Κρίστυ ΠερρήAπό τα χόμπι που υπάρχουν εκεί έξω, το κέντημα ή το λατρεύεις ή το μισείς. Για κάποιους αποτελεί μία τρομερά χαλαρωτική διαδικασία (την περιγράφουν μάλιστα σαν ένα είδος διαλογισμού) γεμάτη δημιουργηκότητα, ενώ κάποιοι άλλοι εκνευρίζονται υπερβολικά με την όλη κατάσταση και τα παρατάνε στο πρώτο λάθος. Ακόμα όμως και αν ανήκεις στην δεύτερη κατηγορία (απολύτως λογικό), μάλλον έχεις παρατηρήσει πως η σταυροβελονιά δεν αφορά πλέον μόνο τις γιαγιάδες μας και τα σεμεδάκια τους. Έχει κερδίσει τεράστιο έδαφος στα ίνσταγραμ φιντ μας, ειδικά μέσα στο 2020, ενώ παγκοσμίως αποτελεί τάση όχι μόνο της μόδας αλλά και της ποπ κουλτούρας, με ξεκάθαρες φεμινιστικές αποχρώσεις. Ω ναι, η σταυροβελονιά όλα αυτά.
Το χόμπι ξεκίνησε να σημειώνει ραγδαία άνοδο το μακρινό 2015, όταν celebrities όπως η Taylor Swift άρχισαν να διακοσμούν τους λογαριασμούς τους στα social media με εργόχειρα πάνω σε κυκλικά τελάρα που είχαν φτιάξει οι ίδιοι, όπως το δώρο της για τον Ed Sheeran με ραμμένους στίχους του Drake. Βιβλία όπως το Benedict Cumberstitch προσέφεραν διαφορετικά σχέδια με τα οποία μπορούσες να κεντήσεις το πρόσωπο του γνωστού ηθοποιού, ενώ άλλα μηνύματα που έβλεπες κεντημένα και τοποθετημένα πάνω σε τοίχους σαν διακοσμητικά, έλεγαν τα πάντα από κινηματογραφικές ατάκες μέχρι και “fuck off”.
Η γενικότερη μετατροπή παραδοσιακών “θηλυκών” χειροτεχνιών σε χόμπι για urban, μορφωμένες γυναίκες του σήμερα είναι ένα φαινόμενο που βρίσκει τις ρίζες του στην εποχή των ’90s (όπως το ο,τιδήποτε iconic). Μάλιστα σύμφωνα με την Emily Matchar, συγγραφέα του βιβλίου Homeward Bound: Why Women Are Embracing the New Domesticity, κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου, το κίνημα Riot Grrrl ξεκίνησε να υιοθετεί ειρωνικά τις “παλιομοδίτικες, σπιτικές δραστηριότητες” όπως το ράψιμο και το βελονάκι και να τις επαναπροσδιορίζει σαν κάτι το edgy και με κοινωνικοπολιτική χροιά. Η νέα αυτή αισθητική συμπεριλάμβανε μαξιλαράκια με κεντημένα πριόνια και μαχαίρια, σχέδια για “ράψε-την-δική-σου” μήτρα και περιοδικά όπως το Needle & Hook: Knitting Our Little Punk Rock Hearts Out.
Μέχρι τα 2000s, το νέο κύμα του βελονακίου είχε ξεπεράσει τα θεμέλια του punk rock και πλέον θεωρούνταν χιπστεροτρεντ, χάνοντας αρκετά την πολιτική του υπόσταση και διασχίζοντας σε ένα πιο mainstream κοινό. Το 2004 συγκεκριμένα, η εφημερίδα The New York Times δημοσίευσε την στήλη μίας γυναίκας που έβλεπε παντού “knitters” στην πόλη και είχε κουραστεί πάρα πολύ με το να αποκαλούν το πλέξιμο και το κέντημα την “νέα yoga”. Εκνευριστικό όντως. Παρόλα αυτά, σαν δραστηριότητα θεωρείται αρκετά εύκολη να μαθευτεί και μάλιστα στο σπίτι, δεν είναι ιδιαίτερα ακριβή και μπορείς να την μεταφέρεις παντού μαζί σου. Για όσους καταπιάνονται με το άθλημα και ανακαλύπτουν πως τους αρέσει, ένα από τα πιο γοητευτικά στοιχεία είναι το πάντρεμα του παλιού και του νέου, καθώς συνδυάζουν μία παμπάλαια ασχολία με σύγχρονα σχέδια τα οποία εμπνέονται από την ποπ κουλτούρα, τα τρέχοντα γεγονότα και το προσωπικό στιλ του κάθε δημιουργού.
