Το ταξίδι ήταν πάντα ένας από τους πιο ευχάριστους τρόπους να ξοδέψεις χρόνο και χρήματα. Την τελευταία εικοσαετία μάλιστα, οι συνθήκες διαμορφώθηκαν έτσι, που επέτρεψαν να γιγαντωθεί ο παγκόσμιος τουρισμός και κυριολεκτικά να αλλάξει την εικόνα του πλανήτη. Ύστερα ήρθε δυστυχώς ο Covid, κάνοντας τα πάντα να βρίσκονται σε μια διαρκή παύση και τα ταξίδια των ονείρων μας παραμένουν κολλημένα εκεί, στα όνειρά μας.
Αυτό μας έχει δώσει τον χρόνο να κάνουμε θεωρητικές προσεγγίσεις του θέματος, όπως:
Πως ταξιδεύαμε παλιότερα και πως τώρα; Τι έχει αλλάξει και πόσο μας έχει επηρεάσει;
Οργάνωση
Για να ετοιμάσεις ένα ταξίδι παλιότερα θα έπρεπε να τρέξεις από το ένα τουριστικό γραφείο στο άλλο ώσπου να βρεις τα φθηνότερα εισιτήρια και το καλύτερο ξενοδοχείο για το budget σου. Όλη αυτή η έρευνα έχει πια μεταφερθεί online κι έτσι μπορείς να βρεις ευκαιρίες από την άνεση του σπιτιού σου, έχοντας την δυνατότητα να κλείσεις τα αεροπορικά εισιτήρια για οποιοδήποτε μέρος του κόσμου στο λεπτό. Το ίδιο ισχύει και για τα ξενοδοχεία. Οι άπειρες σχετικές πλατφόρμες έχουν πια ενεργό ρόλο ακόμα και στην επιλογή προορισμού καθώς με τις ενημερώσεις τους μας προτρέπουν να ταξιδέψουμε και σε άλλα μέρη, που κανονικά μπορεί να μην τα σκεφτόμασταν, απλά και μόνο γιατί βρίσκουμε φθηνά εισιτήρια ή διαμονή.
Χαμηλό budget
Οι low cost αεροπορικές εταιρείες έκαναν την ιδέα ταξίδι προσβάσιμη σε περισσότερο κόσμο και ιδιαίτερα στους νέους, oι οποίοι είναι και το πιο δυναμικό κομμάτι του κοινού που επιθυμεί να ταξιδέψει.
AirBnB
Ή αλλιώς η ιδέα που άλλαξε τον τουρισμό. Αύξησε κατακόρυφα τις κλίνες που προσφέρονται στους ταξιδιώτες παγκόσμια και εισήγαγε την σπιτική φιλοξενία στο παιχνίδι, ενώ ταυτόχρονα μείωσε το κόστος του ταξιδιού για όλους όσους δεν μπορούσαν να πληρώσουν ένα καλό ξενοδοχείο. Όσο αναπτυσσόταν, βελτιωνόταν και η ποιότητα των καταλυμάτων ή αυξανόταν η ποικιλία κι έτσι τώρα πια μπορείς να βρεις από δεντρόσπιτο έως υπερπολυτελή βίλα για να περάσεις τις διακοπές σου, χωρίς να σκεφτείς καν την λέξη “ξενοδοχείο”. Φυσικά στον αντίποδα, το AirBnB φαίνεται πλέον να δυσαρεστεί αρκετά μεγάλο μέρος των μόνιμων κατοίκων ενός προορισμού, καθώς τίθενται ζητήματα όπως η αύξηση των ενοικίων, η απουσία σεβασμού στις ώρες κοινής ησυχίας, η πολυκοσμία και πολλά άλλα.
Υπερτουρισμός
Υπάρχουν τουριστικοί προορισμοί όπως η Βενετία, η Σαντορίνη και το Άμστερνταμ που κατακλύζονται σε τέτοιο βαθμό από επισκέπτες ώστε πραγματικά κινδυνεύουν να καταστραφούν. Κάποιες πόλεις μάλιστα έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα αποθάρρυνσης των ταξιδιωτών, ώστε να καταφέρουν να διατηρήσουν την ομορφιά τους αλλά και να προστατέψουν τους κατοίκους τους από την αλλοίωση που φέρνουν τα στίφη των τουριστών στον τρόπο της ζωής τους. Πόλεις όπως η Βαρκελώνη για παράδειγμα, βλέπουν το ιστορικό τους κέντρο να αδειάζει από μόνιμους κατοίκους γιατί πολλά σπίτια ή διαμερίσματα δίνονται από τους ιδιοκτήτες τους στην βραχυχρόνια μίσθωση.
