Νομίζω ότι πλέον έχουμε βαρεθεί κάθε χρόνο να μιλάμε για τις σεξιστικές ή/και ρατσιστικές υποψηφιότητες των μεγάλων κινηματογραφικών και τηλεοπτικών βραβείων. Τα Golden Globes φέτος πήγαν να κάνουν μία αλλαγή και να “ξεπλύνουν” το σεξιστικό τους προφίλ, βάζοντας τρεις γυναίκες υποψήφιες για το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας. Ωστόσο, γι’ ακόμα μία χρονιά δεν κατάφεραν να ξεφύγουν του ρατσισμού τους.
Το μεγαλύτερο σνομπάρισμα των Golden Globes
Σκέψου να έχεις γράψει, σκηνοθετήσει και πρωταγωνιστήσει σε μία από τις σειρές με τις καλύτερες κριτικές της περασμένης χρονιάς. Φαντάσου όλοι να σου δίνουν επαίνους και να σου λένε να προετοιμαστείς να σαρώσεις στα βραβεία. Και σκέψου τελικά να σε σνομπάρει μία από τις σημαντικότερες διοργανώσεις. Αυτό συνέβη στη Michaela Coel και το τηλεοπτικό της “παιδί”, I May Destroy You. Με τη σειρά να μην παίρνει καμία υποψηφιότητα σε καμία κατηγορία.
Η σειρά, που προβλήθηκε από το BBC και το HBO, ήταν στο μυαλό όσων την έχουν δει το απόλυτο φαβορί. Δεν ήθελε να μάς κάνει να νιώσουμε άνετα, αλλά να μάς ταρακουνήσει. Στο επίκεντρό της βρίσκεται μία μαύρη γυναίκα, η Arabella. Έγινε διάσημη στο Twitter, έγραψε ένα best seller και θεωρείται millennial icon. Ένα βράδυ βγαίνει με την παρέα της και το άλλο πρωί ξυπνάει χωρίς να θυμάται τίποτα και χωρίς να έχει ιδέα γιατί το κινητό της είναι σπασμένο ή πού χτύπησε το κεφάλι της. Σταδιακά αρχίζει να θυμάται αποσπασματικά πράγματα και να συνειδητοποιεί ότι κάποιος τη νάρκωσε και τη βίασε.
Καταλαβαίνεις, λοιπόν, ότι το I May Destroy You είναι μία σημαντική σειρά για αρκετούς λόγους. Μιλάει για τη σεξουαλική κακοποίηση, το ψυχικό τραύμα και τη σεξουαλικότητα. Βάζει στο τραπέζι φυλετικά ζητήματα, χωρίς όμως να καταφεύγει σε υπερβολικές ή κοινότυπες συνταγές. Δεν δείχνει έναν άνθρωπο που υποφέρει συναισθηματικά ή σωματικά λόγω του χρώματός του. Μάς παρουσιάζει, όμως, μαύρους ανθρώπους υπό το ρεαλιστικό πρίσμα της σημερινής πραγματικότητας στο Λονδίνο. Απαντάει, δηλαδή, στο ερώτημα πώς είναι η καθημερινότητα ενός μη λευκού ανθρώπου στον δυτικό κόσμο. Και συγχρόνως η Coel φρόντισε να μάς υπενθυμίζει ότι η πρωταγωνίστρια δεν είναι ούτε μόνο το χρώμα της ούτε μόνο αυτό που της συνέβη. Είναι συγγραφέας, είναι φίλη, είναι γεμάτη ζωή και πολλά πράγματα ακόμα.
Η υποψηφιότητα του Emily in Paris
Το σνομπάρισμα μίας από τις καλύτερες σειρές της περασμένης χρονιάς ίσως να μην μάς είχε πέσει τόσο βαρύ, αν δεν αισθανόμασταν ότι άλλες υποψηφιότητες ήταν σχεδόν προκλητικές. Την στιγμή που μία σειρά, η οποία πραγματικά προσπαθεί να κάνει τη διαφορά, αποκλείστηκε, μία από τις πιο πεζές και με τις χειρότερες κριτικές του 2020 πήρε δύο υποψηφιότητες.
Ο λόγος για το Emily in Paris. Μην με παρεξηγήσεις, παρακολούθησα τη σειρά του Netflix και χαλάρωσα με την τρομερή ελαφρότητά της. Θα της έδινα, όμως, βραβείο ή έστω υποψηφιότητα; Όχι. Η σειρά δεν είχε τίποτα να μάς πει. Είναι από αυτά τα προγράμματα που βλέπεις όταν δεν θες να σκεφτείς απολύτως τίποτα και απλά ψάχνεις κάτι να περάσει η ώρα. Επιπλέον, μιλάμε για μία σειρά που “βούτηξε” στα στερεότυπα, την χοντροφοβία και δεν είχε ίχνος ρεαλισμού. Δεν μάς ενδιαφέρει καν το γεγονός ότι η πρωταγωνίστρια έγινε influencer ανεβάζοντας ένα κρουασάν. Μιλάμε για το γεγονός ότι το Emily in Paris τοποθετούταν -προφανώς- στο Παρίσι και μάς έδειξε μόνο έναν μαύρο χαρακτήρα και μία Ασιάτισσα. Στη γαλλική πρωτεύουσα ζουν περίπου 5 εκατομμύρια μαύροι άνθρωποι και 4 εκατομμύρια Ασιάτες.
