10 ηρωίδες πολέμου απ’ όλο τον κόσμο που πρέπει να γνωρίζεις

Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε τους μεγάλους πολέμους, που σημάδεψαν την ιστορία. Ωστόσο, εξαιτίας της πατριαρχικής προσέγγισης της ιστορίας, σχεδόν ποτέ δεν μάθαμε για τις γυναίκες, που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο σε αυτούς. Μαθαίνουμε για άντρες ήρωες πολέμου και για τις γυναίκες ακούμε το πολύ πολύ ότι έμειναν να κρατάνε το σπίτι. Αυτή η προσέγγιση, όμως, είναι πέρα για πέρα λάθος. Υπήρξαν πολλές γυναίκες ηρωίδες πολέμου, που συνέβαλαν είτε πολεμώντας, είτε ως νοσοκόμες στα στρατόπεδα, είτε ως κατάσκοποι. Καλό είναι να γνωρίζεις, λοιπόν, κάποιες από αυτές.

Πριγκίπισσα Noor-un-nisa Inayat Khan

Γεννημένη το 1914, ήταν απόγονος του σουλτάνου Τιπού, ηγέτη του Βασιλείου του Μαϊσόρ τον 18ο αιώνα. Με τον πατέρα της ζούσαν στη Γαλλία, όπου η ίδια πήγε σχολείο και ξεκίνησε να γράφει ποιήματα και παραμύθια. Ωστόσο, με την “πτώση” της χώρας το 1940 στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναγκάστηκαν να δραπετεύσουν στην Αγγλία.

Εκεί, θέλησε να βοηθήσει στον πόλεμο κατά των ναζί. Αρχικά, κατατάχθηκε στην Βοηθητική Πολεμική Αεροπορία των Γυναικών, όπου αργότερα ξεκίνησε να εκπαιδεύεται ως ασυρματιστής και εντάχθηκε στις Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών. Η εκπαίδευσή της δεν ολοκληρώθηκε, καθώς κρίθηκε ακατάλληλη για κατασκοπεία. Ωστόσο, το 1943 δεν είχαν αρκετούς πράκτορες να στείλουν στη Γαλλία, οπότε αποφάσισαν να είναι μία από τους ασυρματιστές, που πήγαν στο Παρίσι. Μόλις ενάμιση μήνα αργότερα, όλοι οι άλλοι ασυρματιστές του δικτύου της, μαζί με εκατοντάδες μέλη της αντίστασης, συνελήφθησαν. Για την ασφάλειά της, λοιπόν, της πρόσφεραν ασφαλές πέρασμα στην Αγγλία, το οποίο εκείνη αρνήθηκε και έγινε η μοναδική ασυρματιστής του Παρισιού.

Για καιρό κατάφερε να αποφύγει τη σύλληψή της, καταλήγοντας να είναι η νούμερο ένα καταζητούμενος πράκτορας της Βρετανίας στο Παρίσι. Τελικά, κάποιος την πρόδωσε τον Οκτώβριο του 1943 και τη συνέλαβαν και τη μετέφεραν στη Γερμανία. Εκεί έμεινε φυλακισμένη και βασανίστηκε για δέκα μήνες χωρίς να δώσει καμία απολύτως πληροφορία. Τον Σεπτέμβριο του 1944 τελικά εκτελέστηκε.

Florence Nightingale

Γεννημένη σε μία πλούσια βρετανική οικογένεια, ο ρόλος που της είχαν αναθέσει σε αυτή τη ζωή ήταν απλά το να γίνει μία σωστή κυρία της υψηλής κοινωνίας. Ωστόσο, αυτή είχε άλλα σχέδια για τον εαυτό της, καταλήγοντας να γίνει ηρωίδα πολέμου, αλλά και η γυναίκα που θεωρείται δημιουργός του σύγχρονου επαγγέλματος της νοσηλευτικής. Το 1854 ταξίδεψε μαζί με άλλες 38 εθελόντριες νοσοκόμες, που εκείνη εκπαίδευσε, στην περιοχή Σκουτάρι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με σκοπό να περιθάλψουν τους τραυματισμένους στρατιώτες του Κριμαϊκού Πολέμου. Εκεί, η Nightingale σύντομα παρατήρησε κάτι, που της έκανε εντύπωση. Οι νεκροί στρατιώτες από μεταδοτικές ασθένειες, όπως τύφο, χολέρα και δυσεντερία, ήταν δεκαπλάσιοι από αυτούς, που πέθαιναν ή τραυματίζονταν στη μάχη.