Πάντα συνδεδεμένοι
Δεν θα πούμε τίποτα για την εποχή προ κινητών όπου για να μιλήσεις με τους δικούς σου πίσω στην πατρίδα έπρεπε να γυρίσεις στο ξενοδοχείο και να τους καλέσεις από σταθερό τηλέφωνο. Θα μιλήσουμε για την εποχή που για να συνδεθείς στο διαδίκτυο έπρεπε να βρεις κάποιο internet cafe στην περιοχή και να κάνεις εκεί μια στάση για update των υποθέσεών σου. Την εποχή προ smart phones δηλαδή. Ναι, δεν είναι και τόσο μακρινή, αρκετοί από εμάς την θυμόμαστε.
Ακόμα κι αυτή η όχι και τόσο μακρινή εποχή λοιπόν μοιάζει παλαιολιθική στον σύγχρονο ταξιδιώτη που ενημερώνεται αλλά και ενημερώνει το status του ανά πάσα στιγμή μέσω του κινητού του. Στις μέρες μας μάλιστα πολλές αεροπορικές εταιρείες δίνουν πρόσβαση wifi στους επιβάτες τους ώστε να μην χάσουν λεπτό από την σύνδεσή τους στο διαδίκτυο.
Αυτό βέβαια έχει αφαιρέσει ένα μεγάλο κομμάτι της γοητείας του ταξιδιού διότι ήταν πραγματικά ανακουφιστικό να σε χάνουν και να σε ξεχνούν λίγο οι φίλοι σου ή η οικογένειά σου και να μην έχεις την μαμά σου να σου στέλνει μηνύματα τρόμου, όταν σε βλέπει σε κάποια φωτό που έχεις ανεβάσει, ότι δεν φοράς ζακέτα ή στέκεσαι πολύ κοντά στον γκρεμό.
Selfies
Παλαιότερα τραβούσαμε φωτογραφίες με ογκώδεις φωτογραφικές μηχανές που κουβαλούσαμε σε ειδικές τσάντες, ενώ κάποιοι έφερναν μαζί τους στο ταξίδι και μηχανές video (αυτό ίσως να μην το θυμόμαστε όλοι). Όλα αυτά ήθελαν τον χρόνο τους για να χρησιμοποιηθούν και ήταν εξαιρετικά βαριά. Επίσης δεν ξέραμε αν η λήψη που κάναμε ήταν καλή μέχρι που να εμφανιστεί το φιλμ πίσω στην πατρίδα.
Τώρα απλά τραβάμε φωτογραφίες και video με τα κινητά μας, βάζουμε φίλτρα, ρετουσάρουμε και ανεβάζουμε στο Instagram σε ελάχιστο χρόνο. Οι φίλοι μας βάζουν καρδούλες ή γράφουν σχόλια, στα οποία εμείς απαντάμε και τελικώς επιδιδόμαστε σε έναν διαγωνισμό φωτογραφίας σε κάθε μας ταξίδι. Τα σελφοκόνταρα είναι απαραίτητο αξεσουάρ, ενώ δεν είναι λίγοι οι ταξιδιώτες που επιλέγουν προορισμό ανάλογα με το πόσο instagrammable είναι.
Πολλά μουσεία έχουν απαγορέψει τα selfie sticks ως κάτι επικίνδυνο για τους επισκέπτες τους, που καταστρέφει την εμπειρία της περιήγησης στον χώρο για όλους. Επίσης δεν είναι λίγα τα άτομα που έχουν τραυματιστεί ή ακόμα και σκοτωθεί στην προσπάθειά τους να τραβήξουν μια καλή selfie.
Παρ’ όλα αυτά οι selfies αλλά και οι υπόλοιπες φωτογραφίες μας είναι τελικώς το καύσιμο της εμπειρίας, μιας και παραμένουν εκεί, στην μνήμη του κινητού μας και στα highlights του ίνσταγκραμ για να μας θυμίζουν πόσο υπέροχα περάσαμε και να μας παρακινούν να ξαναφύγουμε σύντομα.
Τα χρήματα
Παλαιότερα έπρεπε να κάνουμε συνάλλαγμα και να το κουβαλάμε όλο μαζί μας ή να έχουμε ταξιδιωτικές επιταγές. Τώρα έχεις μαζί σου την debit και την πιστωτική σου κάρτα κι έτσι το ποσό των μετρητών σου είναι πολύ μικρότερο, ικανό να καλύψει μόνο τα μικροέξοδα του ταξιδιού σου. Αυτό προσθέτει στο αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς. Επίσης υπάρχουν πολλοί τρόποι για να σου αποσταλούν μετρητά από το σπίτι σε περίπτωση που χάσεις το πορτοφόλι σου.
