Όταν η μαμά σας σάς φορούσε εκείνα τα πλαστικά πέδιλα, που ήταν συνήθως ημιδιαφανή, σε φλούο χρώματα, με γκλίτερ και σε στιλ “gladiator”, αλλά κλειστά για να μην πατάτατε τα βοτσαλάκια στην παραλία, κανέναν αχινό ή την καυτή άμμο, σίγουρα δεν περιμένατε ότι στα 30’s σας θα τα συναντούσατε ξανά ως trend. Κι όμως, συνέβη! Τα “Jellies“, όπως ήταν γνωστά στις ΗΠΑ, που σφράγισαν τα καλοκαιρία μας τις δεκαετίες ’80 – ’90 κάνουν αυτή τη στιγμή τη μεγάλη επιστροφή όχι μόνο στις παραλίες, αλλά και στους δρόμους. Ποια είναι όμως ιστορία των πλαστικών παπουτσιών που φόρεσε κάθε πόδι millennial;

Τα orginis των Jellies

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες σχετικά με την εφεύρεση των Jellies, όπως για παράδειγμα εκείνη που ορίζει τη γέννησή τους πίσω στις δεκαετίες του ’50 και του ΄60, όταν το πλαστικό έγινε δημοφιλές υλικό, ωστόσο η πιο δημοφιλής είναι ότι τα πρώτα πλαστικά πέδιλα από PVC εφευρέθηκαν στη Γαλλία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από έναν υποδηματοποιό που προσπαθούσε να αντισταθμίσει την έλλειψη δέρματος. Παρόλα αυτά, θα περνούσαν τουλάχιστον 20 χρόνια μέχρι να γίνουν η απόλυτη μανία. Κι αυτό φυσικά συνέβη με το πέρασμά τους στην Αμερική.

Coming to America (Μέσω Ελλάδας;)

Δύο είναι οι εκδοχές για το πώς ήρθαν για πρώτη φορά τα Jellies στις ΗΠΑ και στη μία εμπλέκεται η χώρα μας. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή λοιπόν, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά από έναν πρώην πρόεδρο τράπεζας, τον κύριο Preston Haag Sr., κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Νότια Αμερική για να βρει προϊόντα για να τα πουλήσει στην πατρίδα του. Ενώ βρισκόταν στη Βραζιλία, ο Haag παρατήρησε γυναίκες που φορούσαν φλούο, φτηνά πλαστικά παπούτσια. Με μία μικρή έρευνα ανακάλυψε το μικρό τοπικό εργοστάσιο στο οποίο παρασκευάζονταν, το Grendene. Αποφάσισε να τα διανείμει στις ΗΠΑ και τα παρουσίασε για πρώτη φορά στην Παγκόσμια Έκθεση Παπουτσιών του 1982 στο Νόξβιλ του Τενεσί. Ένα χρόνο αργότερα, το Bloomingdale’s έκανε παραγγελία για 2.400 ζευγάρια σε εννέα διαφορετικά στυλ. Τα Jellies ήταν η φάση.

Ωστόσο, ο Haag μπορεί να μην ήταν στην πραγματικότητα ο πρώτος που έφερε τα σανδάλια στις ΗΠΑ. Ένα άρθρο των New York Times του 1980 αποδίδει τα εύσημα στον υποδηματοποιό Bert Geller. Ο Geller παρατήρησε για πρώτη φορά τα παπούτσια σε ένα ταξίδι του – πού αλλού; – στην Ελλάδα και δεν ήταν άλλα από τα κλασικά ελληνικά δερμάτινα σανδάλια σε στιλ μονομάχου, η κλειστή εκδοχή των οποίων ήταν πράγματι τάση στην χώρα μας στα 80s’.

Σύμφωνα με το άρθρο λοιπόν, ο Geller στα δικά μας δερμάτινα σανδάλια που, όπως και σήμερα, κυκλοφορούσαν σε μαύρο και καφέ χρώμα, οραματίστηκε τα Jellies, τα επανασχεδίασε ώστε να είναι ημιδιαφανή και πολύχρωμα και άρχισε να τα πουλάει στα Saks Fifth Avenue και Macy’s προς 22 δολάρια τα ανδρικά και 20 δολάρια τα γυναικεία. Αν μας ρωτάτε, αυτή μας φαίνεται η πιο πιστευτή εκδοχή και όχι επειδή τονώνει το εθνικό μας αίσθημα, αλλά επειδή το σχέδιο των Jellies είναι πιστό αντίγραφο του κλασικού gladiator σανδαλιού που βρίσκουμε στο Μοναστηράκι.