Αυτό που συνέβη έφερε αντιδράσεις μέχρι και μέσα από την ίδια την παραγωγή του Emily in Paris. Μία από τις σεναριογράφους της σειράς, η Deborah Copaken, έγραψε ένα ολόκληρο κείμενο στη The Guardian για το θέμα. Φυσικά, δήλωσε χαρούμενη για την υποψηφιότητα της σειράς, αλλά παραδέχτηκε ότι δεν την περίμενε με τίποτα. Αντιθέτως, ως φαν του I May Destroy You ήταν σίγουρη ότι θα το δει ανάμεσα στις υποψηφιότητες των Golden Globes. Υπογράμμισε, μάλιστα, ότι το σνομπάρισμα της σειράς της Coel δεν της επιτρέπει να χαρεί όσο θα έπρεπε για το Emily in Paris.
Γιατί “παρόμοιες” παραγωγές πήραν υποψηφιότητα
Όταν λέμε “παρόμοιες” εννοούμε ότι ακολουθούν μία από τις δύο βασικές θεματικές του I May Destroy You. Δηλαδή τη σεξουαλική κακοποίηση ή τα φυλετικά ζητήματα. Αναφορικά με το πρώτο, η ταινία Promising Young Woman κατάφερε να μπει στις υποψηφιότητες. Οπότε καταλαβαίνουμε ότι το ζήτημα δεν είναι ότι κάποιοι δεν ήταν έτοιμοι για ιστορίες σεξουαλικής κακοποίησης στη μεγάλη ή τη μικρή οθόνη. Καταλαβαίνουμε, όμως, επίσης ότι το θέμα είναι ποιων τις ιστορίες είναι έτοιμοι να ακούσουν. Όταν το θύμα είναι μία λευκή γυναίκα, φαίνεται ότι κάποιοι ενδιαφέρονται περισσότερο.
Από την άλλη, αρκετές παραγωγές μαύρων καλλιτεχνών μπήκαν στις λίστες υποψηφιοτήτων. Το Ma Rainey’s Black Bottom, το Judas And The Black Messiah και το Small Axe βρέθηκαν με κάποιον τρόπο σε κάποιες από τις κατηγορίες. Όλα έχουν ένα κοινό μεταξύ τους και μία διαφορά με το I May Destroy You. Όσες παραγωγές πήραν υποψηφιότητα αναφέρονται σε παρελθοντικές εποχές, σε αντίθεση με την τοποθετημένη στο παρόν σνομπαρισμένη σειρά. Είναι τυχαίο; Όχι. Πολύ απλά στον μέσο λευκό άνθρωπο είναι πιο εύπεπτα τα προβλήματα των μαύρων στο παρελθόν. Ο λόγος είναι ότι έτσι οι ευθύνες δεν έρχονται πάνω σου, ούτε στον περίγυρό σου. Πείθεις τον εαυτό σου ότι όλα τα δεινά τους συνέβησαν πριν βρεθείς εσύ σε αυτόν τον κόσμο, οπότε κανείς δεν μπορεί να σε κατηγορήσει για κάτι.
Οι συνέπειες της έλλειψης υποψηφιότητας
Η συζήτηση δεν γίνεται απλά για ένα χρυσό βραβείο. Μία υποψηφιότητα στα Golden Globes και σε αντίστοιχες μεγάλες διοργανώσεις έχει επιπλέον αξία. Κατ’ αρχάς, ο όποιος καλλιτέχνης αισθάνεται ότι αναγνωρίζεται έτσι ο κόπος και η “ψυχή” που χάρισε στο έργο του. Εκτός αυτού, η έλλειψη υποψηφιότητας της συγκεκριμένης σειράς κλέβει τη χαρά των ανθρώπων που εκπροσωπούσε. Ένας μαύρος άνθρωπος ή/και ένα θύμα κακοποίησης, που είδε το I May Destroy You και αισθάνθηκε ότι επιτέλους κάποιος λέει την ιστορία του, ξαφνικά νιώθει ότι μάλλον αυτή η ιστορία δεν άξιζε και δεν ήταν όσο σημαντική πίστευε.
Και, φυσικά, μην ξεχνάμε ότι μία υποψηφιότητα στα Golden Globes αποτελεί μία καταπληκτική διαφήμιση. Περισσότερος κόσμος θα γνωρίσει εσένα και τη δουλειά σου, αλλά και θα ανοίξει ο δρόμος υποψηφιοτήτων για επόμενα βραβεία. Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση, το σνομπάρισμα είχε τόσες αντιδράσεις, ώστε να καταλήξει να γίνεται μία τρομερή διαφήμιση για τη σειρά.
Αν κάποιος, πάντως, δει ποιοι ψηφίζουν δεν εντυπωσιάζεται τόσο με τις υποψηφιότητες των Golden Globes. Γνωρίζουμε ότι πρόκειται για 90 δημοσιογράφους, με το σώμα να μην ανανεώνεται σχεδόν ποτέ. Έτσι, καταλήγουμε να ψηφίζει μία επιτροπή σχεδόν αποκλειστικά από λευκούς ανθρώπους και με αρκετά μεγαλύτερη ηλικία. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή είναι μία γενική ιδέα μόνο που έχουμε, μιας και η διοργάνωση αρνείται να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία όλων των μελών, έστω τα δημογραφικά τους. Μάλλον κι αυτοί ξέρουν ότι κάπου υπάρχει πρόβλημα.
Δεν είναι όλες οι διοργανώσεις το ίδιο
Μπορεί τα Golden Globes να σνόμπαραν το I May Destroy You, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η σειρά δεν πήρε καμία αναγνώριση. Έχει ήδη κατακτήσει δύο βραβεία, ένα από τα Gotham Independent Film Awards και ένα από τα Independent Spirit Awards. Παράλληλα, έχει δύο υποψηφιότητες για τα Critics’ Choice Awards, μία για τα GLAAD Media Awards και μία για τα Screen Actors Guild Awards.
