Όταν σκεφτόμαστε την ύφεση των γνωστικών λειτουργιών, την συνδέουμε με τα γεράματα και τις μεγαλύτερες ηλικίες. Μια νέα έρευνα όμως που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκυρο παιδιατρικό περιοδικό JAMA Pediatrics, αποδεικνύει ότι αν έχουμε κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ή συνήθειες στην εφηβεία μας ή στα πρώτα χρόνια μας ως ενήλικες, διατρέχουμε μεγαλύτερο κίνδυνο να δούμε τις γνωστικές μας λειτουργίες να χάνονται νωρίτερα από αυτές των άλλων ανθρώπων. Για παράδειγμα, έφηβοι που κάπνιζαν ή είχαν διαγνωστεί με παχυσαρκία γερνούσαν νωρίτερα από τους συνομήλικούς τους, όπως αναφέρεται σε σχετική έρευνα.
Η έρευνα αυτή (Dunedin Study), έγινε στην Νέα Ζηλανδία ανάμεσα σε 910 Νεοζηλανδούς οι οποίοι είχαν όλοι τους γεννηθεί μεταξύ 1972 και 1973. Η τεράστια αυτή συλλογή δεδομένων περιλάμβανε πληροφορίες για την υγεία και την συμπεριφορά των υποκειμένων από την ηλικία των 3 ετών, έως τα 45 τους. Οι ερευνητές λοιπόν, κατέγραφαν τον δείκτη σωματικής μάζας (ΔΜΣ), την αναλογία περιμέτρου μέσης και γοφών, αποτελέσματα αιματολογικών εξετάσεων, τα επίπεδα ορισμένων ορμονών, την αρτηριακή πίεση, την χοληστερίνη, την κατάσταση των δοντιών και των ούλων, την καρδιοαναπνευστική κατάσταση και τις αξονικές εγκεφάλου των συμμετεχόντων.
Όταν οι συμμετέχοντες στην έρευνα έγιναν 45 ετών, οι ερευνητές επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι ενήλικες που είχαν έναν, δύο ή και τους τρεις παράγοντες κινδύνου-το κάπνισμα, την παχυσαρκία ή ψυχολογικές διαταραχές ανάμεσα στα 11 και τα 15 έτη τους- βάδιζαν αργότερα, είχαν εγκεφαλική ηλικία 2 ½ χρόνια μεγαλύτερη από τους υπόλοιπους και έδειχναν 4 χρόνια μεγαλύτεροι στο πρόσωπο.
Ο λόγος για τον οποίο αυτή η έρευνα δημοσιεύθηκε, είναι γιατί οι επιστήμονες που την έκαναν θέλουν να καταδείξουν την άμεση σύνδεση που έχουν οι τρεις αυτοί παράγοντες με την διαδικασία της γήρανσης, έτσι ώστε τα άτομα και οι γιατροί τους να τα γνωρίζουν και να λάβουν τα μέτρα τους ώστε να εμποδίσουν την επιδείνωση της υγείας τους αργότερα.
Από τους τρεις παράγοντες αυτούς, το κάπνισμα είναι μια συνήθεια που ο καπνιστής μπορεί να την ξεμάθει. Αυτός ο παράγοντας λοιπόν είναι ο πιο εύκολα αντιμετωπίσιμος, καθώς οι άλλοι δύο, η παχυσαρκία και οι ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές ή η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, έχει αποδειχθεί από πολλές έρευνες ότι έχουν ισχυρούς δεσμούς με την κληρονομικότητα.
Οι ερευνητές όμως θεωρούν ότι και οι τρεις αυτοί παράγοντες έχουν μία κοινή εικόνα μέσα στο σώμα: κάθε ένας τους συνδέεται με την χρόνια φλεγμονή και πιθανά με το οξειδωτικό στρες. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη γήρανση και μείωση των γνωστικών λειτουργιών, πρόωρο θάνατο ή ανάπτυξη χρόνιων ασθενειών όπως πνευμονικές ή καρδιακές παθήσεις.
Η έγκαιρη πρόληψη μπορεί να βοηθήσει με κάθε μία από τις παραπάνω καταστάσεις και να προωθήσει την πνευματική και ψυχική υγεία, λένε οι συγγραφείς της έρευνας.