Η Kimberley Wilson, είναι μια διατροφική ψυχολόγος και μιλώντας στο Self, έθιξε το θέμα της διαρκώς αυξανόμενης ανησυχίας των ασθενών της για το πρήξιμο που συχνά διαπιστώνουν στην κοιλιακή χώρα, αμέσως μετά το φαγητό. Όπως λέει η ίδια η ανησυχία αυτή χαρακτηρίζει περισσότερο τα άτομα με διατροφικές διαταραχές και κυρίως τις νέες γυναίκες. Οι περισσότερες βρίσκονται στην δεκαετία των είκοσι, που σημαίνει ότι ανήκουν στην γενιά που είχε πρόσβαση στο internet από μικρή ηλικία. Οι ασθενείς αυτοί λοιπόν συχνά παραπονιούνται για πρηξίματα μετά το φαγητό που κρατούν μια δυο ώρες, χωρίς να συνοδεύονται με δυσφορία, ναυτία ή πόνο.
Όπως λέει η Wilson, της πήρε λίγο καιρό να καταλάβει ότι αυτό που ανησυχεί όλους αυτούς τους ανθρώπους είναι το φούσκωμα της κοιλιακής χώρας που προκαλείται κατά την διάρκεια της πέψης και είναι απόλυτα φυσιολογικό να συμβαίνει μετά από ένα γεύμα. Και εξηγεί λέγοντας τα εξής: όταν μασήσουμε την τροφή μας και την καταπιούμε, αυτή θα περάσει από το στομάχι στο λεπτό έντερο, όπου γίνεται και η βασική δουλειά της πέψης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αέρια εξαιτίας της διάσπασης των υδατανθράκων και της ζύμωσης των φυτικών ινών. Τα αέρια αυτά προκαλούν το φούσκωμα (σκεφτείτε ένα μπαλόνι που γεμίζει με αέρα), απλά και μόνο γιατί ένα τμήμα του οργανισμού μας εργάζεται πυρετωδώς για να χωνέψει την τροφή που του δώσαμε.
Αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το διαρκές και επίπονο πρήξιμο που νοιώθουν οι ασθενείς που έχουν το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή είναι δυσανεκτικοί στην γλουτένη ή την λακτόζη. Τα δικά τους συμπτώματα είναι τόσο διακριτά, που αποκλείεται να τα μπερδέψει κάποιος με το φυσιολογικό φούσκωμα της πέψης που δεν πονάει.
Γιατί λοιπόν παρατηρείται αυτή η έντονη ανησυχία για ένα πράγμα που οι παλαιότερες γενιές απλά δεν το είχαν καθόλου στο μυαλό τους; Τι κάνει τους σημερινούς ανθρώπους να μην κατανοούν εύκολα την απλή συνεπαγωγή ότι η κοιλιά τους πρήζεται απλά και μόνο γιατί χωνεύουν το φαγητό που μόλις έφαγαν, ενώ πολλοί από αυτούς ζητούν από τους διατροφολόγους να τους δείξουν τρόπους ώστε να μην διαφοροποιείται η εικόνα του σώματός τους ακόμα και μετά το φαγητό;
Τι λένε τα στοιχεία;
Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια η έρευνα για την υγεία του εντέρου έχει αυξηθεί πάρα πολύ, ενώ τα Google trends δείχνουν μια κατακόρυφη άνοδο σε αναζητήσεις όπως “υγεία του εντέρου” και “μικροβίωμα”. Αντίστοιχα, η αξία των φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων για καλή πέψη έφτασε στα 70 δις δολάρια το 2017. Είναι προφανές ότι ο κόσμος ενδιαφέρεται σοβαρά για την υγεία του εντέρου του και την μείωση των φουσκωμάτων.
Αυτά τα νούμερα όμως, λέει η Wilson, είναι ένα μόνο μέρος της ιστορίας. Σε μια κοινωνία που πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν τα social media και οι πλατφόρμες όπως το Instagram, η δημιουργία ή κατανάλωση περιεχομένου με εξιδανικευμένα σώματα μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα και στις αντιλήψεις όσων τα χρησιμοποιούν. Οι χρήστες βομβαρδίζονται με τις εικόνες των τέλειων σωμάτων των celebrities και influencers, αλλά και των προϊόντων με τα οποία ισχυρίζονται ότι έφτασαν σε αυτό το επίπεδο τελειότητας.
Το Instagram έχει φτάσει το 1 δισεκατομμύριο χρήστες, με περισσότερους από τους μισούς να είναι κάτω των τριάντα και ανάμεσα στις ηλικίες 18 έως 29. Μια σχετική έγκυρη έρευνα έχει δείξει ότι περισσότεροι από το 90% των χρηστών μεταξύ 18 και 24 ετών θεωρούν ότι οι συμβουλές υγείας που θα λάβουν από το διαδίκτυο είναι έγκυρες, ενώ το hashtag “guthealth” έχει περισσότερα από ένα εκατομμύριο posts. Φαίνεται λοιπόν ότι στον κόσμο του διαδικτύου, υγιές θεωρείται ένα έντερο όταν η κοιλιά σου είναι εντελώς επίπεδη, υπονοώντας ότι αν δεν είναι, τότε έχεις πρήξιμο και πρέπει να κάνεις κάτι γι’ αυτό. Μια έρευνα του England’s Royal Society for Public Health από το 2017, κατατάσσει το Instagram στην πρώτη θέση των πιο επιζήμιων μέσων όσον αφορά την ψυχική υγεία των χρηστών του. Το θέμα απασχολεί και τους ίδιους τους υπεύθυνους της πλατφόρμας οι οποίοι έχουν συγκροτήσει μια Wellbeing Team, με αντικείμενο τους να κάνουν το Instagram μία πιο ασφαλή και θετική κοινότητα.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να υπάρχουν στις μέρες μας αμέτρητες εναλλακτικές για να λύσει κανείς το θέμα του “πρηξίματος”. Πρώτα ονόματα της Showbiz, influencers και παίκτες ριάλιτι χρησιμοποιούν το Instagram για να προωθήσουν προϊόντα που υπόσχονται επίπεδη κοιλιά, όπως detox τσάγια, smooties ακόμα και κάτι που ονομάζεται Boombod. Αυτός ο συνδυασμός λοιπόν, του μεγάλου ενδιαφέροντος για την υγεία του εντέρου και της αναζήτησης του εξιδανικευμένου σώματος, προωθεί πολύ την ιδέα ότι ένα επίπεδο στομάχι και κοιλιά είναι ένδειξη υγείας και ομορφιάς. Στην πραγματικότητα δημιουργεί ένα ακόμα άγχος που σχετίζεται με την εικόνα του σώματος, ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες που με δυο λόγια συνοψίζεται στην φράση: αν η κοιλιά σου δεν είναι επίπεδη τότε είτε έχεις προβλήματα υγείας, είτε είσαι παχιά ή άσκημη.
Ο ένοχος και σε αυτήν εδώ την περίπτωση είναι το στίγμα του βάρους. Αν δεν μας είχε επιβληθεί η ιδέα ότι όμορφος και ελκυστικός είναι μόνο όποιος είναι αδύνατος, τότε η εικόνα ενός ελαφρά πρησμένου στομαχιού από το φαγητό δεν θα ήταν τόσο αρνητική και δεν θα μας οδηγούσε στον γιατρό ή τον φαρμακοποιό για να την “διορθώσουμε”.