Τα λίγα περιστατικά εκδικητικού πορνό που έχουν δει το φως της δημοσιότητας στη χώρα μας, έχουν εξελιχθεί εντελώς διαφορετικά. To 2016 όταν η 22χρονη Λίνα Κοεμτζή αυτοκτόνησε μετά τη διαρροή γυμνών φωτογραφιών της στο διαδίκτυο, ο όρος εκδικητικό πορνό δεν ήταν το ίδιο relevant με σήμερα, οι φεμινιστικές πρωτοβουλίες δεν ήταν τόσο μαζικές όσο σήμερα, δεν είχε καν ξεσπάσει το κίνημα #MeToo στις ΗΠΑ. Ο θάνατος της Λίνας ήταν μία ακόμη τραγική ιστορία για τα δελτία ειδήσεων και τα ειδησεογραφικά sites και οι ψίθυροι που αναρωτιόνταν “Γατί δεν πρόσεχε κι εκείνη;”, “Γιατί φωτογραφήθηκε γυμνή;” κανονικότητα.
Αρκετά χρόνια μετά, στην περίπτωση της πρώην συντρόφου του Στάθη Παναγιωτόπουλου ευτυχώς το κοινό ήταν ήδη εκπαιδευμένο και τα αντανακλαστικά του λειτούργησαν γρήγορα έτσι ώστε να βρεθεί στη σωστή πλευρά της ιστορίας, δηλαδή με το θύμα. Ωστόσο, μόλις προχθές την ειδησεογραφία απασχόλησε μία ακόμη περίπτωση εκδικητικού πορνό, η οποία πήρε ελάχιστη έκταση. Στη Θεσσαλονίκη, πρώην σύντροφος μιας 53χρονης έστειλε βίντεο με προσωπικές τους στιγμές στις επαφές της στα κοινωνικά δίκτυα ακόμα και σε στενά συγγενικά της πρόσωπα, όπως η κόρη της, τους οποίους έπειτα απειλούσε. Η γυναίκα, σύμφωνα με πληροφορίες, από τότε δεν μπορεί να κυκλοφορήσει, την παρακολουθεί επαγγελματίας ψυχικής υγείας και ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή. Αναρωτιέστε γιατί είναι ίσως η πρώτη φορά που διαβάζετε την είδηση; Εν μέρει είναι γιατί τα άτομα που εμπλέκονται είναι άσημα.
Πριν από αυτές τις δύο τελευταίες περιπτώσεις υπήρξε η Ιωάννα Τούνη. Ανεξάρτητα από την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα σήμερα για τη νεαρή influencer υπήρξε από τις ηχηρές περιπτώσεις εκδικητικού πορνό στον ελληνικό celebrity χώρο. Δεν ξεχνάμε λοιπόν, ότι όταν η Ιωάννα Τούνη βρίσκονταν στη δίνη της διαρροής του βίντεο με προσωπικές της στιγμές, εξαιτίας της εξωτερικής της εμφάνισης, αλλά και της επιτυχίας της ως δημιουργός περιεχομένου βρέθηκε εν μέσω σκληρού slut-shaming, το οποίο μεν βρήκε ανάχωμα στο μεγάλο κύμα συμπαράστασης και στο hashtag #μετηνΤούνη, συνεχίστηκε δε και συνεχίζεται με κάθε αφορμή. Η Ιωάννα Τούνη λοιπόν, ό,τι κι αν συμβαίνει σήμερα, άκουσε ότι είναι σεξεργάτρια (με βαρείς και υποτιμητικούς όρους τόσο για την ίδια, όσο και τους εργζόμενους στο σεξ, τους οποίους δεν θα αναπαράγουμε) ή ότι το έκανε επίτηδες για να αυξήσει τη δημοσιότητά της και να βγάλει ακόμα περισσότερα χρήματα στο πρότυπο της Kim Kardashian.
