα αθλητικά παπούτσια δεν είναι πλέον σιωπηλή και έχει εκφράσει τις ανάγκες της. Τα brands ακούνε, αν όμως δεν ενσωματώσουν στις ομάδες τους τις γυναικείες φωνές δεν θα μπορέσουν ποτέ να απευθυνθούν σε όλους τους καταναλωτές ισάξια. Αν τα brands προσλαμβάνουν ανθρώπινο δυναμικό διαφορετικού φύλου, από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και εθνικότητες, ουσιαστικά και όχι απλά για να τικάρουν το κουτάκι της ποικιλομορφίας, θα επωφεληθεί πραγματικά η streetwear κοινότητα.