Είχα γραφτεί κάποτε σε ένα γυμναστήριο όπου ο επικεφαλής προπονητής ήταν ο ίδιος bodybuilder και τις ίδιες φιλοδοξίες είχε όπως φάνηκε και για τα μέλη. Μόλις με είδε, (είμαι ψηλή και με αρκετά στιβαρό σκελετό και μυϊκό σύστημα από κατασκευής μου), γυάλισε το μάτι του. Άρχισε λοιπόν να μου βγάζει προγράμματα που στόχευαν να με κάνουν πιο μυώδη και φυσικά πιο ογκώδη. Είχε αξίωση να ελέγχει και την διατροφή μου, προτρέποντάς με να ζυγίζομαι καθημερινά και να ακολουθώ την διατροφή που εκείνος είχε κατά νου. Εκτός από το άγχος με το οποίο με φόρτωσε, δεν άκουγε στην πορεία ότι εγώ δεν χρειαζόμουν κάποιον να μου υπαγορεύσει έναν συνολικό τρόπο ζωής, αλλά μόνο κάποιον να με καθοδηγήσει να γυμναστώ με τρόπο που να μου ταιριάζει. Όπως ήταν φυσικό σταμάτησα σύντομα να γυμνάζομαι μαζί του, λέγοντάς του ένα “Όχι, ευχαριστώ”.
Πολλά άτομα όμως δυσκολεύονται να διαχειριστούν έναν πιεστικό προπονητή γιατί δεν αισθάνονται αρκετά δυνατά να πουν αυτό το “Όχι, ευχαριστώ” σε ένα άτομο που φέρει την αυθεντία του ειδικού. Οι καλοί, πεπειραμένοι προπονητές βέβαια, σπάνια θα είναι πιεστικοί ή αυταρχικοί με τους πελάτες τους, αν όμως η τύχη σε ρίξει να έχεις την δική μου εμπειρία, ίσως να σε οδηγήσει στο τέλος σε προβλήματα υγείας. Τα νεαρά ή πιο άπειρα άτομα είναι πιθανό να πιεστούν να αφαιρέσουν εντελώς τους υδατάνθρακες από την ζωή τους, να κάνουν δίαιτες με λιγότερες από 900 θερμίδες την ημέρα ή να σηκώσουν βάρη που δεν αντέχει το σώμα τους.
Γιατί δυσκολευόμαστε τόσο να πούμε όχι στους προπονητές μας;
Η σχέση προπονητή και πελάτη είναι μια σχέση σύνθετη και μπορεί να καταλήξει διαφορετική από ότι περιμέναμε. Παρότι εμείς, οι πελάτες που πληρώνουμε για τις υπηρεσίες τους, θα έπρεπε κανονικά να έχουμε μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης και επιθυμιών, νοιώθουμε, όπως είναι φυσικό, πιο ευάλωτοι δίπλα σε ένα πρόσωπο που γνωρίζει περισσότερα και απολαμβάνει την εξουσία που αυτή η γνώση του προσφέρει. “Οι προπονητές και ιδιαίτερα οι personal trainers, είναι πρόσωπα προς τα οποία πολύς κόσμος δυσκολεύεται να θέσει τα όριά του, ιδιαίτερα αν τους έχουμε δώσει να καταλάβουν ότι οι συμβουλές τους έχουν πολύ μεγάλη βαρύτητα για εμάς. Πολλοί προπονούμενοι δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι ο personal trainer τους δεν έχει το δικαίωμα να βγαίνει έξω από τα νορμάλ όρια αυτής της σχέσης” λέει η ψυχολόγος Kirstie Fleetwood Meade.
Πως να πεις αυτό το “Όχι” στον προπονητή σου
Αν και κατά 99% των περιπτώσεων, ο προπονητής σου έχει στο νου του μόνο το καλό σου, είναι πιθανό να σου δώσει λάθος συμβουλές γιατί δεν γνωρίζει το σώμα σου τόσο καλά όσο εσύ. Έχεις λοιπόν κάθε δικαίωμα, μιας και είσαι ο πελάτης του και τον πληρώνεις για τις υπηρεσίες του, να πεις την γνώμη σου, να προβάλεις αντιρρήσεις και τελικά να πεις ότι όχι, αν κάτι δεν σου ταιριάζει.
Τα κόκκινα σημαιάκια
Ο γνωστός personal trainer Andy Vincent έκανε πρόσφατα μια ανάρτηση στο Instagram όπου επεσήμαινε τα όσα πρέπει να προσέξουμε όταν έχουμε σκοπό να συνεργαστούμε με έναν προπονητή και ποια από αυτά αποτελούν κόκκινα σημαιάκια. Λέξεις που σχετίζονται με την “μεταμόρφωση του σώματός μας” ή με την “γρήγορη αλλαγή” του σε κάτι άλλο από αυτό που είναι, σημαίνουν ότι το πρόγραμμα στο οποίο θα μας βάλει είναι υπερβολικά περιοριστικό.