Χωρίς κύμα συμπαράστασης, αλλά υποκείμενη σε slut-shaming φυσικά, βρέθηκε από την άλλη η Χριστίνα Ορφανίδου πρώην παίκτρια του Big Brother η οποία αντιμετωπίζει τη διαρροή προσωπικών της στιγμών από πρώην σύντροφό της από το 2018, αλλά η συμμετοχή της στο – όχι και τόσο δημοφιλές – reality “αναζωπύρωσε” το ενδιαφέρον. Ενώ για τη Σπυριδούλα Καραμπουτάκη, πρώην παίκτρια του Master Chef η διαρροή εκδηκιτικού πορνό αντιμετωπίστηκε από τα μέσα ως “Το ροζ βίντεο της Σπυριδούλας”. Όχι δεν είχαμε 1989, ούτε η Σπυριδούλα ήταν στο πρώτο Master Chef (εκείνο με τον Άκη Πετρετζίκη), τότε που δεν ήμαστε κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι σε τέτοια θέματα. Μιλάμε για περίπου ένα χρόνο πριν και ένα περιστατικό πολύ κοντά χρονικά με εκείνο της Ιωάννας Τούνη, όμως για αυτή την παίκτρια reality δεν δημιουργήθηκε κανένα hashtag για να δείξει το ελληνικό Twitter τη μαζική του συμπαράσταση.
Έξι περιπτώσεις, έξι διαφορετικές αντιμετωπίσεις από την κοινωνία και τα μίντια. Και ο κοινός παρανομαστής σε όλα αυτά; Η θέαση της κάθε γυναίκας. Η γνώμη που έχουμε σχηματίσει για εκείνη και η νέα ατζέντα που θέλουμε να προωθήσουμε: Πχ κάποιοι, που δεν ζουν σε σπηλιές και διαθέτουν social media, διατείνονταν ότι δεν γνώριζαν την Τούνη, αλλά παρόλα αυτά την στηρίζουν, για να καβαλήσουν το κύμα, αλλά να μην χάσουν και το (φανταστικό) “κουλτούρα να φύγουμε” κοινό τους, έτσι και παραδεχτούν ότι γνωρίζουν την ύπαρξη μιας επιχειρηματία από τη Θεσσαλονίκη που εκμεταλλεύτηκε τη δημοσιότητα που της πρόσφερε ένα ημί-reality μόδας. Άλλοι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να λούζουν τη Σπυριδούλα Καραμπουτάκη τόνους σεξιστικά σχόλια με αφορμή τη συμπεριφορά της στον διαγωνισμό μαγειρικής και να κοιτάξουν αδιάφορα στη δική της περίπτωση εκδικητικού πορνό.
Οι περιπτώσεις λοιπόν εκδικητικού πορνό που τείνουν να μας απασχολούν περισσότερο είναι δυστυχώς εκείνες που αφορούν γυναίκες με εντυπωσιακή εμφάνιση και επιτυχημένη καριέρα. Γιατί; Γιατί πρώτα και πάνω απ’ όλα, πριν από κάθε δημοφιλές hashtag ή trending topping της Google, πριν από κάθε post συμπαράστασης οι γυναίκες αυτές εξαιτίας των δύο παραγόντων που αναφέρονται παραπάνω, έχουν υποστεί slut-shaming. Το κοινό χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες: α) σε εκείνους που σπεύδουν να πουν ότι η γυναίκα της οποίας οι προσωπικές στιγμές διέρευσαν “τα ήθελε και τα έπαθε”, “το έκανε επίτηδες για τα λεφτά” κλπ και β) σε όσους ανακουφίζονται με το να την υπερασπίζονται γιατί τους κάνει να φαίνονται συμπεριληπτικοί.