Τελικά, οι θάνατοι έπεσαν κατακόρυφα και εκείνη συνέβαλε με δύο τρόπους σε αυτό. Από τη μία, έδειξε τα στατιστικά στην Υγειονομική Επιτροπή του στρατοπέδου και γρήγορα ανακαλύφθηκε ότι το πρόβλημα ήταν ο συνωστισμός, η μη σωστή λειτουργία των υπονόμων και η έλλειψη αερισμού, με όλα να αντιμετωπίζονται άμεσα. Από την άλλη, έκανε ό,τι ήταν δυνατόν, για να σώσει τους άρρωστους στρατιώτες, με εκείνους αργότερα να τη θυμούνται ως τον “ιατρικό άγγελο”, που όταν όλο το υπόλοιπο ιατρικό προσωπικό σχόλαγε το βράδυ, εκείνη έμενε δίπλα τους.

Natalia Peshkova

Σε ηλικία 17 ετών, ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες, που κατατάχθηκαν στον στρατό της Σοβιετικής Ένωσης στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκπαιδεύτηκε στα όπλα, αλλά η μονάδα της είχε ελάχιστη ενίσχυση σε επίπεδο ρουχισμού και τροφής. Τελικά, κατέληξε να εντάσσεται στο στρατιωτικό ιατρικό προσωπικό και να προστατεύει και να βοηθάει όσους τραυματιζόντουσαν στην πρώτη γραμμή. Δεν περιοριζόταν μόνο στο να παρέχει πρώτες βοήθειες, αλλά κουβαλούσε και τους τραυματισμένους από το σημείο εμπλοκής. Μάλιστα, στη διάρκεια της δράσης της, τραυματίστηκε και η ίδια τρεις φορές, αλλά ποτέ δεν σταμάτησε να επιστρέφει.

Η Peshkova έμεινε τρία χρόνια να βοηθάει στην πρώτη γραμμή, φτάνοντας να λαμβάνει τον τίτλο της Επιλοχία. Μετά τον πόλεμο, της απονεμήθηκε το Τάγμα του Κόκκινου Αστέρα ως Σύμβολο Θάρρους.

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα

Σε ηλικία 30 ετών, ήταν ήδη χήρα δύο φορές και είχε κληρονομήσει δύο τεράστιες περιουσίες με γη, χρήματα και πλοία, που κατάφερε να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο. Το 1816 η Οθωμανική Αυτοκρατορία προσπαθεί να κατασχέσει την περιουσία της και εκείνη ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη, ζητώντας από τον Ρώσο πρεσβευτή Στρογκόνωφ προστασία. Στο ταξίδι, ωστόσο, γνωρίζει τη Βαλιντέ Σουλτάνα, μητέρα του Σουλτάνου Μαχμούτ Β’, η οποίοι έπεισε τον γιο της να υπογράψει την απαγόρευση της κατάσχεσης της περιουσίας της και της σύλληψής της. Έτσι, η Μπουμπουλίνα έμεινε στην Κριμαία τρεις μήνες και επέστρεψε στις Σπέτσες, αφότου πρώτα έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας, η μόνη γυναίκα που το κατάφερε.

Πλέον, λοιπόν, η Μπουμπουλίνα συμμετείχε ενεργά στην προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης. Στον γυρισμό προς τις Σπέτσες φρόντισε να αγοράσει όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια, ενώ με την άφιξή της στο νησί άρχισε την κατασκευή πολεμικών πλοίων, με βασικό τον Αγαμέμνονα. Με την αρχή της επανάστασης, έδωσε σταδιακά όλη της την περιουσία για τη δημιουργία ενός δικού της εκστρατευτικού σώματος, το οποίο αρμάτωσε, συντήρησε και πλήρωσε με εντελώς δικά της έξοδα. Βασικός στόχος της ήταν να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά σε Ναύπλιο και Τρίπολη.

