Θυμάστε τα άρθρα που γράφονταν κατά κόρον (έχω γράψει κι εγώ μερικά) στην διάρκεια της καραντίνας για τους δημιουργικούς τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαμε να περάσουμε τις ατέλειωτες μέρες και ώρες του εγκλεισμού μας; Σε αυτά τα άρθρα λοιπόν υπήρχε σχεδόν πάντα η προτροπή να διαβάζουμε. Να εκμεταλλευτούμε τον χρόνο ώστε να συμπληρώσουμε ή να ξεσκονίσουμε τις γνώσεις μας σε ό,τι θέμα ενδιαφέρει τον καθέναν μας ή ακόμα να πάρουμε ίσως και κάποιο online σεμινάριο για μεγαλύτερη εμβάθυνση. Ήταν μια καλή ευκαιρία για ενδοσκόπηση και ένα καλό βιβλίο είχε πολλά να προσφέρει προς αυτήν την κατεύθυνση. Άλλωστε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε όσοι διαβάζουμε συχνά, το βιβλίο είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος να ταξιδέψεις χωρίς να κουνηθείς από την θέση σου πράγμα πολύ ανακουφιστικό στην κλεισούρα.
Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εγώ στο τέλος της καραντίνας είχα βαρεθεί τρία πράγματα: τον καναπέ μου, την τηλεόραση και τα βιβλία. Δεν ήθελα πια να κάνω τίποτα ζεν, να βελτιώσω το πνεύμα μου με κανέναν τρόπο ή να ανοίξω κανένα παράθυρο σε καμία καινούργια γνώση. Αυτό που ήθελα, που θέλω ακόμα δηλαδή, ήταν να ελαφρύνει η ψυχή μου, να σταματήσω να φοβάμαι και να διασκεδάσω. Το βιβλίο λοιπόν για μένα φέτος το καλοκαίρι μπορεί να έχει έναν και μόνο ρόλο: ψυχαγωγικό!
Προς αυτήν λοιπόν την κατεύθυνση άρχισα να σκέφτομαι τα αναγνώσματα παραλίας. Ξέρετε, αυτά τα βιβλία που βγαίνουν κατά δεκάδες εκεί γύρω στον Απρίλιο με κύριο σκοπό να πουληθούν σε ανθρώπους που, εκτός από την ανάγνωση, θα τα χρησιμοποιήσουν ως βάρος για μείνει στην θέση της η πετσέτα θαλάσσης, ως σκίαστρο ελλείψει καπέλου ή ως καλύπτρα προσώπου για μικρό υπνάκι. Είναι πιθανό να τα λερώσουν με λάδια, να γεμίσουν τις σελίδες τους με άμμο και τέλος να τα χαρίσουν σε κάποιον από την διπλανή ξαπλώστρα για να μην τα κουβαλήσουν μαζί τους στην επιστροφή.
Είναι συνήθως μυθιστορήματα που ανήκουν σε βασικά είδη όπως τα ρομαντικά, τα αστυνομικά ή τα θρίλερ και ναι, τα ρομαντικά κυρίως, έχουμε μάθει να τα σνομπάρουμε και να βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα για τους αναγνώστες τους. Είναι βέβαια ευρέως γνωστό ότι τα ρομαντικά βιβλία παραλίας κάνουν κάτι τρελές πωλήσεις, ενώ νέοι συγγραφείς του είδους εκπαιδεύονται διαρκώς, φέρνοντας νέο αίμα στην ήδη μεγάλη παραγωγή. Έχουν τους δικούς τους κανόνες και τάσεις και θα πρέπει να το καταλάβουμε ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει κανείς ένας πετυχημένος συγγραφέας τέτοιων μυθιστορημάτων.
Οι άνθρωποι που δεν διαβάζουν τέτοια “ελαφρά” αναγνώσματα συνήθως σνομπάρουν όσους το κάνουν, με μεγαλύτερα θύματα αυτής της πρακτικής τις γυναίκες που αγαπούν τα ρομαντικά μυθιστορήματα. Εκείνες που απορροφώνται διαβάζοντας για τα ερωτικά βάσανα της ηρωίδας ή τα άσχημα παιχνίδια που της παίζει η μοίρα. Κι επειδή τώρα τελευταία έχουμε γυμναστεί στο να ντροπιάζουμε ευκολότερα τους συνανθρώπους μας μέσω του διαδικτύου για το βάρος, την εμφάνιση ή τις πεποιθήσεις τους, δεν δυσκολευόμαστε καθόλου να κοιτάξουμε λιγάκι υποτιμητικά την κυρία δίπλα μας που διαβάζει κάτι τέτοιο.
Ένας φίλος κριτικός βιβλίων μου έχει πει ότι όταν συστήνεται σε κάποια παρέα και αποκαλύπτει το επάγγελμά του, συχνά οι άνθρωποι που μόλις γνώρισε νοιώθουν την ανάγκη να δηλώσουν ότι διαβάζουν κάτι σοβαρό. Φαίνεται λοιπόν ότι θεωρούμε πως προσδιοριζόμαστε από τους τίτλους των αναγνωσμάτων μας και ίσως να είναι κι έτσι. Αν όμως υπήρξε ποτέ ένα καλοκαίρι που όλα αυτά δεν θα πρέπει να έχουν απολύτως καμία σημασία, αυτό είναι το φετινό. Το τι θα διαβάσουμε στην παραλία κι αν κάποιος θα μας χαρακτηρίσει έτσι ή αλλιώς γιατί κρατάμε στα χέρια μας ένα “χαμηλής ποιότητας ανάγνωσμα”, δεν θα πρέπει να μας νοιάξει στο ελάχιστο.
Όσο ο Covid-19 υπάρχει ακόμα στις ζωές μας και υπαγορεύει τον τρόπο που ζούμε κατά μεγάλο βαθμό, τα αναγνώσματά μας είναι ένα από τα πράγματα που ίσως μας βοηθήσουν να χαλαρώσουμε και να ξεχαστούμε. Κανένας δεν μπορεί να μας αφαιρέσει το δικαίωμα να γοητευτούμε από τα γκριζογάλανα μάτια οποιουδήποτε ήρωα μυθιστορήματος, το ευρύ του στέρνο ή τα καλογυμνασμένα του μπράτσα. Το βιβλίο, αν επιθυμούμε να διαβάσουμε και όχι μόνο να χαζεύουμε τον ορίζοντα ή να λέμε χαζομάρες με την παρέα μας, είναι φτιαγμένο και για να μας ψυχαγωγεί, να μας χαλαρώνει και να μας ταξιδεύει και δεν έχουμε υποχρέωση να δώσουμε λογαριασμό σε κανέναν!