Η καραντίνα του 2020 βοήθησε την σταυροβελονιά να εδραιωθεί και στην Ελλάδα, με αρκετούς λογαριασμούς να ξεπετιούνται στο ίνσταγκραμ, να παρουσιάζουν τα τελαράκια τους και ακόμα και να δέχονται παραγγελίες για custom καμβάδες. Logos εταιριών, ρομαντικές εικόνες ζευγαριών, στιγμιότυπα ταινιών, ονόματα μικρών παιδιών για βαφτίσεις, και δεκάδες άλλα έργα τα οποία μπορούν να γίνουν ένα εντυπωσιακό διακοσμητικό, ένα πρωτότυπο δώρο ή μία κερδοφόρα απασχόληση όταν το παρόν μοιάζει σκοτεινό και το μέλλον αβέβαιο.
Ελληνικοί λογαριασμοί που αξίζει να προσέξεις:
Thread My Mind
Εδώ θα χαζέψεις όμορφα σχέδια που χαρακτηρίζονται από μινιμαλισμό και ρομαντισμό ταυτόχρονα, με φιγούρες κατευθείαν από την φαντασία της δημιουργού καθώς και από αγαπημένες μας ταινίες, βιβλία και σειρές. Δεν σταματάμε όμως εκεί καθώς ανάμεσα στα τελειοποιημένα κομμάτια θα βρεις κεντημένες εκδοχές λαμπρών ανθρώπων, vintage φωτογραφιών και φανταστικών ηρώων.
Indie’s Little Crafts
Η Ina είναι καλλιτέχνης με μία ιδιαίτερη αγάπη στο embroidery και περνάει πολλές ώρες μαθαίνοντας νέες τεχνικές και εξελίσσοντας τις ικανότητές της. Αντλεί έμπνευση από την μουσική, τα βιβλία, το σκυλάκι της και τον κόσμο γύρω της και τα αποτελέσματα πραγματικά την δικαιώνουν. Απίστευτη προσοχή στην λεπτομέρεια, τρομερή χρήση χρωμάτων, σχέδια που θέλεις να αποκτήσεις κι εσύ.
The Greek Stich
Αυτό που κανείς οφείλει να θαυμάσει στην Υλένια είναι η εξαιρετική χρήση των γραμματοσειρών που διαλέγει για κάθε της σχέδιο και πώς αυτό τελικά αποδίδεται στον καμβά. Η ίδια ζωγράφιζε όλη της την ζωή, επομένως όταν ξεκίνησε να ασχολείται μην σταυροβελονιά και το embroidery σαν αγχολυτικό, εξελίχτηκε γρήγορα και επέλεξε να κεντάει ολοδικά της σχέδια, χωρίς να βασίζεται σε παλιότερες βάσεις. Και πολύ καλά έκανε.
To Telaro
Άλλος ένας λογαριασμός με έδρα την Θεσσαλονίκη, ο οποίος κάνει την διαδικασία να φαίνεται εύκολη ενώ στην πραγματικότητα οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούμε να κεντήσουμε ούτε μία ίσια γραμμή. Τα σχέδια του Τελάρου είναι τόσο άρτια που μοιάζουν σαν τυπωμένα πάνω στον κυκλικό καμβά. Το γεγονός ότι έχουν φτιαχτεί από ανθρώπινο χέρι είναι σχεδόν απίστευτο. Προσωπικό αγαπημένο το σχέδιο με τα ηλιοτρόπια.
Malv Pineapple
Στο προφίλ της Μαλβίνας, εκτός από embroidery hoops θα βρεις όλων των ειδών όμορφα χειροποίητα αξεσουάρ, από μάσκες μέχρι τσαντάκια, scrunchies και μαξιλάρια. Μας αρέσουν ιδιαίτερα αυτά τα τελευταία για την vintage/pop/φεμινιστική αισθητική τους και άνετα θα μπορούσαμε να τα δούμε να διακοσμούν τον καναπέ μας. Επίσης η ίδια η Μαλβίνα είναι ένα αξιαγάπητο κορίτσι, το οποίο συχνά μοιράζεται με τους ακολούθους της την δημιουργική διαδικασία που ακολουθεί.
Needles And Pins
Η Ελισάβετ ξεκίνησε να ασχολείται με το κέντημα πριν περίπου ένα χρόνο και κάπως εθίστηκε στην δημιουργική διέξοδο που της προσέφερε. Η εξέλιξή της είναι εμφανής με ένα απλό scroll στον λογαριασμό της, καθώς πλέον τα σχέδιά της χαρακτηρίζονται από συμμετρία, τεράστια προσοχή στην λεπτομέρεια και ένα αψεγάδιαστο αποτέλεσμα που μοιάζει σαν ψεύτικο. Αγαπάμε ιδιαίτερα την φάση που πέρασε κεντώντας λουλούδια, σε χρωματιστά background αλλά την θαυμάζουμε εξίσου για όλα.