Από το mall στην παραλία

Όποιος κι αν είναι ο εφευρέτης του παπουτσιού βέβαια, Haag και ο Geller είχαν κάτι κοινό. Περίμεναν ότι τα Jellies θα ήταν αντικείμενα υψηλής μόδας. Ο Haag ονόμασε τη θυγατρική του βραζιλιάνικου εργοστασίου Grendene “Grendha” και έβαλε διάσημους σχεδιαστές όπως ο Thierry Mugler, ο Jean-Paul Gaultier και ο Fiorucci, αλλά και pret a porter οίκους όπως ο Dorothee Bis να σχεδιάσουν μερικά στυλ, όπως διαβάζουμε και στο site του Μουσείου FIDM. Μάλιστα, στο ίδιο άρθρο αναφέρεται πως ο ίδιος ο Geller σε συνέντευξή του είχε δηλώσει το εξής: “Το κλειδί ήταν η διατήρηση του παπουτσιού στην υψηλή μόδα. Αρνούμαστε να το πουλήσουμε σε εκπτωτικά καταστήματα. Αυτό θα έβλαπτε τη θετική εικόνα που έχουμε δημιουργήσει”. Τα παπούτσια του Geller, εν τω μεταξύ, πωλούνταν όπως αναφέρεται και παραπάνω στο Saks, με τον μέσο πελάτη να αγοράζει τρία ζευγάρια. Ενώ οι περισσότεροι έλεγαν ότι θα τα χρησιμοποιούσαν στην παραλία, ένας άνδρας δήλωσε πως αγόρασε ένα κόκκινο ζευγάρι για να το φορέσει με σμόκιν σε μια εκδήλωση.

Διαφήμιση των desinger Jellies της Grendha στη Vogue το 1985.

Δεν ήταν όμως ακόμη η στιγμή για το πέρασμα των Jellies στη μόδα. Το πλαστικό υλικό ήταν τελικά πολύ σκληρό για να το πάρει κανείς στα σοβαρά. Επιπλέον, όπως θα φαντάζεστε προκαλούσε φοβερές φουσκάλες, αλλά και δυσοσμία στα πόδια. Η τιμή τους έπεσε και το χαμηλό κόστος τους σε συνδυασμό με την ποικιλία χρωμάτων τα έκανε δημοφιλή στα παιδιά και τους εφήβους. Σύμφωνα με τη διεθνή αρθογραφία έφτασαν να στοιχίζουν λιγότερο από 5 δολάρια, σε περιπτώσεις ακόμα και 1 δολάριο το ζευγάρι. Συνεπώς, οι έφηβοι τις δεκαετίας του ’80 σκέφτηκαν ότι δεν υπάρχει λόγος να συμβιβαστούν με μονάχα ένα ζευγάρι και αγόραζαν ένα σε κάθε χρώμα για να το ματσάρουν με το κατάλληλο outfit. Το ίδιο συνέβη και με τους γονείς μικρότερων παιδιών που δεν δίσταζαν να αντιμετωπίζουν τα Jellies σαν “αναλώσιμα” και να προτρέπουν τα μικρά τους να διασκεδάσουν όσο μπορούν στην παραλία φορώντας τα. Αν κάτι τους συνέβαινε με μόλις 1 δολάριο θα έπαιρναν καινούρια.

