Το να ψάχνεις δουλειά είναι μια απαίσια διαδικασία. Ορίστε, το πάμε. Ε, ναι παιδιά, ας το βγάλουμε από μέσα μας. Πρόκειται για μια εξαιρετικά στρεσογόνα κατάσταση η οποία μας φέρνει να αναμετριόμαστε με τους εαυτούς μας, τις δεξιότητες και τις γνώσεις μας, αλλά και με έναν άγνωστο αριθμό δυνητικών ανταγωνιστών μας. Όταν δε, μια αγγελία ζητά μαζί με το βιογραφικό και συνοδευτική επιστολή – το πλέον γνωστό και ως cover letter – το άγχος κορυφώνεται.
Ξέρετε τι μου θυμίζει το cover letter; Εκείνη την άσκηση που κάναμε στο φροντιστήριο αγγλικών όταν προετοιμαζόμαστε για το Writing και έπρεπε να προσποιηθούμε ότι διεκδικούμε μία θέση εργασίας. Υπήρχαν λοιπόν κάποιες προτάσεις “προκάτ”, μάλλον τις θυμάστε, “I think I am suitable for this job μπλα μπλα μπλα” (Τώρα που το σκέφτομαι, λέτε να μας προετοίμαζαν για brain drain; Τι μας κρύβουν;). Λοιπόν, η συνοδευτική επιστολή είναι ακριβώς αυτό, ένα κείμενο με συγκεκριμένη μανιέρα, το οποίο, αν με ρωτάτε, θα χρησίμευε καλύτερα ως χαρτί τουαλέτας, παρά για να κάνει κάποιον εργοδότη να μας δώσει τη θέση.
Η συνοδευτική επιστολή είναι μια βαθιά υποκριτική πρακτική στην αναζήτηση εργασίας. Είναι ακόμα χειρότερη από εκείνον τον υπεύθυνο Ανθρώπινου Δυναμικού που στη συνέντευξη θα σε ρωτήσει με ύφος πράκτορα του FBI ποιο είναι το μεγαλύτερό σου ελάττωμα ενώ ξέρει – και το έχει ήδη ακούσει άλλες 5 φορές μέσα στην ίδια μέρα – ότι η απάντηση θα είναι “Η τελειομανία μου”.
Πολλές είναι οι αγγελίες ειδικότερα σε sites εύρεσης εργασίας, όπως για παράδειγμα το LinkedIn, οι οποίες οδηγούν σε συγκεκριμένες φόρμες συμπλήρωσης βιογραφικού και στο τέλος, αφού έχεις βάλει στην εμπειρία σου ακόμα και το ότι έβγαζες βόλτα τα σκυλιά του γείτονα στα 13 σου, σου ζητούν και συνοδευτική επιστολή. Πρόκειται για κάτι εξαιρετικά αποθαρρυντικό. Ειδικότερα αν κάποιος αναζητά εργασία, ενώ ήδη δουλεύει κάπου, πιστέψτε με δεν έχει το χρόνο να κάθεται να γράφει tailor made cover letters για κάθε εταιρεία στην οποία φιλοδοξεί να δουλέψει και για κάθε συγκεκριμένη θέση εργασίας. Όμως, και άνεργος να είναι κανείς, η αναζήτηση εργασίας είναι πολλές φορές από μόνη της μια δουλειά πλήρους απασχόλησης και τέτοιου είδους επιστολές επιβαρύνουν περισσότερο τη διαδικασία. Η απαίτηση για τη συγγραφή ενός προσεγμένου cover letter, το οποίο πρέπει να “κρατήσει” τον αναγνώστη και να επιδεικνύει πάθος για μια δουλειά, μπορεί πολύ εύκολα να αποθαρρύνει τον αιτούντα, ο οποίος θα κλείσει την καρτέλα και θα προτιμήσει τελικά να στείλει το βιογραφικό του για μία θέση που θα έχει “Easy Apply”.