“Πρέπει να προσέχουμε με κάθε προπονητή που ισχυρίζεται ότι έχει “αναπτύξει ένα σύστημα” με το οποίο θα μας μεταμορφώσει. Η λέξη “σύστημα’ μου λέει αμέσως ότι έχει το ίδιο πρόγραμμα για όλους του του πελάτες, με μηδενική επικέντρωση στο κάθε άτομο ξεχωριστά. Δεν υπάρχει σύστημα που να είναι κατάλληλο για όλους, γιατί δεν υπάρχουν ούτε καν δύο άτομα που να είναι εντελώς όμοια” προσθέτει και συνεχίζει:
“Άλλο ένα σημαντικό κόκκινο σημαιάκι είναι όταν ο προπονητής προβάλει στα social media του μόνο εικόνες μεγάλων μεταμορφώσεων των πελατών του, για να μην πω όταν καυχιέται για τις υψηλές τους επιδόσεις. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι πιο δυνατή η εικόνα της ενδυνάμωσης των πελατών σου, παρά το πόσο βάρος έχασαν με το πρόγραμμά σου.’
Για την Δρα Fleetwood Meade, η κόκκινη γραμμή θα πρέπει να τραβηχτεί όταν οι συμβουλές του προπονητή μας μετατρέπονται από βοηθητικές σε βλαβερές διότι μας πιέζει να κάνουμε πράγματα που δεν μας ταιριάζουν. “Κάθε αυστηρό πρόγραμμα διατροφής ή εκγύμνασης είναι ύποπτο στα μάτια τα δικά μου” λέει. “Αν αισθάνεσαι ότι πρέπει να ακολουθήσεις το πρόγραμμά του κατά γράμμα ή στο σημείο που αυτό γίνεται στρεσογόνο για σένα, τότε θα πρέπει να προσέχεις. Αν η σχέση με τον προπονητή σου σε γεμίζει ενοχές, ότι δηλαδή δεν επενδύεις αρκετά, τότε θα πρέπει να ξανασκεφτείς την σχέση μαζί του γενικότερα.”
Όπως συνεχίζει η ίδια, το να θέσει κανείς τα προσωπικά του όρια είναι πραγματικά δύσκολο, ιδιαίτερα για τα άτομα που για πρώτη φορά συνεργάζονται με έναν personal trainer. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να εμπιστευτούμε το ένστικτό μας κι αν κάτι δεν μας ταιριάζει να το πούμε ευθέως. Βεβαίως θα πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι είναι δουλειά του προπονητή μας να μας ζορίσει. Για άσκηση και γυμναστική πάμε στον χώρο του, όχι για καφέ και κουβεντούλα.
Πότε και πως να πεις “όχι’
Για να μπεις σε μια σχέση με κάποιον που θα αναλάβει να σε προπονεί, θα πρέπει να κάνεις πρώτα μια κουβέντα μαζί του, ώστε να οριστούν τα δικά σου θέλω και τα δικά του πρέπει. Αν δεν ακούσεις ερωτήσεις για το ποιοι είναι οι δικοί σου στόχοι, ποιο είναι το ιστορικό σου σε σχέση με την άσκηση, αλλά και το ιατρικό ιστορικό σου, τότε καλό θα είναι να πεις όχι. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της κουβέντας πρέπει να έχει να κάνει με εσένα και όχι με το “σύστημα-πρόγραμμα-μέθοδο” του personal trainer.
Αν φοβάσαι ότι ο προπονητής σου δεν σε ακούει, ξεκίνα να κάνεις ερωτήσεις. Αν θέλει να κάνεις κάτι που δεν το καταλαβαίνεις ρώτα “γιατί”. Αν δεν είναι σε θέση να σου εξηγήσει επαρκώς με ποιο τρόπο αυτό σε βοηθάει ή αν σου πει ότι αυτό είναι το πιο δυνατό trend αυτή την εποχή, χωρίς άλλα στοιχεία, τότε εκεί έχεις ένα άνοιγμα να εκφράσεις την αντίθεσή σου.
Όπως λέει η Meade, θα πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στα όριά μας. “Το “όχι” είναι μια πλήρης έννοια και δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε τίποτα περισσότερο, αν δεν θέλουμε.”
Τελευταία, θα πρέπει να πούμε ότι ενώ ο personal trainer είναι ένα πρόσωπο το οποίο πληρώνουμε για τις υπηρεσίες και τις συμβουλές του, η σχέση μας μαζί του είναι ίσως από τις πιο προσωπικές σχέσεις που μπορούμε να έχουμε. Το χτίσιμο της εμπιστοσύνης είναι ένα από τα σημαντικότερα στάδια της εξέλιξης αυτής της σχέσης και ενώ είναι φυσικά απαραίτητο να ακούμε τις συμβουλές του, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι το σώμα είναι δικό μας και οι συμβουλές αυτές θα πρέπει να μας ταιριάζουν.