Υπάρχουν εκείνα τα τεμπέλικα μεσημέρια στο σπίτι που το μόνο που θέλεις είναι να πάρεις μπροστά σου ένα πιάτο με φαγητό και να χαζέψεις κάτι ευχάριστο στην οθόνη του laptop σου. Μία ταινία ή σειρά που δεν απαιτεί πολλή σκέψη αλλά προσφέρει ευχάριστη ενασχόληση έως ότου νυστάξεις (ή πεινάσεις κι άλλο και σηκωθείς προς αναζήτηση περαιτέρω τροφής). Για κάτι τέτοιες περιπτώσεις έχουμε να ευγνωμονούμε τις original ρομαντικές κομεντί του Netflix, οι οποίες όχι μόνο φαίνεται πως έχουν αναστήσει το genre αλλά είναι άκρως χαριτωμένες και γλυκούλες. Κάπως έτσι λοιπόν μπορεί να πέσει το μάτι σου και στο Love Guaranteed, την ταινία με τον απογοητευμένο πρωταγωνιστή που (spoilers!) αποφασίζει να κάνει μήνυση σε ένα site γνωριμιών τύπου OkCupid, καθώς έχει βγει περίπου 1000 ραντεβού με γυναίκες και ήταν όλα καταστροφικά. Τελικά ερωτεύεται την δικηγόρο του , αφού καταλάβει το πόσο ξεχωριστή είναι και πόσο πολύ ταιριάζουν. Μία από τις στιγμές που τον βοηθάνε να το συνειδητοποιήσει; Όταν η συμπαθέστατη κοπέλα κοιτάει το μενού του εστιατορίου που βρίσκονται και παραγγέλνει ένα cheeseburger με έξτρα πατάτες ενώ ήδη αναρωτιέται τι θα φάει για επιδόρπιο. Τα βελάκια του έρωτα χτυπάνε τον ήρωά μας κατακούτελα, καθώς έχει συνηθίσει τις υποψήφιες συντρόφους του να επιλέγουν gluten free, vegan, διαίτης, τελείως γελοία γεύματα και επιτέλους συναντάει μία αληθινή γυναίκα με αληθινή όρεξη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που παρακολουθούμε ανάλογη σκηνή στην ιστορία του σινεμά και της τηλεόρασης. Έχουν υπάρξει εκατοντάδες ελκυστικές γυναίκες οι οποίες τρώνε junk food σαν να μην υπάρχει αύριο και κάνουν τους άνδρες να βγάζουν καρδούλες από τα αφτιά όσο εκείνες μασουλάνε. Από την Lorelai και την Rory Gilmore (οι οποίες όχι μόνο τρέφονται αποκλειστικά με υδατάνθρακες και καφέ αλλά δεν πηγαίνουν ποτέ και στο γυμναστήριο) μέχρι την Liz Lemon και την Jessica Day, το μήνυμα που η Αμερικάνικη ποπ κουλτούρα προσπαθεί να περάσει είναι ξεκάθαρο: το να τρως πολύ είναι σέξι. Αλλά μόνο όταν είσαι αδύνατη.
Φυσικά το συγκεκριμένο trope είναι όχι μόνο εξωπραγματικό, αλλά και εξαιρετικά επιβλαβές για το κοινό που το παρακολουθεί, και μάλιστα με ποικίλους τρόπους.
Καταρχάς θέτει τελείως ψευδή στάνταρ για την διατροφή, το βάρος και τον σωματότυπο της γυναίκας, παρουσιάζοντάς την ως ένα μυθικό πλάσμα που μπορεί να τρώει ό,τι λιπαρό μεζέ της γυαλίσει χωρίς καμία συνέπεια στα κιλά, στο δέρμα και στην υγεία της. Αγνοεί παντελώς ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών στην πραγματική ζωή ανησυχεί καθημερινά για την εμφάνιση και το βάρος της και φυσικά προσέχει τι τρώει. Επιπλέον, γυναικείοι χαρακτήρες που κάνουν δίαιτα ή ακολουθούν συγκεκριμένα healthy διατροφικά προγράμματα αντιμετωπίζονται από το σενάριο ως ‘ρηχοί’, ‘ψεύτικοι’ και ‘σαν όλες τις άλλες’. Σε τι συμπέρασμα λοιπόν καταλήγει το Hollywood; Για να σε αγαπήσει ο πρίγκιπας πρέπει να τρως σαν εκείνον. Μην τολμήσεις δηλαδή να παραγγείλεις σαλάτα στο ραντεβού σας ή να ξεκινήσεις pilates ή να δοκιμάσεις τον βιγκανισμό γιατί θα γίνεις μία σαν όλες τις άλλες και θα σε παρατήσει. Και φυσικά ΜΗΝ ΠΑΧΥΝΕΙΣ, διότι αυτομάτως θα υποβιβαστείς από πρωταγωνίστρια σε ‘καλύτερη φίλη’ και comic relief.