Μια συνοδευτική επιστολή δεν μπορεί να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα του αιτούντα εργασίας. Αφενός υπάρχουν δεκάδες μοντέλα συνοδευτικών επιστολών στο διαδίκτυο πάνω στα οποία μπορεί να πατήσει κανείς για να συντάξει το δικό του (εφόσον όπως είπαμε, συγκεκριμένοι τρόποι έκφρασης είναι αποδεκτοί). Αυτό από μόνο του στερεί κάθε μοναδικότητα έκφρασης. Αφετέρου, ένας εν δυνάμει εργαζόμενος μπορεί να είναι εξαιρετικά ικανός στο γραπτό λόγο και να συντάξει ένα άψογο cover letter, το οποίο όμως να μην αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Γιατί, ας το παραδεχτούμε, ποιος θα γράψει “την αλήθεια” σε μία συνοδευτική επιστολή;
Η ερώτηση “Γιατί πιστεύετε ότι είστε κατάλληλος/η για αυτή θέση;” είναι μια εξοργιστική ερώτηση. Δεν πιστεύω καθόλου ότι είμαι κατάλληλη για αυτή τη θέση, απλώς ψάχνω έναν τρόπο να ζω αξιοπρεπώς και να μην κυνηγάω τις προσφορές στο σούπερ μάρκετ, συνεπώς θα γράψω στο βιογραφικό μου ότι ξέρω Excel κι ας είναι ψέμα και απλώς θα προσεύχομαι να μη χρειαστεί. Θα προσποιηθώ ότι είμαι σίγουρη για όλες μου τις ποιότητες ως εργαζόμενη, ταυτόχρονα όμως θα παραμείνω ταπεινή. Θα σας πείσω ότι είμαι εργατική χωρίς να γράψω στη συνοδευτική επιστολή επί λέξει “είμαι πολύ εργατική”, για να μη φανώ ψωνισμένη. Φυσικά, δεν θα παραλείψω στα ελαττώματά μου την τελειομανία. Σιγά, μη σας πω ότι δεν αντέχω τις φωνές στον εργασιακό χώρο γιατί μου τριγκάρουν αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια, ή ότι όταν αγχώνομαι πετάω κάτι κοκκινίλες από το στέρνο μέχρι το λαιμό. Όχι, όχι λειτουργώ εξαιρετικά υπό πίεση!
Θα αναφέρω για ακόμα μία φορά την εμπειρία μου σε αυτή την επιστολή, παρόλο που υπάρχει αναλυτικά στο βιογραφικό μου, επισερχόμενη σε λεπτομέρειες για επιπλέον δεξιότητες που απέκτησα στις προηγούμενες θέσεις εργασίας, όπως να διορθώνω ολομόναχη βλάβες στο δίκτυο επειδή η εταιρεία δεν διέθετε in house IT τμήμα, ή να λέω γλυκόλογα στον εκτυπωτή για να μου κάνει τη χάρη να δουλέψει, αφού δεν υπήρχε budget για να αγοράσουμε καινούργιο. Εννοείται πως διαθέτω τις ηγετικές ικανότητες που αναφέρετε στην περιγραφή της θέσης εργασίας κι ας ξέρω ότι δεν θα τις εξασκήσω ποτέ γιατί κάποιος ανώτερος θα μου επιβάλλει τις δικές του. Α, και μην ξεχάσω ότι είμαι τόσο ευχάριστη να δουλεύει κανείς μαζί! Βέβαια, καθόλου δεν ταυτίζομαι με όλα τα memes της σελίδας “Η Ζωή στο Γραφείο” που λένε για “ξινίλα” απέναντι σε συναδέλφους και λατρεύω τις εμπειρίες bonding, όπως για παράδειγμα το να μας φέρετε έναν κλόουν στο γραφείο για να του δείξουμε τα μυστικά του επαγγέλματος (όσοι παρακολουθούν τα memes της σελίδας, ξέρουν).
Η συνοδευτική επιστολή είναι χάσιμο χρόνου και κατά συνέπεια χάσιμο ευκαιριών. Δεν είμαστε καν σίγουροι, αν πρόλο που ζητείται, οι υπεύθυνοι Ανθρώπινου Δυναμικού τη διαβάζουν, ούτε αν μια τέτοια θα μας κάνει πραγματικά να ξεχωρίσουμε από έναν άλλο υποψήφιο. Τα corporate περιβάλλοντα θα έπρεπε να σκεφτούν σοβαρά την εξάλειψή της. Πολλά άτομα που αναζητούν εργασία παραλύουν στην προσπάθεια να τα κάνουν όλα “σωστά”, κάτι που τελικά τους εμποδίζει να κάνουν οτιδήποτε. Δεν μπορώ να σας πω τι να κάνετε την επόμενη φορά που θα σας ζητηθεί μια συνοδευτική επιστολή, ωστόσο θα κλείσω με μία αστεία νότα. “Αν ποτέ κερδίσω το Τζόκερ” που λένε, θα μπαίνω επί τούτου σε αγγελίες εργασίας που ζητούν και cover letter και θα γράφω τα πιο ειλικρινή, τα πιο σαρκαστικά. Αν υπάρξει hiring manager που θα με πάρει τηλέφωνο, τότε ίσως κάτι πραγματικά ν’ αλλάζει στο ζοφερό τοπίο της αναζήτησης εργασίας.