Σας έχει τύχει ποτέ να παρακολουθείτε μία σειρά/ταινία βασισμένη σε βιβλίο και παρατηρώντας το storyline ενός χαρακτήρα να είπατε, “Μα καλά, αυτός δεν ήταν queer;”; Αν ναι, τότε έχετε γίνει μάρτυρες ενός περιστατικού straightwashing. Ως όρος περιγράφει την απόφαση των συντελεστών να παρουσιάσουν έναν queer χαρακτήρα ως straight, γεγονός το οποίο είναι υπερβολικά συχνό στην μεταφορά βιβλίων ή ιστοριών στην τηλεόραση και το σινεμά. Επίσης υπάρχει και το (ίσως ακόμα χειρότερο) ciswashing, σύμφωνα με το οποίο ένας χαρακτήρας παρουσιάζεται ως λευκός και straight, ενώ κανονικά είναι τρανς και person of color.
Η κίνηση αυτή επεκτείνεται και στον τρόπο με τον οποίο διαφημίζουν το καλλιτεχνικό προϊόν. Για παράδειγμα μπορούν να αλλάξουν τα τρέιλερ ή τα posters, προκειμένου να παρουσιάσουν μία gay ιστορία ως straight και έτσι προφανώς να στοχεύσουν σε ένα πιο ευρύ κοινό. Εν ολίγοις υπάρχει μία μεγάλη αλλαγή εντός και εκτός σεναρίου, αλλάζοντας τελείως το νόημα και την βαρύτητα της ιστορίας.
Θύματα του straightwashing δεν πέφτουν μόνο οι λατρεμένοι μας φανταστικοί χαρακτήρες. Ακόμη και τα ιστορικά πρόσωπα δεν γλιτώνουν από αυτό. Λίγοι γνωρίζουν για παράδειγμα πως ο συγγραφέας παιδικών παραμυθιών Hans Christian Andersen ήταν bisexual και το παραμύθι του Η Μικρή Γοργόνα βασίζεται στον ανεκπλήρωτο έρωτά του για τον επίσης συγγραφέα Edvard Collin.
Παρακάτω θα δούμε χαρακτήρες που στην αρχή ήταν queer, αλλά μόλις άρχισαν να έχουν απήχηση στο mainstream κοινό, τους έκαναν straight.
1. Jughead Jones – Riverdale
Όσοι βλέπουμε Riverdale (2017), γνωρίζουμε τον αξιαγάπητο συγγραφέα/ντετέκτιβ με το γκρι σκουφάκι του από την μικρή πόλη του Riverdale. Επίσης γνωρίζουμε ότι για πολύ καιρό βρισκόταν σε σχέση με την συμπρωταγωνίστρια του, Betty Cooper. Παρόλα αυτά, ο χαρακτήρας των κόμικ στα οποία έχει βασιστεί η σειρά, επιβεβαιώθηκε ότι είναι asexual το 2016. Αυτό το χαρακτηριστικό πολέμησε να κρατήσει για τον χαρακτήρα ο ηθοποιός που ενσαρκώνει τον Jones, Cole Sprouse. Εν κατακλείδι, ο Jones της σειράς επιβεβαιώθηκε πως είναι allosexual, δηλαδή νιώθει γενικά μία σεξουαλική έλξη ανεξαρτήτως το φύλου του άλλου ανθρώπου.
2. Okoye και Ayo — Black Panther
Ας πάμε τώρα σε μία σειρά κόλαφο για την POC εκπροσώπηση, το Black Panther (2018). Στα κόμικς, η σχέση μεταξύ των χαρακτήρων Okoye και Ayo είναι ξεκάθαρα ρομαντική. Πολλοί περίμεναν να δουν ένα λεσβιακό storyline σε μία ταινία της Marvel, αλλά δεν έγινε ποτέ. Αργότερα, ένας εκπρόσωπος του franchise ανακοίνωσε πως η σχέση μεταξύ αυτών των δύο στην ταινία , κάθε άλλο παρά ρομαντική είναι. Τι και αν κατά πολλούς υπήρχε ένα βλέμμα γεμάτο υπόνοια στο τρέιλερ, αυτό δεν έχει καμία σημασία.
