Η mi55t, κατά κόσμο Θεώνη, θεωρείται δικαίως μία από τις πρώτες εκπροσώπους της γυναικείας παρουσίας στη ραπ σκηνή. Ειδικότερα μετά την καθιέρωση της hip – hop μουσικής ως κυρίαρχο είδος παγκοσμίως στη δεύτερη, πιο δημοφιλή ζωή του ραπ στην Ελλάδα, η mi55t κρατούσε ήδη τη σκυτάλη του γυναικείου ραπ και είναι έτοιμη να την περάσει στα νέα κορίτσια του rap game, τα οποία και θαυμάζει όπως αναφέρει στην παρακάτω συνέντευξη, για το τσαγανό τους.
Μεγαλωμένη στην Αθήνα, ξεκίνησε να πειραματίζεται με την μουσική από τα 15 της χρόνια, πρώτα γεμίζοντας τετράδια με στίχους κι έπειτα φτύνοντας τις πρώτες της ρίμες στα πάρκα και τις πλατείες, εκεί που πάντα θα ανθίζουν νέες κουλτούρες και θα μεταλλάσσονται οι ήδη υπάρχουσες. Από το 2010 έχει σταθερή παρουσία με κυκλοφορίες στο YouTube, ενώ το 2015 βγαίνει η πρώτη της επίσημη δουλειά “Ήρεμη Δύναμη”. Ακολούθησαν άλλα 15 singles σε YouTube και Spotify μέχρι που τον περασμένο Νοέμβρη, η mi55t επέστρεψε με την δεύτερη επίσημη κυκλοφορία της “Λέξεις“, ένα άλμπουμ με πύρινες ρίμες, ηχηρές συνεργασίες που ζυμώθηκε και έφτασε στην καλύτερη εκδοχή του μέσα στην “απομόνωση” των lockdowns.
Σε αυτή την απολαυστική συνομιλία, η Θεώνη μιλά χωρίς περιστροφές για τη “ματσίλα” στην ραπ σκηνή, τον σεξισμό στη μουσική βιομηχανία στο σύνολό της, τις γυναίκες ράπερ που θαυμάζει, την ανάγκη να δει το είδος που εκπροσωπεί να πάρει την κατεύθυνση της αλληλεγγύης, της αποδοχής της διαφορετικότητας και της ισότητας, αλλά και το πώς γράφτηκαν μερικά από τα πιο δυνατά κομμάτια του δίσκου, όπως το τρυφερό “Ελεύθερες Ξανά“.
Θεώνη, τι είναι αυτό που σε συγκίνησε στο ραπ και αποφάσισες να του αφοσιωθείς; Θυμάσαι τι άκουσες και είπες θέλω κι εγώ να φτύσω ρίμες έτσι;
Ωμή έκφραση και δυναμισμός, αυτό με συγκίνησε. Μια μουσική που κουνάει την ψυχή και το σώμα. Στο ραπ βρήκα ένα μέσο να εκφράζομαι. Η μουσική αυτή με έμαθε να λέω τα πράγματα όπως είναι, να παίρνω θέση στα κοινωνικά και προσωπικά μου θέματα με βάση τις αξίες μου, να αντιτίθεμαι στην αδικία, να παίζω με τις λέξεις πάνω στους ρυθμούς, για να μοιραστώ αυτά που έχω ανάγκη να πω και να το κάνω με αυτοπεποίθηση. Με ενέπνευσε όλη η κουλτούρα του Hip-Hop. To breaking, το graffiti, το ντύσιμο, το attitude. Rappers όπως ο KRS, o Nas, οι Wu Tang, η Heather B, η Lauryn Hill, η Bahamadia και διάφοροι άλλοι, έγιναν τα πρότυπα μου.