Το 1822, με την κατάληψη του Ναυπλίου από τους Έλληνες, το νεοσύστατο ελληνικό κράτος την ανταμείβει για την προσφορά της με ένα κομμάτι γης στην τότε πρωτεύουσα. Ωστόσο, όταν στον δεύτερο εμφύλιο διαμαρτύρεται για τη φυλάκιση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αποφασίζεται να της πάρουν πίσω τη γη και να εξοριστεί στις Σπέτσες. Τελικά, δολοφονείται τον Μάιο του 1825, όταν ο μικρότερος γιος της κλέβεται με μία κοπέλα και ο πατέρας πάνω στη λογομαχία με την Μπουμπουλίνα έβγαλε όπλο και την πυροβόλησε.

Έχει ενδιαφέρον ότι η Μπουμπουλίνα άργησε πολύ να τιμηθεί από την Ελλάδα. Σχεδόν αμέσως μετά τον θάνατό της, ο τσάρος Αλέξανδρος Α’ της Ρωσίας τής απένειμε τιμητικά των τίτλο του Ναυάρχου του Ρωσικού Στόλου, κάνοντας τήν την πρώτη γυναίκα που έλαβε ποτέ αυτόν τον τίτλο, αλλά και το Μογγολικό Σπαθί ως αναγνώριση των προσόντων της. Αντιθέτως, στην Ελλάδα κάτι αντίστοιχο έγινε σχεδόν δύο αιώνες αργότερα, όταν το 2018 το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας τής απένειμε τον τίτλο του Υποναυάρχου επί τιμή.

Josephine Baker

Οι περισσότεροι την ξέρουμε ως ηθοποιό και jazz τραγουδίστρια και χορεύτρια. Ωστόσο, ήταν και μία από τις πιο πετυχημένες κατασκόπους της γαλλικής αντίστασης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και γεννημένη στις ΗΠΑ, το Παρίσι έγινε το μέρος, που την αγκάλιασε, και τελικά το σπίτι της. Με το ξεκίνημα του πολέμου, άρχισε να συγκεντρώνει πληροφορίες στις κοινωνικές εκδηλώσεις των διάφορων πρεσβειών και να τις δίνει στη γαλλική κυβέρνηση, ενώ βοηθούσε να βγάλουν βίζα όσοι κινδύνευαν από τους ναζί και έπρεπε να φύγουν από τη χώρα. Μόλις οι γερμανικές δυνάμεις εισέβαλαν στη Γαλλία, η συνεισφορά της έγινε ακόμα πιο έντονη. Μέσω της δουλειάς της, μπορούσε και ταξίδευε σε ουδέτερες χώρες, παρέχοντας πληροφορίες στην αντίσταση με μηνύματα, που έγραφε στις παρτιτούρες της με αόρατο μελάνι.

Με το τέλος του πολέμου, αμέσως αναγνωρίστηκε όλη η συνεισφορά της σε αυτόν. Της δόθηκαν οι τιμές του Πολεμικού Σταυρού και του Μεταλλίου της Αντίστασης, ενώ χρίστηκε ιππότης στο Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής. Επιπλέον, όταν έφυγε από τη ζωή τον Απρίλιο του 1975, έγινε η πρώτη Αμερικανίδα γυναίκα, που κηδεύτηκε με στρατιωτικές τιμές στη Γαλλία.

Ιωάννα της Λωραίνης

Σήμερα αντιμετωπίζεται ως αγία της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά πάνω απ’ όλα υπήρξε εθνική ηρωίδα της Γαλλίας. Ήταν χωρική, που σε ηλικία 13 ετών είδε όραμα, που της υπαγόρευε να δράσει, ώστε να σώσει τη Γαλλία από τους Άγγλους σε μία από τις πιο κρίσιμες στιγμές της χώρας στη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου και να βοηθήσει τον Γάλλο διάδοχο του θρόνου, Κάρολο Z΄, να επανακτήσει το στέμμα. Η ίδια δεν μετέφερε μόνο το μήνυμα υπέρ των γαλλικών δυνάμεων σε όλη τη χώρα, αλλά συμμετείχε ενεργά στον πόλεμο σε γρήγορες μάχες φέρνοντας νίκες, έδωσε στρατηγικές συμβουλές και ενίσχυσε τρομερά το ηθικό του γαλλικού στρατού.

