Οι διάφορες μορφές της χορτοφαγικής διατροφής έχουν κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Οι άνθρωποι που την ακολουθούν νοιώθουν πως με αυτόν τον τρόπο θα ωφελήσουν το περιβάλλον αλλά και τους εαυτούς τους. Δεν τρέφονται όμως όλοι οι vegetarians με τον ίδιο τρόπο κι έτσι σήμερα μπορούμε να διακρίνουμε αρκετές διαφορετικές προσεγγίσεις του θέματος, έξι από τις οποίες θα βρείτε παρακάτω.
Γιατί να ακολουθήσει κάποιος την χορτοφαγική διατροφή;
Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί, τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και προσωπικοί. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ζωικά προϊόντα, ιδιαίτερα όσα από αυτά παράγονται σε μονάδες εντατικής κτηνοτροφίας, είναι πιθανό να περιέχουν βλαβερές ουσίες όπως αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά στο φαγητό μας, μπορεί να μας δημιουργήσουν αρκετά προβλήματα όπως την ανάπτυξη ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων στον οργανισμό μας.
Άλλες σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι η χορτοφαγικές δίαιτες οργανικά καλλιεργημένων φυτικών προϊόντων έχουν μόνο καλά να μας προσφέρουν. Μπορούν να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους, να μειώσουν τον κίνδυνο της παχυσαρκίας, των καρδιοπαθειών και του καρκίνου.
Όσο αφορά το περιβάλλον, πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να μην καταναλώνουν προϊόντα ππου έχουν παραχθεί στις φάρμες εντατικής κτηνοτροφίας εξαιτίας της καταστροφής που αυτή προκαλεί στο έδαφος, το νερό και τον αέρα. Είναι γνωστή η συμμετοχή των μονάδων αυτών στην δημιουργία αερίων θερμοκηπίου που επιταχύνει την αύξηση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής.
Πολλοί άνθρωποι επίσης επιλέγουν μια χορτοφαγική διατροφή για ηθικούς λόγους, προσπαθώντας έτσι να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των ζώων που βασανίζονται στις φάρμες εντατικής κτηνοτροφίας στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο, σε φρικτές συνθήκες, με μια πολύ μικρή διάρκεια ζωής, τόση ώστε να φτάσουν στο σωστό μέγεθος για να σφαχτούν και να γίνουν η δική μας τροφή. Για λόγους ηθικής επίσης, πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, διότι ο τρόπος με τον οποίο μεταχειρίζονται οι κτηνοτρόφοι τις αγελάδες είναι σκληρός και απάνθρωπος.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υιοθετούν κάποιου είδους χορτοφαγική διατροφή και για οικονομικούς λόγους, καθώς είναι αρκετά φθηνότερη, αλλά κι εκείνοι που απλά δεν αγαπούν το κρέας και προτιμούν στη θέση του να φάνε κάποιο όσπριο.
Ανάμεσα στους διάφορους τύπους της χορτοφαγικής διατροφής, είναι πολύ πιθανό κάποιος να μας ταιριάζει περισσότερο. Ας τους δούμε:
Λάκτο-αβγοφαγική χορτοφαγική δίαιτα
Είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές της vegetarian διατροφής. Σε αυτήν εδώ την παραλλαγή, δεν μπορείς να φας κρέας ή ψάρι, μπορείς όμως να φας αβγά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Μπορείς δηλαδή να καταναλώσεις γάλα, γιαούρτι, τυρί, παγωτό και άλλα γαλακτοκομικά, αποφεύγεις όμως το κρέας των ζώων, των πουλερικών και των ψαριών. Κάποιες θρησκείες όπως ο Βουδισμός και ο Ινδουισμός, προτρέπουν επίσης τους πιστούς τους να ακολουθούν λακτο-αβγοφαγική χορτοφαγία.
Λακτο-χορτοφαγική δίαιτα
Σε αυτήν την διατροφή, μπορείς να καταναλώσεις γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το τυρί, το βούτυρο κλπ, δεν τρως όμως καθόλου αβγά ή φαγητά και γλυκά που έχουν αβγό στην συνταγή παρασκευής τους. Φυσικά δεν καταναλώνεις κρέας κάθε είδους ή προϊόντα που προέρχονται από αυτό, όπως αλλαντικά. Και αυτή η διατροφή είναι πιθανό να ακολουθείται για λόγους θρησκείας ή παράδοσης.
Αβγο-φαγική χορτοφαγική δίαιτα
Η αβγο-φαγική χορτοφαγική διατροφή αποκλείει τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά ενσωματώνει τα αβγά, όπως δηλώνει το συνθετικό “αβγο”. Εκτός από το κρέας και τα ψάρια, όσοι ακολουθούν αυτή την διατροφή αποκλείουν το γάλα και τα προϊόντα του, ενώ μπορούν να φάνε που και που μια ομελέτα ή ένα κομμάτι κέικ λαδιού. Η αφαίρεση των γαλακτοκομικών από την διατροφή ευνοεί όσους έχουν δυσανεξία στην λακτόζη και δεν είναι λίγοι αυτοί. Σε πολλούς ανθρώπους, η λακτόζη προκαλεί προβλήματα υγείας όπως πρήξιμο της κοιλιάς, πόνους, ακόμα και κολικούς του εντέρου.
