Δεν ζηλεύω την σχέση μου και δεν το λέω απλά έτσι. Δεν ζηλεύω ούτε την τωρινή σχέση μου και δεν ζήλεψα κάποια από τις προηγούμενες. Όχι γιατί δεν μπορώ να αισθανθώ ζήλια, αλλά διότι αρνούμαι να έχω δίπλα μου έναν άνθρωπο που μου την προκαλεί, είτε άμεσα είτε έμμεσα, και αρνούμαι να δημιουργήσω ένα τοξικό περιβάλλον τόσο για εμένα, όσο και για τον σύντροφό μου.
Τι εννοώ; Σε πρώτο στάδιο, όταν απλά κάποιος με ενδιαφέρει ή έχουμε βγει μόνο ένα δύο ραντεβού, είναι πιθανό να ζηλέψω. Η ζήλια αυτή, όμως, θα προκύψει ακριβώς επειδή δεν υπάρχει κάτι μεταξύ μας, δεν έχουμε δώσει καμία δέσμευση και ο άλλος είναι πράγματι ανοιχτός και ελεύθερος να βρει κάτι καλύτερο από εμένα. Την στιγμή που θα μπω σε σχέση με κάποιον, το πράγμα αλλάζει. Όχι γιατί ξαφνικά τον θεωρώ δεδομένο, αλλά γιατί το γεγονός ότι αποφάσισα να είμαι μαζί του ισούται με το ότι τον εμπιστεύομαι πως θα τηρήσει τον βασικό άγραφο κανόνα των μονογαμικών σχέσεων, δεν θα με απατήσει.
“Δεν έχει καεί η γούνα σου” ίσως πει κάποιος, για να θέσει το ζήτημα ότι μόλις κάποιος προδώσει την εμπιστοσύνη μου και με απατήσει, τότε η ζήλια θα μου κάνει παρέα και στις επόμενες σχέσεις μου. Μόνο που η γούνα μου κάηκε και εγώ ακόμα δεν ζηλεύω την σχέση μου. Το να φορτώσεις σε κάποιον τα λάθη ενός άλλου ανθρώπου ή τις ανασφάλειες, που αυτά σου άφησαν, είναι τουλάχιστον άδικο. Κι αν μετά από μία απιστία ενός πρώην συντρόφου σου αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να εμπιστευτείς κανέναν ξανά πλήρως, τότε πρώτα δούλεψε με τον εαυτό σου και ξεπέρασέ το και ύστερα, αν θες, βάλε έναν νέο άνθρωπο στη ζωή σου.
Φυσικά στη ζήλια παίζει ρόλο και η συμπεριφορά του άλλου ατόμου. Κάποιοι άνθρωποι έχουν απλά την ικανότητα να δημιουργούν ζήλια, είτε εσκεμμένα για να σε πικάρουν και να ελέγξουν την αντίδρασή σου, είτε επειδή πράγματι κάνουν κάτι ύποπτο. Και στις δύο περιπτώσεις, η συμβουλή μου είναι να φύγεις. Η πρώτη, που μπορεί φαινομενικά να φαίνεται πιο αθώα, είναι η πιο τοξική. Ο σύντροφός σου αποφασίζει να σε βάλει σε μία βίαιη ψυχολογική κατάσταση, για να τσεκάρει τα συναισθήματά σου, την ψυχραιμία σου ή και απλά για να θρέψει το “εγώ” του -θα νευριάζει μάλιστα, αν δεν σε δει να καίγεσαι απ’ τη ζήλια-. Η δεύτερη, αν σβήσουμε από τη λίστα την πιθανότητα να είμαστε παρανοϊκοί, υποδεικνύει ότι όντως μάλλον κάτι συμβαίνει, οπότε δεν υπάρχει λόγος να μείνεις.
Μπορεί το να φύγεις με το πρώτο παραστράτημα χωρίς δεύτερη σκέψη να είναι κάπως υπερβολικό για τα γούστα σου, αλλά αυτό είναι ακριβώς το μυστικό για να μην ζηλεύεις. Τη στιγμή που η εμπιστοσύνη σου έστω και θα ραγίσει, δημιουργείται εύφορο έδαφος για την ζήλια. Ο άλλος πλέον σου έχει δώσει δικαίωμα και όσο κι αν τον έχεις συγχωρέσει στο πίσω μέρος του μυαλού σου έχει φωλιάσει πια η ανασφάλεια. Μπορείς να μείνεις και να το προσπαθήσεις, αλλά θα πρέπει να είσαι έτοιμος να υποψιάζεσαι το παραμικρό που κάνει, να νευριάζεις, να αισθάνεσαι άσχημα για τον εαυτό σου και συχνά να μετατρέπεις τον σύντροφό σου σε κατηγορούμενο, ακόμα κι αν αυτή τη φορά δεν έχει κάνει τίποτα.
Η ζήλια, βέβαια, στην πλειοψηφία των φορών έχει να κάνει με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ο κάθε άνθρωπος φέρει φορτία από το παρελθόν του, τα οποία επηρεάζουν τη μετέπειτα ζωή του, πρωτίστως τη συναισθηματική. Η ζήλια τις περισσότερες φορές δεν είναι αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του συντρόφου μας. Αν ψάξουμε βαθιά μέσα στη ρίζα της, θα δούμε πως κάτι άλλο τη γεννάει. Ίσως η ανασφάλεια που προείπαμε, εξαιτίας ενός συντρόφου που σε απάτησε, ίσως κάποιο κομμάτι της παιδικής σου ηλικίας που σου άφησε “κληρονομιά” τον φόβο της εγκατάλειψης, ίσως η χαμηλή σου αυτοεκτίμηση που σε κάνει να πιστεύεις ότι ο σύντροφός σου εύκολα θα μπορούσε να βρει κάτι καλύτερο.
Η βασική λύση είναι να δουλέψεις αυτό το συναισθηματικό εμπόδιο. Αν όσο το προσπαθείς βρίσκεσαι σε σχέση, τότε να σιγουρευτείς ότι έχεις δίπλα σου έναν άνθρωπο που δεν το “ερεθίζει” ακόμα περισσότερο. Όποτε νιώθεις τη ζήλια να αναδύεται ξανά, προσπάθησε να καταλάβεις ακριβώς ποιο ήταν το έναυσμά της, μην κάνεις στον σύντροφό σου καβγά και, αν θεωρείς ότι θα σε βοηθήσει, εξήγησέ του ακριβώς την εσωτερική σου κατάσταση, ξεκαθαρίζοντας ότι κατανοείς πως το πρόβλημα δεν είναι εκείνος ή η συμπεριφορά του.