Εδώ και κάποια χρόνια βλέπουμε το πολύ δυναμικό comeback της κουλτούρας του ριάλιτι, ή μάλλον του “κακού” ριάλιτι. Τι εννοούμε; Υπάρχουν τα παιχνίδια που έχουν ένα στόχο, ένα επαγγελματικό έπαθλο, όπως το ικανοποιητικά καλαίσθητο GNTM και το αντίστοιχα ανεκτό Masterchef, στα οποία οι παίκτες (ή έστω η πλειοψηφία τους) συμμετάσχουν χάριν επαγγελματικής ανέλιξης, γεγονός θεμιτό.
Στον αντίποδα, τα “κακά” ριάλιτι, ή αυτά που έστω έχουν την προδιάθεση να γίνουν, είναι εκείνα που εξ’ ορισμού οι συμμετέχοντες δεν κερδίζουν άμεσα κάτι από όλο αυτό σε ότι αφορά το επάγγελμά τους, πχ. κάποιο συμβόλαιο για δουλειά, ή κάτι αντίστοιχο, πέρα από δημοσιότητα και κάποιο χρηματικό πόσο, συνήθως διόλου ευκαταφρόνητο. Ανάμεσά τους βέβαια είναι τα παιχνίδια “συμβίωσης” βλέπε Big Brother, και τα παιχνίδια επιβίωσης, όπως το Survivor και η Φάρμα (δεν θα αναφερθώ καθόλου στο παιχνίδι νυφοπάζαρο, την ντροπή της ελληνικής τηλεόρασης, το Bachelor). Αυτά είναι και τα τηλεοπτικά προγράμματα που μάλλον όχι τυχαία, έχουν αφήσει τις χειρότερες εντυπώσεις σε ότι αφορά τις συμπεριφορές ορισμένων παικτών. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε την εμετική (για να μην πούμε τίποτα χειρότερο) δήλωση παίκτη του Big Brother που τον Σεπτέμβρη του 2020 ξεκαθάρισε πως είναι πολύ “άντρας” λέγοντας “Πάω κάθε μέρα σε μια να αδειάσω το πακέτο αλλιώς έχει βιασμό”.
Μιλώντας λοιπόν για την δεύτερη κατηγορία των ριάλιτι, εδώ και δέκα μέρες περίπου, που έχουν ξεκινήσει Survivor και Φάρμα, ήδη συζητιούνται έντονα, από τα τηλεοπτικά πάνελ μέχρι το twitter. Και δυστυχώς όχι για καλό. Συγκεκριμένα, πριν τρεις μέρες είδαμε ένα περιστατικό στην Φάρμα, τόσο προσβλητικό και σεξιστικό, που σίγουρα δεν θα έπρεπε να έχει προβληθεί στον τηλεοπτικό αέρα.
Τι ακριβώς έγινε; Μια από τις παίκτριες, η Χριστιάνα, μίλησε στον συμπαίκτη της Γρηγόρη, για το ότι δεν συμβάλει αρκετά στις δουλειές. Σε αυτό το ίσως εύλογο σχόλιο εκείνος απάντησε λέγοντας πράγματα τόσο απαράδεκτα που δεν πιστεύμε στα αυτιά μας. Ανάμεσα σε αυτά που είπε ήταν και εκφράσεις όπως, “Άντε βρε γυναικάκι, άντε ρε γύναιο” “φτύσε τα μπούτια σου…”, “τις μαγκιές σου αλλού”, “τα έκανες γαργάρα τα τέτοια μου”.
Εντωμεταξύ, στην απέναντι τηλεοπτική ζώνη, είχαμε άλλο ένα κρούσμα τοξικής αρρενωπότητας, με το Survivor και το σεξιστικό λογύδριο του Βαλάντη με δόσεις slut shaming, που είχε σαν στόχο του την ηθοποιό Μυριέλλα Κουρεντή (δες το αναλυτικά εδώ).
Σύμφωνα με τα παραπάνω, αλλά και από τα περσινά περιστατικά σεξιστικών συμπεριφορών, βλέπε Αλέξης Παππάς, δυο είναι τα τινά. Είτε δεν υπάρχει κανείς στην επίβλεψη του τι θα παίξει τελικά στον τηλεοπτικό αέρα και τι όχι (κάτι που και ένα πεντάχρονο παιδί καταλαβαίνει πως δεν ισχύει). Είτε οι παραγωγοί των εν λόγω παιχνιδιών επιλέγουν εν γνώσει τους να συμπεριλάβουν αυτά τα αποσπάσματα στο βωμό της τηλεθέασης. Όλοι καταλαβαίνουμε πως ισχύει το δεύτερο. Γεγονός που είναι από λυπηρό ως και εξοργιστικό. Δεν γίνεται να έχουμε μόλις περάσει από το πρώτο κύμα Metoo (ελπίζουμε πως θα συνεχιστεί και με δεύτερο), δεν γίνεται όλες οι εκπομπές να διατυμπανίζουν ότι πρέπει να τελειώνουμε με τον σεξισμό και τις πατριαρχικές πατροναριστικές συμπεριφορές, δεν γίνεται να ακούμε από κάθε πλευρά πρόσωπα της τηλεόρασης να προωθούν την γυναικεία ενδυνάμωση, και παράλληλα οι διάφοροι ιθύνοντες των ίδιων καναλιών, να επιτρέπουν την προβολή τέτοιων συμπεριφορών στον τηλεοπτικό τους αέρα. Στον βωμό της τηλεθέασης.
Ναι τα ριάλιτι κάνουν ψηλά νούμερα, ναι οι “καβγάδες” και οι “εντάσεις” τα ανεβάζουν κι άλλο. Να σημειώσουμε όμως εδώ, ότι υπάρχουν και άλλα προγράμματα που κάνουν ψηλά νούμερα, όπως οι Άγριες Μέλισσες, ο Σασμός και οι Συμπέθεροι Από τα Τίραννα. Προγράμματα που δεν προσβάλλουν κατάφορα καμιά γυναίκα, προγράμματα που αντιθέτως προωθούν και ενθαρρύνουν θετικά πρότυπα και συμπεριφορές. Προγράμματα που προσπαθούν για το καλύτερο και δεν τεμπελιάζουν περιμένοντας να φέρουν την ψηλή τηλεθέαση οι “άγριοι” παίκτες, αλλά φροντίζουν οι ίδιοι για αυτό. Η ανάγκη για τηλεθέαση, δεν είναι επαρκής δικαιολογία για την προβολή τέτοιων τεράτων, ιδίως από κανάλια που θεωρητικά μέσα από άλλα προγράμματά τους, απορρίπτουν τον σεξισμό. Και ίσως η λέξη “θεωρητικά” να είναι αυτή που τελικά κρύβει όλο το νόημα.