3. Idgie και Ruth — Fried Green Tomatoes
Παρόλο που δεν υπάρχει ούτε ένας queer χαρακτήρας μέσα στην ταινία, Fried Green Tomatoes (1991), η ίδια θεωρείται lesbian classic. Στο μυθιστόρημα, Fried Green Tomatoes at the Whistle Stop Cafe της Fannie Flagg, η σχέση μεταξύ των πρωταγωνιστριών Idgie και Ruth είναι καθαρά ρομαντική. Μα ό,τι αποτελούσε κανόνα στο βιβλίο, στην ταινία έγινε υποσημείωση που την βλέπεις μόνο με μεγεθυντικό φακό. Μπορεί η σχέση τους να ήταν ξεκάθαρα πλατωνική στην ταινία, αλλά το GLAAD (Gay & Lesbian Alliance Against Defamation) τους έδωσε το βραβείο εν έτει 1992 για την ταινία με το καλύτερο λεσβιακό περιεχόμενο. Αργότερα, ο σκηνοθέτης , Jon Avnet, ανέφερε πως η σκηνή στην οποία ξεσπά ένας φαγητοπόλεμος μεταξύ των δύο πρωταγωνιστριών είναι σίγουρα ερωτική (Πώς είπατε;).
4. Mystique — X-Men Franchise
Η μπλε αυτή ύπαρξη είναι πασίγνωστη στους fans της Marvel, αλλά και σε όλους μας, ειδικά από την στιγμή που την υποδύθηκε η Jennifer Lawrence. Αυτό όμως που δεν γνωρίζει πολύς κόσμος, παρά μόνο όσοι έχουν διαβάσει τα κόμικς, είναι πως η Mystique είναι bisexual. Επιπλέον, βρίσκεται σε μακροχρόνια σχέση με μία άλλη υπεράνθρωπο, την Destiny. Ελπίζουμε κάποια στιγμή να γίνει λόγος επί του θέματος και στην μεγάλη οθόνη.
5. John Constantine/Hellblazer — Constantine
Στα DC κόμικς, ο ντετέκτιβ και μυστικιστής John Constantine/Hellblazer είναι bisexual. Όμως στην σειρά του καναλιού NBC, Constantine (2014), ξαναγράφτηκε ως ετεροφυλόφιλος. Το 2014 ο executive παραγωγός, Daniel Cerone, είπε πως η σεξουαλικότητά του δεν είναι ένα καίριο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του και πρόσθεσε πως από την στιγμή που οι περισσότερες σχέσεις του Constantine ήταν με γυναίκες, ίσως να σκεφτούν να δείξουν τον έρωτά του με έναν άλλον άντρα “[…] σε είκοσι χρόνια”. Αυτό όμως δε θα γίνει ποτέ, αφού η σειρά ακυρώθηκε μετά την πρώτη σεζόν. Είναι αυτό που ονομάζουμε κάρμα;
6. Deadpool – Deadpool
Ο ηθοποιός που ενσαρκώνει τον Wayde Wilson/Deadpool, Ryan Reynolds, έχει μιλήσει ανοιχτά για το ότι ο Deadpool είναι pansexual και θα ήθελε να δει στην μεγάλη οθόνη τον χαρακτήρα να έχει έναν σύντροφο. Βέβαια, μέχρι στιγμής στις ταινίες οι αναφορές στο ότι ο Wayde έλκεται και από άντρες είναι ελάχιστες και κολυμπούν στα βαθιά νερά του subtext. Το κοινό που τον αγαπάει ζητά να δει και αυτήν την πλευρά του ως μία canon ιστορία στην μεγάλη οθόνη. Ίσως να δούμε κάτι στο Deadpool 3, όταν με το καλό κυκλοφορήσει.
