Η Μαίρη Συνατσάκη μάς έχει δώσει πολλές φορές τροφή για σκέψη μέσα από τα social media της και τα βίντεο της στο YouTube. Τώρα το κάνει για ακόμα μία φορά. Χθες κυκλοφόρησε το νέο βίντεο της, με τίτλο Πρόσεχε Κοπέλα Μου. Αφορμή γι’ αυτό ήταν οι αποκαλύψεις γύρω από τον βιασμό της 24χρονης Γεωργίας στη Θεσσαλονίκη, αλλά και γεγονότα γύρω από αυτές. Η αλήθεια είναι ότι πιάνει πολλά θέματα, το κάθε ένα εξίσου μείζον με τα υπόλοιπα. Γι’ αυτό και αποφασίσαμε, αντί να κρίνουμε ένα ως σημαντικότερο και να επικεντρωθούμε σε αυτό, να διαλέξουμε κάποια από τα καλύτερα σημεία όσων είπε, που πιστεύουμε ότι είναι καλό όλοι να καθίσουμε και να ακούσουμε. 

Η σημασία της συνέντευξης της 24χρονης Γεωργίας

“Είναι ένας πολύ διαφορετικός, θαρραλέος τρόπος ένα θύμα, η Γεωργία, να παίρνει τη δύναμη πίσω, τη δύναμη, που θέλησαν να της πάρουν, να την παίρνει πίσω και να στέκεται στα πόδια της, να επιλέγει να δημοσιοποιήσει η ίδια τα στοιχεία της και να κάνει μία συνέντευξη με το πρόσωπό της και τη φωνή της, χωρίς αλλοιωμένες φωνές, χωρίς γυρισμένες πλάτες, χωρίς τίποτα τέλος πάντων να μην καταδεικνύει ότι αυτός, που θα ‘πρεπε να ντρέπεται είναι το θύμα και όχι ο θύτης. Φυσικά και η ντροπή είναι όλη στους θύτες. Είναι πολύ γενναία πράξη από μεριάς της, αυτή η συνέντευξη και ίσως θεωρώ ότι είναι και ένας τρόπος να πάρουν δύναμη και τα υπόλοιπα θύματα και τα υπόλοιπα κορίτσια, που είναι μπλεγμένα σε αυτή την ιστορία, και να βγουν και να μιλήσουν”. 

Η τάση της κοινωνίας για victim blaming και πώς να την ξεπεράσουμε

“Αν κάτι μού έδειξε αυτή η ιστορία είναι, τουλάχιστον από αυτά που παρατηρώ αυτή την στιγμή, ότι έχουμε πάρα πολύ δρόμο να διανύσουμε σαν κοινωνία, αλλά τον διανύουμε αυτόν τον δρόμο. Έχουν ειπωθεί διάφορα τέρατα και σε αυτή την περίπτωση. Με καλές ή κακές προθέσεις. Το κομμάτι του victim blaming είναι ένα τεράστιο κομμάτι, το οποίο έχει πάρα πολλά παρακλάδια. Και επειδή μου στέλνετε πολύ συχνά μηνύματα, που μου λέτε με έναν ιδιαίτερο τρόπο ότι ‘Ναι, αλλά κι αυτό το κορίτσι τι ήθελε σ’ αυτή τη σουίτα του ξενοδοχείου’, ‘Ναι, αλλά κι εκείνο…’, τέτοια πράγματα, θέλω να αρχίσετε να απαντάτε στον εαυτό σας, πριν καν το πείτε έξω από εσάς. Πρώτον, αναγνωρίστε ότι αυτή είναι μία πορεία, που σάς δημιουργείται, επειδή ζούμε σε αυτή την πατριαρχική κοινωνία και επειδή έχουμε συνηθίσει να κατηγορούμε τα θύματα, γιατί αυτό εξυπηρετεί τους θύτες και την πατριαρχία. 

Οπότε αρχικά συγχωρέστε τον εαυτό σας, που κάνετε αυτή τη λάθος σκέψη, να σκεφτείτε τι έκανε μία γυναίκα εκείνη την ώρα φορώντας αυτά τα ρούχα σε εκείνο το μέρος. Ξανασκεφτείτε την ιστορία με έναν αντίστροφο τρόπο. Αν ένας άντρας βρισκόταν στη σουίτα ενός ξενοδοχείου παραμονή Πρωτοχρονιάς με έξι γυναίκες, που δεν ήξερε και πάρα πολύ καλά, ποιος από εμάς θα σκεφτόταν ‘Πρόσεχε. Τι ήθελες και πήγες εκεί; Για ποιο λόγο; Και τι φορούσες;’. Νομίζω ότι μοναδικός τρόπος να μπορέσουμε να βγούμε σιγά σιγά από αυτά τα καθηλωμένα στον εγκέφαλό μας πράγματα, θέσεις και αντιλήψεις πατριαρχίας, είναι να ξαναρωτάμε το ίδιο πράγμα όταν το σενάριο έχει πρωταγωνιστή έναν άντρα”. 

Η κατάλληλα αντίδραση όταν ακούμε προβληματικά και άστοχα σχόλια

“Όταν ειπώνεται κάτι εκ παραδρομής, από λάθος, από άγνοια στην τηλεόραση -και άσε και την τηλεόραση, και στην κανονική ζωή-, ίσως να μην είναι τόσο χρήσιμη η επίθεση και το canceling, αλλά η επεξήγηση του γιατί δεν το λέμε αυτό. Στην ατάκα ‘Δύο-τρεις νέοι, ωραίοι, πλούσιου γιατί να έχουν ανάγκη να υπνωτίσουν και να δώσουν ναρκωτικά σε μια κοπέλα, για να κάνουν σεξ μαζί της;’ η απάντηση δεν είναι ‘Ουστ μωρή πατσαβούρα. Έχεις και κόρη να μεγαλώνεις’ ή ‘Ευτυχώς που απέβαλες εκείνο το παιδί, γιατί αν ήταν κορίτσι θα το μεγάλωνες φριχτά’. Ειπώθηκαν αυτά στο internet, γι’ αυτό τα λέω. Αλλά η απάντηση είναι να δούμε λίγο για ποιον λόγο κάποιος θα γίνει βιαστής.