Το revenge porn είναι ένα “εισαγώμενο” για την Ελλάδα προϊόν. Προφανώς και συνέβαινε στη χώρα μας χρόνια, όμως εμείς κοιτούσαμε το sex tape της Pamela Anderson, μετά της Kim Kardashian, της Paris Hilton κ.ο.κ., από τη σκοπιά του “ροζ βίντεο”, της “πιπεράτης” λεπτομέρειες των ζωών γυναικών που κρίνονται διαρκώς για τις επιλογές τους σχετικά με την εξωτερική τους εμφάνιση η οποία μας έχει βεβαιώσει ότι είναι άγριες, αχαλίνωτες, ίσως άπληστες και δεν θα δίσταζαν να διαρρεύσουν οι ίδιες τις προσωπικές τους στιγμές στο βωμό της δημοσιότητας και του χρήματος. Αυτός ο τρόπος θέασης των πετυχημένων και εντυπωσιακών γυναικών υπαγορεύει τις αντιδράσεις μας σε ζητήματα εκδικητικού πορνό, μέχρι σήμερα.
Πρόσφατα ο Kanye West υποστήριξε ότι διαθέτει έξτρα υλικό από το sex tape της Kim Kardashian με τον τότε σύντροφό της Ray σε συνέντευξή του στο Hollywood Unlocked, το οποίο μάλιστα λέει πως απέτρεψε ο ίδιος από το να δημοσιοποιηθεί. “Πήγα και πήρα το laptop από τον Ray J εγώ ο ίδιος εκείνο το βράδυ και μετά πήρα μία νυχτερινή πτήση. Συνάντησα αυτόν τον άντρα στο αεροδρόμιο, επέστρεψα και της το παρέδωσα στις 8 το πρωί. Και μετά, της το έδωσα και άρχισε να κλαίει, όταν το είδε. Ξέρεις γιατί έκλαψε όταν είδε το laptop; Επειδή αντιπροσωπεύει πόσο πολύ την έχουν χρησιμοποιήσει. Αντιπροσωπεύει πόσο πολύ οι άνθρωποι δεν την αγάπησαν και απλά την έβλεπαν ως προϊόν”.
Μέσω των εκπροσώπων της η Kim Kardashian απάντησε, εκτός από το ότι μένει σταθερή στην πεποίθησή της ότι δεν υπάρχει κανένα δεύτερο νέο sex tape, πως “Είκοσι χρόνια μετά, πραγματικά, εύχεται να προχωρήσει από αυτό το κεφάλαιο με επίκεντρο τα θετικά πράγματα που συνεχίζει να κάνει ως μητέρα, ψυχαγωγός και συνήγορος για την μεταρρύθμιση του συστήματος δικαιοσύνης”. Παρά τις διαρκείς “γκάφες” του Kanye West, η περιγραφή της αντίδρασης της Kim Kardashian που αναφέρει – είτε συνέβη, είτε όχι – είναι ακριβής, καθώς η πρώην σύζυγός του εδώ και 20 χρόνια αποτελεί αδιαλείπτως θύμα slut-shaming, ενώ δεν μπορούμε να πούμε ότι ο Ray J επηρεάστηκε το ίδιο, μάλιστα εκμεταλλεύτηκε καλλιτεχνικά το γεγονός σε μεγάλο βαθμό.
Μόλις χθες έκανε πρεμιέρα το “Pam & Tommy” η πολυαναμενόμενη σειρά με πρωταγωνιστές τον Sebastian Stan και τη Lily James, που πραγματεύεται τη διαρροή του sex tape της Pamela Anderson και του Tommy Lee το οποίο γύρισαν το μήνα του μέλιτός τους πίσω στο 1995. “Πηγή κοντά στην Pamela”, ξέρετε, τέλος πάντων, δήλωσε πως “Η Pamela δεν έχει καμία πρόθεση να παρακολουθήσει αυτή τη σειρά, όχι. Ποτέ. Δεν έχει ακούσει ποτέ για τους ηθοποιούς που υποδύονται την ίδια και τον Tommy, και δεν ενδιαφέρεται να τους μάθει. Εκείνη και η οικογένειά της πιστεύουν ότι αυτή η σειρά είναι μια φτηνή αναπαράσταση. Το όλο θέμα είναι για αυτούς ένα αστείο”. Από την άλλη ο Tommy Lee, άφησε να διαρρεύσει μέσο ενός φίλου ότι η αντίδρασή του σε σχέση με την πρεμιέρα της σειράς ήταν περίπου η εξής: “Ας μάθουν όλοι ότι το κάναμε πρώτοι. Πριν από τις Kardashians, πριν από οποιονδήποτε άλλον. Πείτε στις μανάδες σας ότι ήμαστε οι πρώτοι που ρίξαμε το Internet”. Η Pamela Anderson στιγματίστηκε, μέχρι και σήμερα λαμβάνει διαρκώς σεξιστικές ερωτήσεις σε συνεντεύξεις, έγινε αντικείμενο χλεύης και διασύρθηκε, αλλά ο Tommy Lee μπορεί να λέει περήφανα ότι “έριξε” το ίντερνετ.