Ποια ήταν και πώς η πρώτη σου απόπειρα να ραπάρεις;
Βeats και σκόρπιοι στίχοι σε τετράδια στο σπίτι και μετέπειτα με τις παρέες στο πάρκο. Έτσι ξεκίνησε. Τις πρώτες μου ηχογραφήσεις τις έκανα κάπου 14-15, σ’ ένα δημοσιογραφικό κασετοφωνάκι της μάνας μου, ενώ έπαιζε η παραγωγή από τα ηχεία του υπολογιστή. Τότε ακόμα δεν υπήρχε εξοπλισμός για ηχογράφηση στο σπίτι ή εύκολη πρόσβαση σε κανονικό studio.
Τον τελευταίο καιρό οι γυναικείες παρουσίες στη ραπ όλο και αυξάνονται. Εσύ που υπήρξες και μια από τις πρώτες εκπροσώπους της νέας έκρηξης του ραπ στην Ελλάδα, πώς νιώθεις για αυτό; Είσαι περήφανη που τα κορίτσια βγαίνουν μπροστά;
Με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός αυτό. Πλέον υπάρχει πολύ αξιόλογη εκπροσώπηση στο ραπ από την γυναικεία οπτική. Υπάρχουν πολλά θέματα, που δεν έχουν προσεγγίσει οι μάτσο ράπερς στην σκηνή. Οι γυναίκες αντιλαμβανόμαστε πράγματα και εκφραζόμαστε με διαφορετικό τρόπο από τον κατεστημένο, οπότε προφανώς, κάθε ορατότητα είναι θεμιτή. Υπάρχει μπόλικο ταλέντο που ανταγωνίζεται επάξια τους άντρες MCs και σταδιακά εδραιώνεται η γυναικεία παρουσία και στην μουσική μας και ανοίγουν οι δρόμοι για τις επόμενες γυναίκες στα μικρόφωνα.
Η ίδια έχεις ακούσει ποτέ σεξιστικά σχόλια εξαιτίας του φύλου σου;
Άμεσα δεν έχω ακούσει σχόλια, αλλά έχω βιώσει σεξιστικές συμπεριφορές. Υπάρχουν υποτιμητικές, χειριστικές ως και κακοποιητικές συμπεριφορές από το ανδρικό φύλο και στην μουσική αλλά και στην ζωή μου. Το στοιχείο του mansplaining ας πούμε, είναι ένα πολύ κοινότυπο και χαρακτηριστικό παράδειγμα, αυτό το “δεν ξέρεις εσύ, θα σου πω εγώ”. Γνώμες που ενώ εκφράζονται εμπεριστατωμένα και με ορθή ανάπτυξη από γυναίκες, συχνά αμφισβητούνται από τους άνδρες συνομιλητές τους. Οι ανασφάλειες και η ανάγκη κάποιων ανδρών να υπερέχουν των γυναικών ως και το να επιβάλλονται και να ελέγχουν, δημιουργεί χώρο για κάθε τύπο βίας – λεκτικής, ψυχολογικής ως και σωματικής – και αυτό πρέπει να σταματήσει.
Συχνά ακούμε σχόλια για το σεξιστικό στοιχείο στην τραπ μουσική, στιχουργικά, αλλά και στην απεικόνιση των κομματιών στα βίντεο. Εσύ πώς το σχολιάζεις; Σε ενοχλεί όταν ακούς στίχους που υποβιβάζουν κι αντικειμενοποιούν τις γυναίκες;
Με ενοχλεί πολύ, όχι μόνο στους στίχους της τραπ. Βλέπουμε αντίστοιχη αντιμετώπιση της γυναικείας ύπαρξης και στην hip – hop εξ ανέκαθεν, όπως και σε όλη την μουσική βιομηχανία. Το γυναικείο σώμα γίνεται ένα μέσο για να κάνουν νούμερα. Αυτό προφανώς ξεκινάει από την πατριαρχική κοινωνία και τις βαθιά ριζωμένες σεξιστικές απόψεις που υπάρχουν εν γένει. Προσπαθώ σε όλη μου την ζωή και με όποιον τρόπο μπορώ, να δώσω δύναμη στις γυναίκες γύρω μου. Η ισότητα των φύλων είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να επιτευχθεί και στην μουσική και στην καθημερινότητά μας.