Προκύπτει έτσι ένα άλλο trope, εξίσου συχνό σε ταινίες και σειρές: το fat girl. Η εύσωμη δηλαδή κοπέλα που τρώει με την ίδια λαχτάρα τα hot dog και την πίτσα όσο η πρωταγωνίστρια, αλλά επειδή είναι ‘χοντρή’ η δική της όρεξη χρησιμοποιείται πρώτον για να γελοιοποιήσει τον χαρακτήρα της και δεύτερον για να ταΐσει ένα λανθασμένο στερεότυπο για τα υπέρβαρα άτομα. Αυτό δηλαδή που υπαγορεύει πως αν δεν είσαι αδύνατος, έχεις αυτομάτως μία επικίνδυνη εμμονή με το φαγητό και το να τρως είναι το βασικό στοιχείο της προσωπικότητάς σου.
Φαίνεται έτσι πως ο μόνος τρόπος που δικαιολογείται να είσαι εύσωμη στις ταινίες είναι να είσαι ταυτόχρονα και αστεία. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Melissa McCarthy και την Rebel Wilson (εξαιρετικά ταλαντούχες και οι δυο), οι οποίες βάσισαν αρκετούς ρόλους της καριέρας τους σε τέτοιου είδους ερμηνείες. Στο Pitch Perfect η Wilson υποδύεται την Fat Amy, η οποία χαρακτηρίζεται από αυτοπεποίθηση και έντονη σεξουαλικότητα και η κωμωδία πηγάζει ακριβώς από το ότι κανονικά ‘δεν θα έπρεπε’ να αισθάνεται έτσι. Η ίδια πιστεύει πως είναι ελκυστική και τρομερά σέξι στους άνδρες και αυτό αντιμετωπίζεται ως αστείο, μόνο και μόνο επειδή είναι χοντρή. Αντίστοιχα η Melissa McCarthy στην ταινία Heat (μας πονάει ιδιαίτερα που το λέμε διότι κατά τα άλλα ήταν μία πολύ καλή ταινία) απαριθμεί τους ερωτικούς της συντρόφους και αναφέρεται στο πόσο πολύ την ποθούν ενώ ο χαρακτήρας της Sandra Bullock παρακολουθεί την συζήτηση με ένα ύφος αμηχανίας και δυσκολίας να καταλάβει πως η συνέταιρός της τα έχει καταφέρει τόσο καλά, όταν έχει τέτοιο σώμα.
Επιπλέον, όταν μία γυναίκα τρώει on camera, συχνά βλέπουμε μία αντανάκλαση της σεξουαλικότητας και της ηθικής του χαρακτήρα της μέσα από το πιάτο της. Στο Marie Antoinette για παράδειγμα, η βασίλισσα και η δούκισσα γεμίζουν το στόμα τους με παστέλ τάρτες και σαντιγί, σε μία σκηνή που θυμίζει κάτι σαν editorial περιοδικού με θέμα το να υποκύπτεις σε γλυκούς πειρασμούς. Τουλάχιστον δύο φιλμ με πρωταγωνίστρια την Sandra Bullock (Two Weeks Notice και Miss Congeniality) χρησιμοποιούν το φαγητό ως ένδειξη μοναξιάς ενώ το Bridget Jones’s Diary (και κάθε άλλη ταινία που δείχνει την γυναίκα να τρώει παγωτό κατευθείαν από την οικογενειακή συσκευασία) για να προκαλέσει οίκτο στους θεατές.
Από την άλλη, έργα όπως το Woman on Top, το Flashdance και το Fast Times at Ridgemont High έχουν συμπεριλάβει σκηνές αλα Lolita όπου το φαγητό λειτουργεί σαν φαλλικό σύμβολο (με μία πιπεριά, έναν αστακό και ένα καρότο). Και φυσικά δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε το 9½ Weeks.
Και αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά, υπάρχει και το ζήτημα του τρόπου με τον οποίο όλες αυτές οι γυναίκες καταλώνουν το φαγητό τους. Στο Gilmore Girls, τόσο η Lorelai όσο και η Rory μιλούν ακατάπαυστα μπροστά από εντυπωσιακά πιάτα με τεράστιες ποσότητες από pancakes, donuts, burgers και noodles, όμως σπανίως βάζουν στο στόμα τους έστω και μία μικροσκοπική μπουκιά, την οποία ποτέ δεν καταπίνουν on camera. Άλλο τρανό παράδειγμα είναι η διάσημη σκηνή του Katz’s Deli στο When Harry Met Sally, όπου ο Harry απολαμβάνει το σάντουίτς του στο έπακρον, με το στόμα του να είναι μονίμως γεμάτο φαγητό όσο εκείνος μιλάει και μασουλάει ταυτόχρονα. Η Sally αντιθέτως περνάει το πρώτο μισό της σκηνής βάζοντας τις φέτες του pastrami στην άκρη, εώς ότου το δικό της σάντουιτς θυμίζει περισσότερο δύο απλές φέτες ψωμί με κάτι ανάμεσα. Στην συνέχεια παίρνει μία μπουκιά και κάνει πως έρχεται σε οργασμό.
Η μεγαλύτερη κυρία της σκηνής ίσως όντως ήθελε να φάει το ίδιο με την Sally (“I’ll have what she’s having”), όμως θα ήταν πιο ωραίο αν βλέπαμε τις γυναίκες στις οθόνες μας να τρώνε ό,τι τρώει και ο άνδρας: ολόκληρο το σάντουιτς.
