Ανάμεσα στην “υψηλή” τέλεια ομορφιά και την απαράμιλλη αριστοτεχνία πάνω στην οποία χτίστηκε ο θεσμός της Υψηλής Ραπτικής, υπάρχει άλλο ένα στοιχείο το οποίο βρίσκεται στον πυρήνα αυτού του τομέα της βιομηχανίας. Και δεν είναι άλλο από τον ελιτισμό. Από τα αυστηρότατα κριτήρια που πρέπει κάποιος να πληροί ώστε να αντποκρίνεται στον όρο Υψηλή Ραπτική, όπως ορίζει το Fédération de la Haute Couture et de la Mode (Ομοσπονδία Υψηλής Ραπτικής και Μόδας), μέχρι την πελατεία αυτού του χώρου, που εκ των πραγμάτων αποτελείται από τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη και μόνο (λόγω του γιγάντιου οικονομικού κόστους), ότι γράφει πάνω Haute Couture είναι “ποτισμένο” στον ελιτισμό, στο “exclusive” και σε διάθεση ανάλογη του “you can’t sit with us”.
Μεγάλο μέρος βέβαια όλου αυτού αποτελεί και η παρουσίαση της εκάστοτε συλλογής Υψηλής Ραπτικής, που συνήθως γίνεται σε κάποια πολυτελή σάλα, avant-garde μουσείο, ή παλάτι, ενώ στον ίδιο ρυθμό χορεύουν και τα μοντέλα. Αν η βιομηχανία της μόδας απαιτεί μοντέλα αδύνατα, ψηλά με σούπερ ζυγωματικά και άψογες αναλογίες, τότε ο τομέας της Υψηλής Ραπτικής απαιτεί όλα τα παραπάνω επί 10. Τις πιο ψηλές, τις πιο αδύνατες, από τις τέλειες τις τελειότερες.
Αυτό το γαϊτανάκι ελιτισμού και μπουρζουά υπερβολής, έρχεται να καταρρίψει ο Pier Paolo Piccioli, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Valentino, που εδώ και τρια χρόνια περίπου αμφισβητεί με πράξεις αυτή τη κουλτούρα. Η τελευταία του ωστόσο παρουσίαση για την Haute Couture Spring 2022 συλλογή του οίκου, απογείωσε αυτή του την προσπάθεια, με μια κίνηση τόσο προβοκατόρικη όσο και αξιοθαύμαστη.
Ο αγαπητός από όλους ευφυής σχεδιαστής, και περιβόητος για την μεγάλη του καρδιά και το ανοιχτό του μυαλό, παρουσίασε χθες την εν λόγω συλλογή, με όνομα “The anatomy of Couture” στο Place Vendôme, περιγράφοντας την κολεξιόν ως “μια αρμονική σύνθεση από σώματα, και τα ενδύματα που τα ντύνουν”, απλοποιώντας έτσι την εκπληκτική δουλειά του ίδιου και της ομάδας του. Οι δημιουργίες ήταν ως συνήθως άψογες, τόσο από θέμα σχεδιαστικής και ραπτικής δεξιοτεχνίας όσο και σε ότι αφορά τις νέες πρωτοποριακές προτάσεις. Αυτό όμως που έκανε την παρουσίαση να λάμψει και τον οίκο Valentino να ξεχωρίσει (για όλους τους σωστούς λόγους, σε αντίθεση με τον οίκο Chanel) ήταν η ποικιλομορφία των μοντέλων. Σε ένα χώρο που στην πασαρέλα περπατούν 50 “ολόιδια” μοντέλα, τόσο αδύνατα που νομίζεις θα σπάσουν, ο Piccioli έδειξε τις αριστουργηματικές δημιουργίες του πάνω σε αληθινούς ανθρώπους. Ανάμεσά τους μοντέλα “plus size” και “curvy” (χρησιμοποιούμε τις λέξεις ελλείψει καλύτερων), μοντέλα κάθε εθνικότητας, μοντέλα κάθε ηλικίας, κάθε ύψους, κάθε βάρους, κάθε ομορφιάς. Και παρ’ ότι ο σχεδιαστής συμπεριέλαβε και τις μούσες του, την Kristen McMenamy, την Adut Akech και την Mariacarla Boscono, (που θεωρούνται συμβατικά μοντέλα), οι υπόλοιπες παρουσίες που περπάτησαν στην πασαρέλα, σπάνε με κάθε τρόπο τη νόρμα της Υψηλής Ραπτικής, και γιορτάζουν την πραγματική ομορφιά και την συμπεριληπτικότητα.
“Είναι πολύ σημαντικό σήμερα να μιλάμε για την αντίληψη του σώματος. (Κάθε γυναίκα πρέπει να νιώθει) την ίδια μαγεία, το ίδιο συναίσθημα, την αίσθηση του τι είναι couture. (δείχνοντας κάθε είδους ομορφιά στο show) αν αυτή μπορεί να είναι όμορφη, μπορείς κι εσύ να είσαι όμορφη. (Αυτό ήταν εκτός άλλων) ένα δυνατό μήνυμα που ήθελα να δώσω στους νέους ανθρώπους που παλεύουν με όλα αυτά”, είπε ο Pier Paolo Piccioli μιλώντας σχετικά στην Vogue.
Αν η αληθινή συμπεριληπτικότητα επάνω στην πασαρέλα είναι ένας στόχος δύσκολος, που σιγά σιγά τον προσεγγίζουμε, τότε η συμπεριληπτικότητα στις επιδείξεις Υψηλής Ραπτικής, είναι κάτι σχεδόν ακατόρθωτο, λόγω των παρωχημένων στάνταρ του θεσμού. Σε αυτά τα στάνταρ ο Pier Paolo Piccoli και ο οίκος Valentino βγάζουν τη γλώσσα, και ξεκινούν την αλλαγή. Μια αλλαγή για την οποία δεν ξέρουμε αν αξίζει στ’ αλήθεια τον κόπο να προσπαθήσουμε, κυρίως γιατί πολύ αμφισβητούν εδώ και κάποια χρόνια την ‘υπαρξη του θεσμού αυτού, και αναρωτιούνται αν οι ελιτίστικοι μηχανισμοί του έχουν θέση στην κοινωνία του 2022. Αλλά αυτή είναι μια άλλη συζητήση.