Το 1430 συλλαμβάνεται στην Κομπιέν και δικάζεται από τους Άγγλους με τη βοήθεια των συμμάχων τους στη Γαλλία. Τελικά, καταδικάζεται ως αιρετική, με πρόσχημα ότι είχε κοντοκουρεμένα μαλλιά και φόραγε αντρικά στρατιωτικά ρούχα. Το 1431 κάηκε στην πυρά. Η καταδίκη της ανακαλέστηκε το 1456 από το Πάπα Κάλλιστο Γ’, ο οποίος την ανακήρυξε και μάρτυρα, ενώ έκτοτε θεωρείται βασική υπαίτιος της γέννησης του εθνικού αισθήματος στη Γαλλία.

Nadezhda Popova

Ήταν ένα από τα σημαντικότερα μέλη των “Μαγισσών της Νύχτας”, των γυναικών που βομβάρδιζαν με τα αεροπλάνα τους τους Γερμανούς στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεγάλωσε στην Ουκρανία και από μικρή λάτρεψε τα αεροπλάνα. Σε ηλικία μόλις 15 ετών γράφτηκε σε σχολή ανεμόπτερου, στα 16 της πήδηξε για πρώτη φορά με αλεξίπτωτο και έκανε σόλο πτήση και τελικά στα 18 αποφοίτησε, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της.

Το 1941 έθεσε τις γνώσεις της σε ισχύ. Η Σοβιετική Ένωση για πρώτη φορά αποφάσισε να δημιουργηθούν ομάδες γυναικών πιλότων για την πολεμική αεροπορία. Αυτές ανέλαβαν να πετούν τη νύχτα και να βομβαρδίζουν αντίπαλα στρατόπεδα, πράγμα που απαιτούσε πολλαπλές πτήσεις, με την Popova να έχει φτάσει τις 18 σε μία βραδιά. Μέχρι το τέλος του πολέμου, είχε πετάξει συνολικά σε 852 αποστολές, τόσο βομβαρδιστικές όσο και διανομής προμηθειών. Μετά τον πόλεμο, γύρισε στην Ουκρανία και τιμήθηκε ως ηρωίδα, ενώ ξεκίνησε να εργάζεται ως εκπαιδεύτρια πτήσεων.

Nancy Wake

Γεννήθηκε στη Νέα Ζηλανδία και σε ηλικία μόλις 16 ετών το έσκασε από το σπίτι της, για να γίνει νοσοκόμα και δημοσιογράφος. Έκτοτε ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Παρίσι, ενώ τελικά εγκαταστάθηκε με τον άντρα της στη Μασσαλία. Με την “πτώση” της Γαλλίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έγινε αμέσως κατάσκοπος της αντίστασης. Μέχρι το 1943, είχε πλέον γίνει η νούμερο ένα καταζητούμενη της Γκεστάπο, με αμοιβή 5 εκατομμύρια φράγκων για όποιον την παρέδιδε. Μάλιστα, την είχαν ονομάσει και Λευκή Μούσα, επειδή κατάφερνε πάντα να γλιτώσει της σύλληψης.

Όταν το γαλλικό δίκτυο της αντίστασης προδόθηκε, κατάφερε να δραπετεύσει στην Ισπανία. Το 1944, όμως, κατατάχθηκε στις Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών και πήγε με αλεξίπτωτο πίσω στη Γαλλία, για να βοηθήσει την αντίσταση. Χάρη σε εκείνη, 7.500 αντάρτες κατάφεραν να νικήσουν στη μάχη 22.000 ναζί στρατιώτες. Μετά τον πόλεμο, έγινε η πιο παρασημοφορημένη γυναίκα των Συμμαχικών Δυνάμεων.

Lyudmila Pavlichenko

Γεννημένη στην Ουκρανία, σε ηλικία μόλις 14 ετών πήγε στο πρώτο μάθημα σκοποβολής, όπου το ταλέντο της ήταν οφθαλμοφανές. Τελικά, το έθεσε σε ισχύ το 1941. Τότε, οι ναζιστικές δυνάμεις της Γερμανίας ξεκίνησαν το σχέδιο εισβολής στη Σοβιετική Ένωση. Η 24χρονη Pavlichenko έσπευσε να καταταγεί. Αρχικά, προσπαθούσαν να την πείσουν να γίνει νοσοκόμα. Ωστόσο, τους έπεισε να είναι μία από τις 2.000 ελεύθερες σκοπεύτριες της Σοβιετικής Ένωσης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πολέμησε στην Οδησσό και στη Σεβαστούπολη τόσο στην πρώτη γραμμή, όσο και σε μονομαχίες, με εκείνη να καταφέρνει να μην ηττάται ούτε σε μία. Μέσα σε περίπου έναν χρόνο, έφτασε αριθμό ρεκόρ καταγεγραμμένων αντιπάλων στρατιωτών, που κατάφερε να σκοτώσει, 309. Σύντομα, η φήμη της έγινε τεράστια. Τόσο στη Σοβιετική Ένωση με τον κόσμο να την αποκαλεί Lady Death, όσο και στη Γερμανία. Μάλιστα, οι γερμανικές δυνάμεις μέσω μεγαφώνων προσπαθούσαν να την πείσουν να αλλάξει στρατόπεδο, ενώ αργότερα άρχισαν να την απειλούν ότι, αν την πιάσουν, θα την κόψουν σε 309 κομμάτια.