Ο βιαστής δεν κάνει τον βιασμό, για να ικανοποιηθεί σεξουαλικά. Πολύ λίγο έχει να κάνει με τη σεξουαλική ικανοποίηση η συγκεκριμένη πράξη. Πολύ περισσότερο έχει να κάνει με την εξουσία, τον σαδισμό, αυτό που θα νιώσει και θα πάρει σαν δύναμη ο βιαστής από ένα θύμα, το οποίο είναι ανύμπορο, ξεφτιλίζεται. Είναι άλλα πράγματα. Δεν είναι ότι δεν μπορούσε να βρει μία να πάει και έπρεπε να βιάσει κάποια, καθόλου. Οπότε μάς λείπουν πολύ συχνά κάποιες πληροφορίες και κάποιες γνώσεις σε όλους μας, αλλά καλό είναι νομίζω, για να μη φοβάται κανένας να μιλήσει, να αποδεχόμαστε ότι υπάρχουν αυτά τα κενά στην πληροφορία σε κάποιον άνθρωπο και να προσπαθούμε να δίνουμε την πληροφορία και όχι να δίνουμε σκατά”.

Το πρόβλημα με τη συμβουλή ‘Πρόσεχε’ στις γυναίκες

“Θα ήθελα να συζητήσουμε το θέμα του ‘Πρόσεχε’. Είναι σαν να νομιμοποιείται με έναν τρόπο ο θύτης, όταν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι συνέχεια ‘Πρόσεχε, πρόσεχε και πρόσεχε’. Είναι, δηλαδή, σαν να αποδεχόμαστε και να παραδεχόμαστε ότι ‘Έτσι, μωρέ, είναι οι άντρες’, ‘Έτσι είναι η κοινωνία, που ζούμε’, ‘Τι να κάνεις τώρα εσύ; Πρέπει να προσέχεις, να κάνεις αυτοάμυνα, να έχεις μαζί σου έναν τρόπο να αμυνθείς, να μη φοράς και κάτι τόσο αποκαλυπτικό, να γυρνάς νωρίς στο σπίτι’. Γενικά μείνε στο σπίτι σου. Λες και μες στο σπίτι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι στα χειρότερά της, αλλά τέλος πάντων. Οπότε είναι πολύ triggering η λέξη ‘πρόσεχε’, για έναν άνθρωπο, ο οποίος είναι φεμινιστής και γνωρίζει την έννοια του. 

Χωρίς να θέλω να πικάρω κανέναν. Μέχρι αυτό το σενάριο του ‘Μάθετε καλύτερα τα αγόρια σας και τους άντρες σας’ να γίνει πραγματικότητα, τι μπορούμε να κάνουμε; Τι μπορούμε να λέμε; (…) Ζούμε σε αυτή την πραγματικότητα. Είναι σαν να λέμε ότι δεν πρέπει να ξέρουμε τι να κάνουμε σε περίπτωση σεισμού, δεν πρέπει να ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση πυρκαγιάς, δεν πρέπει αν ξέρουμε σε περίπτωση που μπει κάποιος κλέφτης στο σπίτι μας. Δεν πρέπει να ξέρουμε τίποτα. Πρέπει να ζούμε σαν όλα αυτά τα πράγματα να μην υπάρχουν. Και, δυστυχώς, αυτό δεν γίνεται. Όπως ξέρω ότι δεν πρέπει να βγω στο μπαλκόνι την ώρα, που γίνεται σεισμός, δυστυχώς πρέπει να έχω και αυτές τις πληροφορίες”.

Η διαδικασία αλλαγής προς αντιλήψεις εκτός της πατριαρχίας

“Βρισκόμαστε όλοι σε μία διαδικασία αλλαγής. Πολύ χρήσιμης αλλαγής, αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει πρώτον να αναγνωρίσουμε όλα τα πράγματα, που κάναμε λάθος μέχρι στιγμής, όλα τα πράγματα, που μάς μάθανε να σκεφτόμαστε λάθος και που τα έχουμε ακολουθήσει τόσες φορές. Και αυτό θέλει μια αυτοπαρατήρηση και μια συμπόνια προς τον εαυτό, που δεν είναι τόσο εύκολη. Δηλαδή, πρέπει να γυρίσουμε πίσω σε εμάς να μάς συγχωρέσουμε και μετά να μπορέσουμε να χτίσουμε καινούργιες αντιλήψεις, καινούργιους νευρώνες στον εγκέφαλο, που δεν θα κατηγορούν τις γυναίκες, που δεν θα μάς έχουν εύκολη την ατάκα ‘Τι το ‘θελε και βρισκόταν αυτή εκεί πέρα;’. Χρειάζεται πραγματικός κόπος γι’ αυτό. Οπότε ο καθένας χρειάζεται λίγο τον χρόνο του. Ας είμαστε λίγο πιο επιεικείς με κάποια πράγματα, για να μην συνεχίζουμε κι αυτόν τον κύκλο της περιρρέουσας βίας. Είναι παντού η βία. Δεν βοηθάει πουθενά”.

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!