Το πρώτο comeback 

Και μπορεί η Vogue να γράφει αυτή τη στιγμή ότι τα Jellies επέστρεψαν και είναι η απόλυτη τάση του καλοκαιριού όμως το πρώτο τους comeback το έκαναν το 2009. Μάλιστα ενδέχεται να είχατε πέσει “θύματά” του, καθώς online καταστήματα όπως το ASOS για παράδειγμα, ή μεγάλα brands όπως η American Apparel διέθεταν Jellies σε ανανεωμένες σχεδιαστικά εκδοχές, όπως για παράδειγμα με τακούνι, ή αδιαφανή, ενώ το τότε βραχύβιο trend τα ήθελε φορεμένα με κάλτσα. Ποιος όμως “ανέστησε” τα από καιρό ξεχασμένα Jellies, των οποίων η δημοφιλία ξεθώριασε στα μέσα της δεκαετίας του ’90; Το παπούτσι που όλα σιχαίνεστε αλλά κρυφά γλυκοκοιτάζετε για την άνεσή τους: Τα Corcs!

Κάνοντας το ντεμπούτο τους το 2002, αυτά τα τσόκαρα από ρητίνη ερμηνεύτηκαν από πολλούς ως η ανανεωμένη εκδοχή των Jellies, συνεπώς, μιας και το κύμα της ρετρολαγνίας ήδη σάρωνε την παγκόσμια μόδα, ο κόσμος θυμήθηκε ξανά τα Jellies με αφορμή τα Corcs κι έτσι τα πρώτα επανήλθαν στο προσκήνιο. Με την επιστροφή τους, τα Jellies αποτέλεσαν και πάλι ένα αντικείμενο υψηλής μόδας, αλλά με μια διαφορά. Η πρόοδος στα πλαστικά κατέστησε δυνατή την καλύτερη διαμόρφωση των παπουτσιών στο πόδι έτσι ώστε να μην οδηγούν σε επίπονες φουσκάλες και τριψίματα από τον ιδρώτα, αλλά και τη δημιουργία μοντέλων που ήταν αρωματισμένα ή ανθεκτικά στις οσμές. Σχεδιαστές όπως οι Yves Saint Laurent, Givenchy, See by Chloé και Tory Burch προσέθεσαν πλαστικά παπούτσια στις σειρές τους το 2009. Μέχρι το 2014, τα Jellies είχαν γίνει σήμα κατατεθέν των hipsters. Και πάλι όμως, τα Jellies δεν κατάφεραν να γίνουν mainstream, παρέμειναν η στυλιστική επιλογή μιας (ή καλύτερα της τελευταίας) υποκουλτούρας και χάθηκαν γρήγορα μαζί της.

Τα Jellies σήμερα

Και φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2022 όπου τα Jellies είναι ξανά το απόλυτο trend. Ήδη από το 2020 τα Jellies άρχισαν δειλά – δειλά να εμφανίζονται στα πόδια celebrities ως μία εκκεντρική επιλογή. Η Alexa Chung συνεργάστηκε με την Juju και κυκλοφόρησε τα δικά της floral jellies τον Μάιο του 2020. Τον Μάιο του 2021, η Blake Lively φωτογραφήθηκε φορώντας Jellies σε μία έξοδο με τον Ryan Reynolds. Ήταν πλέον επίσημο. Μέχρι την είσοδο του 2022, οι μεγάλοι οίκοι ενέδωσαν στο νοσταλγικό συναίσθημα των Jellies και ενέταξαν στις συλλογές τους πλαστικά σανδάλια (τα οποία πλέον σίγουρα δεν κοστίζουν 1 δολάριο). Gucci, Balenciaga, Bottega Veneta, Loewe και Prada είναι μόνο μερικοί.

Εμείς είπαμε, αφού έμαθες την ιστορία σου να σου δώσουμε και μερικές desinger επιλογές * σχεδόν * για όλα τα βαλάντια, αλλά κάτι μας λέει ότι αν έχεις τα μάτια σου ανοιχτά μπορεί να εντοπίσεις Jellies στα συνοικιακά καταστήματα παπουτσιών ή ακόμη και σε μαγαζιά με είδη θαλάσσης.

Αρχικά, μέχρι και η Katy Perry έχει βγάλει δικά της

Τα σχετικά οικονομικά Melisa που διατείνονται ότι είναι τα αυθεντικά από τη Βραζιλία

Τα επίσης affordable Méduse που διατείνονται ότι είναι τα αυθεντικά από την Γαλλία

Και το “παπούτσι από τον τόπο σου” σε ανανεωμένη εκδοχή

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!