Η Θάλεια Ματίκα έδωσε συνέντευξη πριν μερικές μέρες στην εκπομπή Καλύτερα δε γίνεται και στη Ναταλία Αργυράκη. Η ηθοποιός μίλησε για τα παιδιά της και πώς ήταν να τα αποχωρίζεται για τα γυρίσματα της σειράς 8 λέξεις, για τον σύζυγό της, Τάσο Ιορδανίδη, και τα θεατρικά τους σχέδια, για την πρώτη της μεγάλη επιτυχία, Κλείσε τα μάτια, και για το ελληνικό #MeToo.
Με αφορμή το τελευταίο, η δημοσιογράφος την ρώτησε αν έχει γενικά δεχτεί σεξιστικές συμπεριφορές στον χώρο. Σημείωσε, μάλιστα, ότι στην Ελλάδα οι γυναίκες με το ζόρι σκηνοθετούν. Η Θάλεια Ματίκα συμφώνησε ότι πράγματι στον χώρο της υποκριτικής οι γυναίκες χρησιμοποιούνται μόνο όπου θεωρούνται αναγκαίες. Και τις περισσότερες φορές αυτό σημαίνει, δηλαδή, μόνο για να παίξουν τους γυναικείους ρόλους. Η ηθοποιός έβαλε, όμως, στο τραπέζι και ένα άλλο στοιχείο, για το οποίο στην Ελλάδα δεν μιλάμε αρκετά συχνά, αυτό του ηλικιακού ρατσισμού εντός της τέχνης.
“Οι γυναίκες είναι αναγκαίες μόνο εκεί που χρειάζονται, δηλαδή στο να παίξουν τους ρόλους τους γυναικείους. Και παρ’ όλα αυτά υπάρχει ρατσισμός και σε αυτό το κομμάτι. Δηλαδή, εγώ είμαι στα 42 μου και κάνω ένα σίριαλ, έτσι; Ο παρτενέρ μου άνετα μπορεί να είναι δέκα χρόνια μεγαλύτερος, όπως συνέβη ας πούμε στις 8 λέξεις, έτσι; Το να είμαι τώρα στα 42 μου και ο παρτενέρ μου, χωρίς να αναφέρεται στο σενάριο ότι είναι νεότερος, να είναι 32 δεν το επιλέγει κανείς. Δηλαδή αν γίνει ένα τέτοιο σίριαλ, όπως γίνεται με τη Φαίη Ξυλά στο Star, είναι γιατί εκεί στηρίζεται το σίριαλ, ότι μια γυναίκα θα βρει έναν νεότερο άντρα”.
Ηλικιακή διαφορά στις ελληνικές παραγωγές
Η παρατήρηση της ηθοποιού δεν αφορά σε καμία περίπτωση μόνο την Ελλάδα, αλλά ακουμπά ένα τεράστιο μέρος του Hollywood. Απλά, αν στα μεγάλα στούντιο γίνονται ένα-δυο βήματα, ώστε αυτό να αλλάξει, στην ελληνική βιομηχανία συνήθως δεν γίνεται ούτε το μισό. Είναι ελάχιστες οι φορές που έχουμε δει στην ελληνική τηλεόραση μεγαλύτερες γυναίκες να είναι σε σχέση με νεότερους άντρες. Και όποτε αυτό συμβαίνει γίνεται με σενάρια που βάζουν στο επίκεντρο όχι την σχέση ή κάποιο άλλο μέρος της ζωής των πρωταγωνιστών, αλλά την ίδια τη διαφορά ηλικίας. Από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού είναι η σειρά Ντόλτσε Βίτα, αλλά και η πιο πρόσφατη, Έρωτας με διαφορά.