7. Celie — The Color Purple
Η ταινία The Color Purple (1985), είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα της Alice Walker με το ίδιο όνομα. Στο βραβευμένο με Pulitzer βιβλίο, η πρωταγωνίστρια είναι βασισμένη στην γιαγιά της συγγραφέως που δεχόταν κακοποίηση μία ζωή και “δεν την έλκυαν άντρες”. Ασκήθηκε τεράστια κριτική στον Spielberg, σκηνοθέτη της ταινίας, για το ότι δεν έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στη σχέση της Celie με την ερωμένη του άντρα της, με μόνο ένα φιλί μεταξύ των δύο γυναικών να προβάλεται. Σε μία συνέντευξή του στο περιοδικό EW είπε, “Πήρα κάτι άκρως ερωτικό και επιτηδευμένο και το περιόρισα σε ένα απλό φιλί.” Επιπλέον πρόσθεσε πως, ακόμα και αν έκανε την ίδια ταινία σήμερα (2011), δε θα άλλαζε τίποτα.
8. Lou Mazzuchelli — Rise
Μπορεί η σειρά του NBC, Rise (2018), να κράτησε μόνο μία σεζόν, αλλά κατάφερε να εκνευρίσει όσους γνώριζαν την πραγματική ιστορία με το straightwashing που έκαναν στον πρωταγωνιστή και θεατρικό σκηνοθέτη στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Lou Mazzuchelli. Η σειρά musical βασίστηκε στο βιβλίο του Michael Sokolove με το όνομα Drama High: The Incredible True Story of a Brilliant Teacher, a Struggling Town, and the Magic of Theater. Ο Lou Volpe, όπως λέγεται στην πραγματικότητα ο πρωταγωνιστής, είναι ένας ομοφυλόφιλος άντρας ο οποίος έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του κρύβοντας την σεξουαλικότητά του. Στην σειρά όμως ήταν ξεκάθαρα straight.
9. Harley Quinn — Suicide Squad
Για τους λάτρεις των DC Comics, η είδηση ότι η Harley Quinn είναι bisexual, δεν αποτέλεσε έκπληξη. Για όσους όμως την γνώρισαν μέσα από την ταινία Suicide Squad (2016) λογικά ήταν, καθώς εκεί είχε αναφερθεί μόνο η σχέση της με τον Joker και πόσο πολύ την είχε σημαδέψει. Στην ταινία Birds Of Prey (2020) όπου έγινε και το coming out της, η ίδια αναφέρεται σε τρεις παλαιότερες σχέσεις που την σημάδεψαν, μία εκ των οποίων ήταν με μία γυναίκα. Ακόμα και αν έγινε η πολυπόθητη έξοδός της από την ντoυλάπα για το mainstream κοινό, έγινε με τόσο γρήγορο τρόπο που ουσιαστικά ‘πέρασε και δεν ακούμπησε’.
10. Αχιλλέας και Πάτροκλος — Troy
Αποτελεί debate μεταξύ πολλών ιστορικών για το αν ο Πάτροκλος και ο Αχιλλέας ήταν εραστές , όμως η ταινία Troy (2004) δεν μπήκε καν στον κόπο να το ψάξει και τους έκανε ξαδέρφια. Σε μία κριτική στην εφημερίδα The Guardian, ο ιστορικός Alex von Tunzelmann γράφει χαρακτηριστικά, “[Δεν υπάρχουν] ούτε θεοί ούτε ομοφυλόφιλοι άνδρες σε αυτήν την ταινία. Σε κάνει πραγματικά να αναρωτιέσαι για ποιόν λόγο κάθισαν και ασχολήθηκαν με το να γυρίσουν μία ταινία για την Αρχαία Ελλάδα.” Επιλέγουμε να διαβάσουμε το Τραγούδι του Αχιλλέα αντί να το δούμε (συγγνώμη, Brad Pitt).
11. Το μεγαλύτερο μέρος του cast – Pride
Η ταινία Pride (2014) λέει μία ιστορία ακτιβισμού και αλληλεγγύης. Την εποχή που η Margaret Thatcher ήταν πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, οι ανθρακωρύχοι άρχισαν μία απεργία λόγω των αυστηρών οικονομικών μέτρων που είχε λάβει η ίδια. Εκεί που περίμεναν ότι θα αντισταθούν μόνοι τους απέναντί της, ξαφνικά ένας οργανισμός με όνομα Lesbians and Gays Support the Miners, ηγούμενος από τον ακτιβιστή Mark Ashton, αποφάσισε να σταθεί στο πλευρό τους. Παρόλο που ένα μεγάλο μέρος του cast είναι queer, κατάφεραν να κάνουν απροκάλυπτο straightwashing στην προώθηση του φιλμ. Στα DVDs που κυκλοφόρησαν στις Η.Π.Α., το πανό στο οποίο αναγραφόταν το όνομα του οργανισμού αφαιρέθηκε ενώ ταυτόχρονα αντικατέστησαν τον queer χαρακτήρα των μελών στην σύνοψη, περιγράφοντάς τους ως απλούς Άγγλους ακτιβιστές. Η ταινία σαν ταινία παρόλα αυτά είναι εξαιρετική, να τα λέμε κι αυτά.