Στην περίπτωση της Kim και της Pamela λοιπόν επιβεβαιώνεται το κλασικό μοτίβο που συναντάμε και στις περιπτώσεις revenge porn, αλλά δυστυχώς, όπως φροντίζει να μας υπενθυμίζει καθημερινά η επικαιρότητα, και βιασμού. Eκείνο που θέλει τη γυναίκα “τσούλα” και τον άντρα “μάγκα”. Μια λιγότερο γνωστή περίπτωση, ακριβώς για τους λόγους που αναλύουμε, είναι η διαρροή του sex tape του ηθοποιού Rob Lowe πίσω στο 1988 στο οποίο μάλιστα συμμετείχε και μία ανήλικη γυναίκα (αν και ο ηθοποιός λέει πως δεν γνώριζε την πραγματική της ηλικία και δεν διώχθηκε ποτέ για αυτό). Η καριέρα του έμεινε ακλώνητη. Ερωτηθής 30 χρόνια μετά, το μόνο που είχε να πει για το γεγονός ήταν πως η διαρροή του συγκεκριμένου βίντεο ήταν το καλύτερο πράγμα που του είχε συμβεί, προσθέτοντας “Το πρόβλημα ήταν ότι δεν έβγαλα χρήματα από αυτό, όπως κάνουν όλοι τώρα – ήμουν πολύ ηλίθιος”. Φυσικά, ένας άνδρας δεν κινδυνεύει από slut-shaming, συνεπώς ναι, είναι κρίμα που και δεν τον άγγιξε ψυχικά, και δεν του κατέστρεψε την καριέρα, αλλά και δεν του βγήκε σε καλό με λίγα παραπάνω λεφτάκια στους τραπεζικούς του λογαριασμούς, έτσι δεν είναι;
Αν μία γυναίκα όμως, αφού έχει διασυρθεί, αφού βλέπει το όνομά της σε βδελυρούς τίτλους στον κίτρινο Τύπο, αποφασίσει να συνεχίσει με θάρρος την καριέρα της, να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι στα μάτια μιας τεράστιας μερίδας κόσμου θα είναι για πάντα “τσούλα”, “εύκολη” ή δεν ξέρω τι άλλο, όσο κι αν προσπαθήσει, επειδή απλά μια στιγμή γούσταρε να βιντεοσκοπήσει το σεξ που έκανε με τον παρτενέρ της και να γυρίσει την παρτίδα υπέρ της, τότε αυτόματα είναι άσεμνη και πουλημένη. Φαίνεται πως τελικά την καλύτερη απάντηση στο ζήτημα την έχει δώσει η Kim Kardashian. Σε ένα επεισόδιο του KUWTK, όταν η Kourtney τη ρωτάει γιατί γύρισε το sex tape, η Kim απαντά: “Επειδή καύλωσα και μου φάνηκε καλή ιδέα”.
Θα σταματήσουμε να κατηγοριοποιούμε τις γυναίκες σε “φθηνές” και “ακριβές”, “άσχημες” ή “όμορφες”, “λαϊκές” ή “αριστοκράτισες” για να δούμε αν “αξίζει” να τους κάνουμε slut-shaming ή να τις υπερασπιστούμε; Θα πάψουν άραγε όλα εκείνα όσα μας καυλώνουν και μας φαίνονται καλή ιδέα να κάνουμε, επειδή τα γουστάρουμε, να μας στοιχίζουν ακριβά σε εμάς τις γυναίκες και τις θηλυκότητες;