Flexitarian δίαιτα
Η flexitarian διατροφή είναι όπως δηλώνει και ο ορισμός της, μια ευέλικτη διατροφή που δίνει έμφαση στα λαχανικά, τα όσπρια και τα φρούτα, ενώ επιτρέπει την κατανάλωση μικρών ποσοτήτων ζωικών προϊόντων όπως τα αβγά, το γάλα, ακόμα και λίγο κρέας ή ψάρι. Επίσης προωθεί την κατανάλωση οργανικών προϊόντων, βασίζει την πρόσληψη πρωτεΐνης στα φυτά και όχι στα ζώα, ενώ στοχεύει στην μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφών. Κανονικά δεν θεωρείται χορτοφαγική διατροφή, αν όμως όλοι οι κρεατοφάγοι ακολουθούσαν ένα τέτοιο μονοπάτι, τα πράγματα θα ήταν συνολικά πολύ καλύτερα και για την υγεία μας και για την διατήρηση του πλανήτη.
Ιχθυο-χορτοφαγική δίαιτα – Pescatarian
Όσοι ακολουθούν την ιχθυο-χορτοφαγική διατροφή, είναι ουσιαστικά χορτοφάγοι που τρώνε ψάρια. Ενώ μπορούν να φάνε τόνο, σολομό ή σούσι, θα πρέπει να αποφεύγουν κάθε άλλο είδος κρέατος συμπεριλαμβανομένων και των προϊόντων κρέατος όπως τα αλλαντικά. Όσο αφορά την κατανάλωση γάλακτος ή αβγών, αυτό φαίνεται ότι είναι διαφορετικό από άτομο σε άτομο. Η διατροφή αυτή ευνοεί την πρόσληψη των ωμέγα-3 λιπαρών από τα ψάρια και τα θαλασσινά που αλλιώς λείπουν από τις χορτοφαγικές δίαιτες.
Vegan δίαιτα
Η vegan διατροφή εξαιρεί κάθε είδος προϊόντος ζωικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρεάτων, των ψαριών, των γαλακτοκομικών και των αβγών. Κάποιοι vegans μάλιστα δεν τρώνε ούτε μέλι διότι παράγεται από τις μέλισσες. Ο λόγος που συνήθως προχωρούν σε αυτήν την επιλογή ζωής είναι κυρίως ζητήματα ηθικής. Η δίαιτά τους βασίζεται σε φρούτα, λαχανικά, σπόρους, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Σε αυτήν την διατροφή μπορεί να περιλαμβάνονται εναλλακτικά προϊόντα και υποκατάστατα όπως το γάλα από καρπούς, το τόφου, κάποια χορτοφαγικά τυριά ή αβγά.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της vegan στάσης ζωής είναι ότι η επιλογή τους πηγαίνει μακρύτερα από το τι τρώνε και αφορά όλα τα προϊόντα που αγοράζουν, όπως τα καλλυντικά, τα ρούχα και τα παπούτσια τους. Αυτά δεν θα πρέπει να προέρχονται από την εκμετάλλευση των ζώων και να μην έχουν δοκιμαστεί πειραματικά σε αυτά. Όποιος ακολουθεί vegan διατροφή θα χρειαστεί ίσως συμπληρώματα απ’ όπου θα παίρνει βιταμίνες, ωμέγα-3 λιπαρά και άλλα.
Πως να διαλέξεις πια χορτοφαγική διατροφή σου ταιριάζει
Τα βασικά κριτήρια επιλογής μιας από τις χορτοφαγικές δίαιτες ώστε να βρει κανείς ποια του ταιριάζει περισσότερο θα ήταν:
Η βιωσιμότητα και οι πρακτικές της αειφόρου ανάπτυξης
Τα διατροφικά στοιχεία που του ταιριάζουν
Το κόστος της διατροφής του
Φυσικά παίζουν σπουδαίο ρόλο οι προσωπικές μας αξίες και ο τρόπος με τον οποίο θα θέλαμε να περάσουμε από αυτήν εδώ την γη και πως θα την παραδώσουμε στους επόμενους. Αν μια επιλογή διατροφής δεν βασίζεται σε ρεαλιστικά στοιχεία και είναι κάτι δύσκολο να την διεκπεραιώσουμε στην καθημερινότητά μας, τότε είναι πολύ πιθανό να μην μπορέσουμε να την ακολουθήσουμε. Κανείς όμως δεν μας εμποδίζει να δοκιμάσουμε ποιο είναι το είδος χορτοφαγικής διατροφής που θα θέλαμε να υιοθετήσουμε και να κάνουμε την προσπάθειά μας.