Μπορείς να μας μιλήσεις περισσότερο για τη δεύτερη ολοκληρωμένη σου δισκογραφική δουλειά “Λέξεις”; Διαβάζω ότι “πάγωσε” με το ξέσπασμα της πανδημίας. Όλη αυτή η περίοδος, τι έξτρα έδωσε στα “συστατικά” του δίσκου;
Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις. Ένας δίσκος, είναι πολλές εικόνες και ακόμα περισσότερες λέξεις. Το ραπ, η επικοινωνία, η επαφή, τα συναισθήματα, οι προβληματισμοί, η ζωή μας όλη είναι λέξεις. Λέξεις και ρυθμός. Η συγκεκριμένη δουλειά, είναι ένα σύνολο από αυτά. Είναι η ανάγκη μου να τα επικοινωνήσω, με όποιον έχει την ανάγκη να τα ακούσει. Προφανώς η εκτεταμένη περίοδος του εγκλεισμού επηρέασε και εμένα, όπως όλους μας και κατ’ επέκταση και την ολοκλήρωση του δίσκου. Μετά από την παύση λοιπόν, επέστρεψα στην δημιουργική διαδικασία με περισσότερη όρεξη. Στην “απομόνωση” είχα περισσότερο χρόνο για ενδοσκόπηση και αυτοκριτική και αυτό αποδόθηκε στους στίχους. Όπως υπήρξε και περισσότερος χρόνος στην επεξεργασία του ήχου και τον προγραμματισμό των κομματιών, μέχρι να καταλήξουμε στην τελική του μορφή.
Ο δίσκος περιέχει και πολλές δυνατές συνεργασίες: Ταφ Λάθος, Ghetto Rock και Marili Zarkou. Ξεχωρίζεις κάποιες στιγμές με τον καθέναν από τους τρεις κατά τη δημιουργία των tracks;
Ο Ταφ Λάθος είναι ένας καλλιτέχνης, του οποίου την πορεία παρακολουθώ χρόνια, με εμπνέει η μουσική και οι στίχοι του και χάρηκα πολύ που ενώθηκαν οι φωνές μας στο ομώνυμο κομμάτι του δίσκου. Ξεκινήσαμε με διάφορες ιδέες και μπρος πίσω, μέχρι να καταλήξουμε στο κομμάτι “Λέξεις” στην μορφή που μπορείτε να το ακούσετε σήμερα.
Ο Ghetto Rock είναι ένας από τους πολύ καλούς μου φίλους και μουσική μου παρέα, από τον πρώτο κιόλας καιρό στην ενασχόληση μου με το ραπ και κάνουμε συχνά συνεργασίες. Fun fact, το κομμάτι “Οι Ράπερς Δεν Είναι Καλά” πρέπει να είναι το κομμάτι με τα περισσότερα live πριν κυκλοφορήσει, καθώς το είχαμε γράψει κάπου στο 2016.
Η Μαρίλη Ζάρκου, είναι ο άνθρωπος που με συντροφεύει στην πορεία της ζωής μου και το κομμάτι “Ελεύθερες Ξανά” συντέθηκε και ηχογραφήθηκε σ’ ένα σαλόνι, μαζί με την φίλη μας Εύη Μιχαηλίδου, στην πρώτη καραντίνα και έχει άμεση σύνδεση με το νησί που μας έφερε όλες πιο κοντά, την Ιθάκη μας.
Συνεργασία όμως είναι και οι beatmakers του δίσκου, οι Billa Qause, Yonasiss, Primal, MadnessKey, Rospy L, ο φίλος OverrideCrash στα scratch, ο Λάμπρος Κριτσιμάς στην επιμέλεια του ήχου και ο Γιώργος Σπηλιόπουλος στην διεύθυνση παραγωγής. Μπόλικη αγάπη για όλους.
