Μόλις ξεστολιστεί το δέντρο και το τελευταίο στολίδι μπει στην κούτα όπου θα μείνει ως τα επόμενα Χριστούγεννα, τελειώνει το γιορτινό, χαρούμενο κλίμα και μας χτυπά δυνατά την πόρτα η εποχιακή θλίψη. Κάποιοι την περνούν ελαφριά, έχοντας βαριά διάθεση ή μια τάση για απομόνωση. Κάποιοι όμως υποφέρουν σοβαρά από τα συμπτώματα της Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής, όπως ονομάζεται επίσημα και ταλαιπωρούνται για αρκετό καιρό, συνήθως ώσπου να μπει για τα καλά η Άνοιξη.
Η διαταραχή αυτή εμφανίζει πολλά κοινά συμπτώματα με την κατάθλιψη και προκαλείται κυρίως από την έλλειψη έκθεσης του ατόμου στο ηλιακό φως. Όσοι πάσχουν από αυτήν είναι πιθανό να εμφανίσουν εκτός από θλίψη, κόπωση, ανησυχία και άγχος, μειωμένη επιθυμία για δραστηριότητες, υπνηλία, επιθυμία για φαγητά με πολλούς υδατάνθρακες, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία. Επειδή τα συμπτώματα αυτά είναι σοβαρά και επίσης μοιάζουν με τα συμπτώματα άλλων ασθενειών, καλό θα είναι να διερευνά κανείς την αιτία τους με την καθοδήγηση του γιατρού του.
Τι μπορούμε να κάνουμε όμως για να απαλύνουμε τις επιπτώσεις της εποχικής θλίψης;
Έκθεση στο ηλιακό φως
Έχει αποδειχθεί ότι ακόμα και 20 λεπτά έκθεσης στο ηλιακό φως την ημέρα μπορούν να μας βοηθήσουν ανεβάζοντας τα επίπεδα της ενέργειάς μας. Ιδιαίτερα το πρωινό και το μεσημεριανό φως, όταν το απολαμβάνουμε συστηματικά κάθε μέρα, είναι μια μεγάλη πηγή δύναμης, σθένους και χαράς, ακόμα κι αν δεν το νοιώθουμε άμεσα. Ένας περίπατος ή ακόμα καλύτερα μισή ώρα έντονου βαδίσματος έξω στο φως είναι απαραίτητη προσθήκη στην ημερήσια ρουτίνα μας τον χειμώνα. Προστατεύει το σώμα αλλά και την ψυχή μας.
Λάμπες SAD
Η φωτοθεραπεία είναι ένας σημαντικός παράγοντας της αναχαίτισης της εποχικής θλίψης και για τον σκοπό αυτό έχουν δημιουργηθεί ειδικές λάμπες που μιμούνται το ηλιακό φως. Στην Ελλάδα ίσως θεωρηθεί υπερβολικό να αγοράσει κανείς μια τέτοια λάμπα έχοντας όλον αυτόν τον ήλιο σχεδόν κάθε μέρα του έτους, ακόμα και τον χειμώνα. Για άτομα όμως που ξοδεύουν όλες τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες στο γραφείο ή βρίσκονται περιορισμένοι σε εσωτερικούς χώρους χωρίς πολύ φως, είναι μια κάποια λύση.
Περισσότερη κίνηση
Είτε σε εξωτερικό, είτε σε εσωτερικό χώρο προσπαθούμε να κινηθούμε περισσότερο, ακόμα κι αν η φυσική μας τάση είναι να σκεπαστούμε με μια κουβέρτα στον καναπέ και να ξεχειμωνιάσουμε ως την Άνοιξη. Οι ενδορφίνες, το φυσικό high του οργανισμού μας, θα βοηθήσουν και στην εποχιακή θλίψη με το παραπάνω.