Η διαφορά με τους ρόλους αρκετά μεγαλύτερων αντρών που είναι με αρκετά νεότερες γυναίκες; Κατ’ αρχάς, ότι μιλάμε για τη νόρμα και ότι είναι το μοτίβο που παίζει σχεδόν σε όλες τις παραγωγές. Κατά δεύτερον, αυτή η ηλικιακή διαφορά φαντάζει τόσο πιο φυσιολογική, ώστε να υφίσταται χωρίς ποτέ να αναφέρεται στο σενάριο ως κάτι παράταιρο. Σχεδόν ποτέ δεν βλέπουμε σειρές και ταινίες με βασικό θέμα ότι μία γυναίκα 30 χρονών είναι σε σχέση με έναν άντρα 55 χρονών. Στην τηλεοπτική σειρά Μπρούσκο, για παράδειγμα, ό,τι προβλήματα κι αν είχε το ζευγάρι που υποδύονταν, κανένα σημείο της πλοκής δεν αναφερόταν στο ότι η Εβελίνα Παπούλια παρουσιαζόταν παντρεμένη με τον κατά 32 χρόνια μεγαλύτερό της, Γιώργο Ζένιο. Ούτε όταν στο Δυο Ξένοι έγινε ζευγάρι με τον κατά 19 χρόνια μεγαλύτερο της, Νίκο Σεργιανόπουλο. Την στιγμή που στην τελευταία σειρά, το φλερτ της Ντίνα Κώνστα με τον νεότερό της, Νίκο Μποτόπουλο, χρησιμοποιήθηκε ως κωμικό στοιχείο και είχε ως βασικό κίνητρο του δεύτερου τα λεφτά της πρώτης.
Γιατί συμβαίνει αυτή η ηλικιακή διάκριση;
Τα πράγματα είναι απλά. Κοινωνικά μία γυναίκα θα επικριθεί αν μπει στην όποια σχέση με έναν νεότερο άντρα. Αυτό επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη λογική της βιομηχανίας του θεάματος, που ακολουθεί το ίδιο πρότυπο. Με τη σειρά της η βιομηχανία επηρεάζει τις απόψεις του κοινού και έτσι μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο ηλικιακού ρατσισμού στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη.
Η αιτία πίσω από όλο αυτό; Τα διαφορετικά -υψηλότερα- στάνταρ που μόνιμα θέτει η κοινωνία για τις γυναίκες. Από τη μία, έχουμε το ζήτημα του για πόσο καιρό και πόσο εύκολα συνεχίζει μία γυναίκα να θεωρείται fuckable. Για τους άντρες, έχει προωθηθεί τρομερά το ότι όσο μεγαλώνουν γίνονται πιο γοητευτικοί, ότι το γκριζάρισμα και οι ρυτίδες τους είναι ό,τι πιο σέξι και ότι το όνειρο κάθε εικοσάχρονης είναι να πέσει στην έμπειρη αγκαλιά ενός σαραντάρη ή πενηντάρη.
Για τις γυναίκες, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το δικό τους sexiness έχει ημερομηνία λήξης. Πότε είναι αυτή; Εξαρτάται, βέβαια, από τις ρυτίδες, τις λευκές τρίχες, το αν πηγαίνουν γυμναστήριο και το αν “προσέχουν” γενικά τον εαυτό τους. Λίγο πολύ, όμως, μιλάμε για τις ηλικίες κάπου μεταξύ 40 και 50. Με άλλα λόγια, αν είσαι άντρας, απλά γέρασε φυσικά και θα μάς φανεί απόλυτα φυσικό να σε θέλουν όλες οι νεότερες γυναίκες. Αν είσαι γυναίκα, ακόμα κι αν χτυπιέσαι κάθε μέρα στα γυμναστήρια και παστώνεσαι με είκοσι κρέμες, όχι απλά δεν πρόκειται να σε θέλει νεότερος, αλλά να λες ευχαριστώ κι αν σε κοιτάξει συνομήλικος ή μεγαλύτερος. Ή τουλάχιστον αυτό μάς δείχνουν η τηλεόραση και ο κινηματογράφος.
Φυσικά, ο ηλικιακός ρατσισμός μάς θυμίζει πάντα και τη θέση, που ένα μέρος της κοινωνίας θέλει τη γυναίκα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν υπάρχει ηλικιακή διαφορά και ειδικά σχετικά μεγάλη, ο μεγαλύτερος αναγκαστικά θα έχει περισσότερες εμπειρίες, γνώσεις και λογικά θα είναι πιο πετυχημένος έστω σε κάποια κομμάτια της ζωής του. Σε κάποιους φαίνεται αδιανόητο ο “περισσότερος” του ζευγαριού να είναι η γυναίκα και όχι ο άντρας. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν τον έχει ανάγκη. Και αν η γυναίκα δεν είναι η αβοήθητη δεσποσύνη, που κοιτάζει με θαυμασμό τον ήρωά της, σκεπτόμενη ότι είναι χαμένη χωρίς αυτόν, τότε πού πάει αυτός ο κόσμος;