Μπορεί η hip – hop να είναι αυτή τη στιγμή κυρίαρχο μουσικό είδος παγκοσμίως, παρόλα αυτά λέγεται πως προωθεί την κουλτούρα των “singles” και ότι ο κόσμος απομακρύνεται σταθερά από την απρόσκοπτη ακρόαση ενός ολοκληρωμένου άλμπουμ. Έχοντας μόλις βγάλει ένα LP, συμφωνείς με αυτή την άποψη; Τι φταίει;
Ζούμε στην εποχή της γρήγορης πληροφορίας. Μιλάμε, δυστυχώς, για κατανάλωση “εύπεπτων” οπτικοακουστικών έργων, η οποία γίνεται πλέον γρήγορα από τους χρήστες. Οι ακροατές που δίνουν ουσιαστική βάση στην μουσική και τον στίχο, είναι λίγοι και είναι κάπως θλιβερό. Όπως και δεν υπάρχει διευρυμένη μουσική παιδεία γενικά. Είναι ο τρόπος που δουλεύει το σύστημα της μουσικής βιομηχανίας πλέον.
Μόλις ολοκλήρωσα ένα LP λοιπόν, που έχει μια ροή. Αυτό από μόνο του, είναι κάτι που ορίζει έναν δίσκο, η σειρά δηλαδή των κομματιών. Είναι μια σημαντική διαδικασία που θέλει τον χρόνο της για να ολοκληρωθεί και ορίζει την τελική αισθητική του συνόλου ενός δίσκου. Προσωπικά μεγάλωσα λιώνοντας δίσκους, στο repeat και μου φαίνεται περίεργο που τα παιδιά της νέας εποχής δεν θα το ζήσουν σαν διαδικασία αυτό.
To rap που κάνεις έχει old school αίσθηση. Θα μπορούσες να ονομάσεις μερικές επιρροές σου;
Θα το έλεγα κλασικό. Με κουνάει το boom bap και αυτό θέλω να παράγω. Υπάρχουν πολλοί MCs και λίγα μικρόφωνα και έχω την αίσθηση πως υπάρχει κοινό που το ζητάει και όχι αρκετοί MCs που το δίνουν ατόφιο. Επιρροές έχω πολλές από διαφορετικές μουσικές σκηνές, είναι ανάλογα με την χρονική περίοδο. Στην hip-hop το golden era της Νέας Υόρκης, πάντα έχει μια ιδιαίτερη θέση στα playlists μου.
Υπάρχει κάποια άλλη γυναίκα ή γυναίκες της ελληνικής ραπ σκηνής που θαυμάζεις; Θα ήθελες να συνεργαστείς με κάποια σε ένα δυνατό ντουέτο;
Υπάρχουν πολλές γυναίκες που θαυμάζω και για την μουσική αλλά και για το τσαγανό τους. Respect στην Ίνκα, την Dogmother, την Adlibia, την Πελίνα που ραπάρουν καιρό και έκαναν πιο βατό για όλες μας, το να διεκδικήσουμε τον χώρο μας στην ελληνική hip – hop σκηνή. Aπό το νέο αίμα η Σεμέλη, η Μίρα, η Χαρά, η Expe είναι κάποιες που ξεχωρίζω και ανυπομονώ να ακούσω και να καμαρώσω και τις επόμενες. The future is female!
Τι θα ήθελες να δεις να αλλάζει στη ραπ σκηνή;
Η ραπ είναι καθρέφτης της κοινωνίας όπου δημιουργείται, οπότε θα ήθελα να δω την κοινωνία να αλλάζει. Προς την κατεύθυνση της αγάπης, της αλληλεγγύης, της αποδοχής της διαφορετικότητας και την ισότητα όλων των ανθρώπων και των δικαιωμάτων τους.