Τον Ιούνιο του 1942 τραυματίζεται και αμέσως την βγάζουν εκτός μάχης, για να θεραπευτεί. Όταν γίνεται καλά, αναλαμβάνει την προπαγάνδα και ταξιδεύει στην Ουάσιγκτον, ώστε να πείσει τους Αμερικανούς να ανοίξουν νέο μέτωπο στην Ευρώπη, ενώ με την επιστροφή της στη Σοβιετική Ένωση ανέλαβε να εκπαιδεύσει τους ελεύθερους σκοπευτές μέχρι το τέλος του πολέμου. Η ίδια αναγνωρίστηκε επίσημα ως ηρωίδα της Σοβιετικής Ένωσης και έλαβε δύο Τάγματα του Λένιν και δύο Μετάλλια για Πολεμικές Συνεισφορές. Μέχρι σήμερα θεωρείται μία από τους πιο πετυχημένους ελεύθερες σκοπευτές παγκοσμίως και η πιο πετυχημένη γυναίκα.

Krystyna Skarbek

Η Πολωνή έφυγε για την Αγγλία, μόλις η Πολωνία έπεσε στα χέρια των Γερμανών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αμέσως προσφέρθηκε να γίνει κατάσκοπος, ενώ είχε και έτοιμη πρόταση για αποστολή. Ήθελε να πάει στην Ουγγαρία, να τυπώσει προπαγανδιστικά φυλλάδια και από εκεί να κάνει σκι προς τα βουνά της Πολωνίας και να τα μοιράσει. Όταν θα έφτανε στην Πολωνία, σκόπευε να βοηθήσει την αντίσταση της χώρας. Οι Βρετανικές Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών ενέκριναν το σχέδιο και το 1939 εκείνη ξεκίνησε και πέτυχε όλους τους σκοπούς της. Μάλιστα, ήταν τόσο πετυχημένη, ώστε σε κάθε σιδηροδρομικό σταθμό της Πολωνίας να υπάρχουν φυλλάδια με το πρόσωπό της, που πρόσφεραν αμοιβή σε όποιον την παρέδιδε. Αυτός ήταν και ο λόγος, που αποφάσισε να αλλάξει το όνομά της σε Christine Granville, για να προστατεύσει την ταυτότητά της.

Το 1941, η Γκεστάπο την πιάνει. Ωστόσο, καταφέρνει να απελευθερωθεί, αφότου τούς έπεισε ότι έχει φυματίωση, δαγκώνοντας την γλώσσα της μέχρι να τρέξει αίμα και βήχοντας. Αμέσως μετά, πηγαίνει στη βάση των Επιχειρήσεων Ειδικών Αποστολών στο Κάιρο, όπου δεν της επιτρέπουν να επιστρέψει στην Πολωνία και την Ουγγαρία, μιας και το θεωρούν πολύ επικίνδυνο για την ίδια, ενώ παράλληλα διεξάγεται έρευνα εναντίον της για διπλή κατασκοπεία, από την οποία αθωώνεται. Το 1944 επιστρέφει στην δράση, πέφτοντας με αλεξίπτωτο στη Γαλλία, για να βοηθήσει την αντίσταση και στις επιχειρήσεις της με τους Ιταλούς παρτιζάνους. Κινδύνεψε να συλληφθεί στα ιταλικά σύνορα, όταν την σταμάτησαν Ιταλοί στρατιώτες. Ωστόσο, τράπηκαν σε φυγή, όταν σήκωσε τα χέρια της και αποκαλύφθηκαν δύο χειροβομβίδες, που απείλησε να πετάξει.