Δύο πράγματα συνέβαλαν στο να πατήσω το play στο ντοκιμαντέρ της Ceyda Torun “Kedi” ή αλλιώς “Οι Γάτες της Κωνσταντινούπολης” (2016) που στριμάρει αυτές τις μέρες στο Cinobo. Αφενός το γεγονός ότι ζω με γάτες όλη μου τη ζωή (η μητέρα μου μού λεει πως ενόσω ήταν έγκυος σε μένα, η τότε γάτα της οικογένειας, Σίσσυ, κοιμόταν πάνω στην φουσκωμένη κοιλιά της), αφετέρου το ότι επισκέφτηκα την Κωνσταντινούπολη το 2019 και είχα την ευκαιρία να γίνω μάρτυρας της ανιδιοτελούς αγάπης των κατοίκων της πόλης προς το γοητευτικό αιλουροειδές. Σε ένα μπαρ στο Cihangir ήπια το ποτό μου παρέα με μία ασπρόμαυρη γάτα που άραζε στη μπάρα σαν σωστός θαμώνας. Στο πωλητήριο του μουσείου της Αγίας Σοφίας μια γάτα κάθονταν κουλουριασμένη δίπλα στο ταμείο εποπτεύοντας τα χρήματα που ανταλλάσσονταν μεταξύ του προσωπικού και των τουριστών. Ενώ στις στις οδούς Defterdar Yokuşu και Kasatura που αποτελούν πιάτσα μπραντσάδικων, ένας φουντωτός, ασπρόμαυρος “ζητιάνος” καραδοκούσε κάτω από τα τραπέζια, σίγουρος πως η απαράμιλλη ομορφιά του θα του εξασφαλίσει μεζέ.
“Οι Γάτες της Κωνσταντινούπολης” ωστόσο, δεν είναι μονάχα μια τρυφερή ωδή στα σαγηνευτικά τετράποδα, ούτε μια ταινία αποκλειστικά για γατόφιλους, είναι παράλληλα ένα ψυχογράφημα των ανθρώπων της Κωνσταντινούπολης, αλλά και η αποτύπωση μιας χαοτικής πόλης που μεταβάλλεται διαρκώς. Η ταινία ακολουθεί 7 διαφορετικούς γατο-χαρακτήρες στις περιπλανήσεις τους στα σοκάκια, τις αγορές, το λιμάνι, τις ταράτσες, στην Κωνσταντινούπολη και τον Βόσπορο. Η ερωμένη, η κυνηγός, η ψυχοπαθής, ο τζέντλεμαν, ο υπέρ-κοινωνικός, η καταφερτζού ,ο “παίχτης”, 7 διαφορετικές γάτες από την Κωνσταντινούπολη γίνονται πρωταγωνίστριες γλυκών ιστοριών σε μια στοχαστική ταινία με θέμα την αγάπη, την απώλεια, την χαρά, την μοναξιά και την συντροφικότητα.
Η διεισδυτική ματιά της Ceyda Torun, η οποία επέλεξε μεθοδικά τους γατο-χαρακτήρες που την καθοδηγούν στην πολύβουη Κωνσταντινούπολη και την βάζουν μέσα στις ζωές τους, συνάντησε την άρτια κινηματογράφηση των Alp Korfali και Charlie Wuppermann, με αποτέλεσμα την αφήγηση της πιο τρυφερής ιστορίας που έχω παρακολουθήσει τελευταία. Από τα στοιχεία που συνεπαίρνουν τον θεατή είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι που οι γάτες επέλεξαν μιλούν για εκείνες. Όλοι τους ανεξαιρέτως, όχι μόνο έχουν δεχτεί την ανυπότακτη φύση τους, αλλά μοιάζουν να τις αγαπούν ακριβώς για αυτή. Τις θαυμάζουν, τις σέβονται και είναι πλήρως υποταγμένοι στα νάζια και τα τερτίπια τους, γιατί ξέρουν ότι αν δώσεις την αγάπη σου σε μία γάτα θα στην επιστρέψει πολλαπλάσια. Τους έχουν δώσει θεϊκή υπόσταση. Ένας προς έναν, εκείνοι που φροντίζουν τις γάτες του ντοκιμαντέρ υπενθυμίζουν διαρκώς πως το να ξεκουράζεται μια γάτα που γουργουρίζει στα πόδια σου, μπορεί να σου πάρει όλη την αρνητική ενέργεια, ή όπως λένε “Όταν μια γάτα νιαουρίζει, τρίβεται στα πόδια σου και σε κοιτάζει, είναι σα να σου χαμογελάει η ζωή”.
Ο πηγαίος τρόπος με τον οποίο εκφράζονται οι άνθρωποι για τις γάτες που τους αλλάζουν την καθημερινότητα, το γεγονός ότι δεν είναι καθόλου φειδωλοί με τα συναισθήματά τους, γυναίκες και άνδρες, νέοι, αλλά και μεγαλύτεροι είναι ενδεικτικός της φλόγας του τουρκικού λαού (κι εύχομαι) ικανός να διαλύσει τα οποιαδήποτε στερεότυπα τον συνοδεύουν. Θεωρώ πως η θέαση του “Kedi” είναι μια καλή αφορμή έκθεσης στη ζεστασιά και την ανοιχτωσιά των Τούρκων και μία υπενθύμιση – ειδικότερα στις στιγμές που ζούμε στην Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες – για τον σεβασμό των πολιτιστικών και των θρησκευτικών διαφορών μεταξύ των λαών. Φτάνει να ανοίξετε το βλέμμα και θα δείτε πόση ομορφιά κρύβεται στους διαφορετικούς λόγους για τους οποίους κάθε ένας από τους ανθρώπους σχετίζονται με τις 7 πρωταγωνίστριες γάτες, κατέληξε να τις αγαπήσει τόσο πολύ.
Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ “Οι Γατες της Κωνσταντινούπολης” είναι και ένα ειλικρινές και αναπολογητικό πορτρέτο μιας πόλης που ισορροπεί εδώ και αιώνες με χάρη ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή. Η Κωνσταντινούπολη είναι τα θραύσματα εκατοντάδων ψηφίδων που όλα μαζί συνθέτουν το πιο υπνωτιστικό μωσαϊκό ανθρώπων, πολιτισμών, εθίμων, γλωσσών και η Ceyda Torun καταφέρνει μέσα σε λιγότερο από δύο ώρες να καταγράψει την ουσία της Πόλης, πάντα με τρυφερό βλέμμα.
Τέλος, αφήστε το “Kedi” να σας ταξιδέψει μουσικά στη χρυσή εποχή της anadolu rock, καθώς πέρα από την εξαιρετική original μουσική της ταινίας, ακούγονται μερικά από τα πιο όμορφα τραγούδια των τούρκικων ’70s. Μία ενδεικτική λίστα για εκείνους που θα θέλαν να τα προσθέσουν στο Spotify τους, εδώ.
Είτε cat people, είτε όχι, δώστε μία ευκαιρία σε 7 πανέξυπνες και πανέμορφες γάτες, μητέρες, ζηλιάρες σύζυγους, κυρίους με τρόπους και αλήτες, θαλασσόλυκος και κλέφτες να σας πάνε την πιο όμορφη βόλτα στην Κωνσταντινούπολη και στη ζωή ενός αιλουροειδούς στους δρόμους της, εκεί που λατρεύονται σα θεές.
* Ευχαριστούμε το Cinobo για την παραχώρηση του οπτικού υλικού.