12. Τα άτομα που πραγματικά ξεκίνησαν την εξέγερση στο Stonewall – Stonewall
Μεγάλο φέιλ.
Το Stonewall (2015) θα μπορούσε να είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό δράμα, στο οποίο θα βλέπαμε μία αναπαράσταση για το πώς ξεκίνησε η θρυλική εξέγερση από το gay bar με το όνομα Stonewall που έδωσε έναυσμα στην LGBTQ+ κοινότητα να πάψει να κρύβεται και να ζητήσει τα δικαιώματα που οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν μέχρι εκείνη την στιγμή. Η δε αρχή τους αποδίδεται ιστορικά στις drag queens, στις trans WOC και στις λεσβίες, κάτι που αγνόησαν τελείως στην ταινία. Το πρώτο τούβλο πετάχτηκε από έναν λευκό cis gender άντρα, ενώ χρησιμοποίησαν τον χαρακτήρα της Marsha P. Johnson ως την κωμική ανακούφιση. Οι κριτικές που απέσπασε από κοινό και κριτικούς, είναι από τις χειρότερες που θα μπορούσε κάποιος να δει. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει ένα σχόλιο στο site κριτικών Rotten Tomatoes το οποίο λέει χαρακτηριστικά πως η ταινία είναι “προσβλητικά κακή”.
13. Holly και Paul — Breakfast at Tiffany’s
Η κλασσική ταινία Breakfast at Tiffany’s (1961) είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Truman Capote που κυκλοφόρησε το 1958. Για να γίνει ταινία το συγκεκριμένο βιβλίο, έπρεπε να αλλάξουν αρκετά πράγματα στο σενάριο. Πρώτον, η Holly είχε αναφέρει ότι δεν είναι λεσβία αλλά έλκεται από μερικές γυναίκες και δεύτερον, ο Paul ήταν ομοφυλόφιλος. Σε μία εποχή όπου ο,τιδήποτε πλην της ετεροφυλοφιλίας θεωρούνταν εώς και παράνομο, δεν ήταν δυνατόν να προβάλουν κάτι τέτοιο στους κινηματογράφους. Έτσι μετέτρεψαν τους δύο πρωταγωνιστές σε ετεροφυλόφιλους, δημιούργησαν μία ερωτική ιστορία μεταξύ τους και τα υπόλοιπα τα ξέρετε.
14. Valkyrie – Thor: Ragnarok
Εδώ τα πράγματα είναι λίγο πιο περίεργα. Η σκηνή στην οποία αναφέρεται η σεξουαλικότητα της Valkyrie (μάλλον bisexual) γυρίστηκε κανονικά, αλλά δεν κατάφερε να μπει στο final cut της ταινίας. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, Taika Waititi, η σκηνή κόπηκε διότι δεν ερχόταν σε απόλυτη συνοχή με την πλοκή και χρειάστηκε να την θυσιάσουν. Η ηθοποιός που έπαιξε τον συγκεκριμένο ρόλο, Tessa Thompson, πίεσε με τον τρόπο της την παραγωγή για να προμοτάρουν την σεξουαλικότητα του χαρακτήρα. Η πίεση τελεσφόρησε και επιβεβαιώθηκε από το Marvel Studios ότι στην επόμενη ταινία, Thor: Love and Thunder (2022), η Valkyrie θα έχει το δικό της LGBTQ+ storyline. Με αυτήν την ανακοίνωση, θα είναι και από τους πρώτους ανοιχτά queer χαρακτήρες στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel. Άντε και καλή αρχή!