Κατάλληλη διατροφή
Όσο κι αν επιθυμούμε να φάμε ψωμί, μπισκότα, μακαρόνια και κάθε λογής κριτσίνι, καλό θα είναι να το αποφύγουμε διότι μεγάλη κατανάλωση τέτοιων τροφών μπορεί να μας οδηγήσει σε αύξηση του βάρους, αυξομειώσεις του ζαχάρου στο αίμα και τελικά σε χειρότερες μεταπτώσεις της διάθεσής μας. Προσθέτοντας όμως συγκεκριμένες τροφές στο διαιτολόγιό μας μπορούμε να βοηθήσουμε την παραγωγή σεροτονίνης αλλά και άλλων ορμονών όπως η ντοπαμίνη και κατά συνέπεια την βελτίωση της διάθεσής μας. Αυτές είναι ο σολομός, ο τόνος, τα πράσινα λαχανικά, ακατέργαστες τροφές όπως το αναποφλοίωτο ρύζι ή ολικής άλεσης ζυμαρικά, μπανάνες αλλά και άλλα φρούτα και ξηρούς καρπούς. Αυτά θα μας δώσουν όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειαζόμαστε για να ξεφύγουμε από το σπιράλ, “είμαι βαρύθυμος-τρώω χάλια – είμαι χειρότερα βαρύθυμος”. Αν μάλιστα δώσουμε έμφαση στον τρόπο μαγειρέματος, ψάξουμε νέες νόστιμες συνταγές, θα νοιώσουμε ακόμα καλύτερα διότι, αφ’ ενός η μαγειρική είναι ευχάριστη απασχόληση και αφ’ εταίρου θα δείξουμε μεγαλύτερη στοργή και φροντίδα στον ίδιο μας τον εαυτό.
Χαμομήλι
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι το ταπεινό χαμομηλάκι μπορεί να μας ηρεμήσει και να μας φτιάξει την διάθεση. Μπορούμε να πίνουμε λοιπόν που και που μια κούπα αφέψημα χαμομηλιού ίσως με λίγο μέλι. Είναι θαλπωρή σε μια κούπα.
Το περιβάλλον μας
Για να προλάβουμε την εποχική θλίψη ή απλά την κακοκεφιά του χειμώνα μπορούμε να παρέμβουμε στο περιβάλλον μας με τέτοιον τρόπο ώστε να το κάνουμε πιο φωτεινό, χαρούμενο, με στοιχεία που μας ταξιδεύουν ή που μας δημιουργούν ευεξία. Ένας χρωματιστός τοίχος, ωραία έργα τέχνης, ακόμα και ένα ταξιδιάρικο screen saver στον υπολογιστή μας. Ιδιαίτερα με την τηλεργασία, αν μπορούμε να μεταφέρουμε το γραφείο μας κοντά σε κάποιο παράθυρο, θα κάνουμε μεγάλη χάρη στον εαυτό μας.
Ταξίδι
Τα ταξίδια είναι το αντίδοτο στην κάθε είδους θλίψη. Όταν λοιπόν βρίσκεστε σε χαμηλή διάθεση, ανοίξτε τον υπολογιστή σας και οργανώστε ένα κοντινό ή μακρινό ταξίδι. Κουβεντιάστε με τους φίλους σας για τον προορισμό, τα αξιοθέατα, το πρόγραμμα του ταξιδιού. Βρείτε με ποιους θα πάτε και κάντε το θέμα αυτό έναν θύλακα χαράς για το μέλλον αλλά και για το παρόν. Άλλωστε ξέρουμε ότι ουσιαστικά το ταξίδι ξεκινάει την στιγμή που θα το σκεφτούμε.
Περισσότερη παρέα εκτός σπιτιού
Αν μπορούμε να βγούμε συχνότερα και να κάνουμε περισσότερη παρέα με τους φίλους μας, σίγουρα θα βοηθηθούμε σημαντικά. Οι παρέες, οι κουβέντες, τα γέλια και τα κοινά ενδιαφέροντα με άλλους ανθρώπους έχουν την τάση να κάνουν την καθημερινότητα πιο όμορφη. Αυτό είναι βέβαια λίγο δύσκολο στην εποχή του κορονοϊού αλλά ακόμα κι έτσι κάτι μπορούμε να οργανώσουμε. Κι αν δεν μπορούμε να βρεθούμε σε μπαράκια ή σπίτια, υπάρχουν τα πάρκα και οι δρόμοι της πόλης μας.