Τα αξιοθέατα
Η επιλογή των αξιοθέατων ήταν υπόθεση πολύ σοβαρή. Έπρεπε να έχεις τουλάχιστον έναν τουριστικό οδηγό-τούβλο απ’ όπου θα είχες εκ των προτέρων αποφασίσει ποια ήταν εκείνα που σε ενδιέφεραν και ποια όχι. Με βάση αυτήν την προσωπική επιλογή ξεκινούσες την κατάκτηση του μέρους. Έπρεπε να δράσεις οργανωμένα και με πρόγραμμα υπολογίζοντας και τις ουρές αναμονής έξω από κάθε χώρο ενδιαφέροντος ώστε να προλάβεις να επισκεφθείς όσο το δυνατόν περισσότερους. Τώρα τσεκάρεις ένα δυο σχετικά site που έχουν κάνει την δουλειά πριν από σένα για σένα και σου τα παρουσιάζουν σε λίστες, ανάλογα με την ποιότητα ή την επισκεψιμότητά τους. Βρίσκεις τα επικρατέστερα και πας χαλαρός, διότι είσαι απαλλαγμένος από αμφιβολίες για το αν έκανες τις σωστές επιλογές ενώ μπορεί να έχεις βγάλει fast pass εισιτήρια online από πριν.
Αυξήθηκε ο θεματικός τουρισμός
Χάρη στις παραπάνω ευκολίες έγινε πολύ ευκολότερο να ταξιδέψουμε για να κάνουμε yoga και διαλογισμό, να δούμε τα σημεία όπου γυρίστηκαν αγαπημένες μας σειρές ή να περιηγηθούμε στα ορεινά μονοπάτια μιας άγνωστης μας χώρας με mountain bike. Οι κατηγορίες θεματικού τουρισμού είναι άπειρες (φυσικά μακράν ο πιο δημοφιλής είναι το φαγητό), όσο και τα γούστα των τουριστών και η οργάνωση ενός τέτοιου ταξιδιού σαφώς ευκολότερη.
Δεν υπάρχουν πια μυστικά μέρη
Ως μυστικά μέρη ορίζονται όλα εκείνα τα σημεία που ανακάλυψες τυχαία σε έναν προορισμό και ήταν εξ ίσου όμορφα με τις πολυδιαφημισμένες τουριστικές παγίδες ενώ σου πρόσφεραν μια καθημερινή εικόνα του μέρους και όχι μια στημένη ατραξιόν. Γύριζες από το ταξίδι σου και είχες να διηγηθείς για τις υπέροχες παστίνες που έφαγες σε μια άσημη πλατεία της Βενετίας ή για το καταπληκτικό και πάμφθηνο τζιν τόνικ που ήπιες σε μια φοιτητική παμπ του Εδιμβούργου. Ε, λοιπόν αυτά τα μέρη έχουν χαθεί για πάντα. Ο κάθε ένας από μας θα τα διαφημίσει τόσο πολύ από τα social του, θα ανεβάσει τόσες φωτογραφίες, που όλοι όσοι τον ακολουθούν, θα τα ψάξουν σε κάποιο επόμενο δικό τους ταξίδι. Ύστερα τα παίρνουν χαμπάρι οι travel bloggers και το όμορφο μυστικό μας μέρος γίνεται το επόμενο must see του συγκεκριμένου προορισμού. Κάπως έτσι έγινε το Κουκάκι της μόδας και δεν βρίσκουμε να παρκάρουμε παρά μόνο τον Αύγουστο στις δέκα η ώρα το πρωί.
Η άνοδος των Travel Bloggers και των Influencers
Αυτή είναι μια συναρπαστική νέα ειδικότητα που μπορεί να σου δώσει από δωρεάν ταξίδια, ως αρκετά χρήματα. Γι’ αυτό και υπάρχουν αμέτρητοι travel bloggers παγκόσμια, να ‘ναι καλά τα παιδιά, διότι πραγματικά κάνουν το ταξίδι να φαίνεται πολύ μαγευτικότερο απ’ ότι πραγματικά είναι και μας ανάβουν την επιθυμία να ταξιδεύουμε συχνότερα. Είναι βέβαια υπεύθυνοι για τον χαμό των «μυστικών μερών», καθώς και για την μετατροπή του κάθε ταξιδιού μας σε κυνήγι της σωστής instagrammable πόζας.
Αυξήθηκαν οι μοναχικοί ταξιδιώτες
Με τον κόσμο να ταξιδεύει σε γιγάντια ρεύματα από την μια χώρα στην άλλη ή ακόμα και από την μία ήπειρο στην άλλη, το να μαζέψεις μια βαλίτσα με ρούχα και να φύγεις μόνος ή μόνη για μερικές μέρες, δεν είναι και κανένα κατόρθωμα. Υπάρχουν φθηνοί και ασφαλείς τρόποι να το κάνεις ενώ είσαι διαρκώς σε επαφή με τους ανθρώπους σου μέσω του διαδικτύου. Όλος ο πλανήτης συνεννοείται πλέον άνετα στα αγγλικά αλλά ακόμα κι αν πας κάπου που αυτό δεν ισχύει, υπάρχουν τα σχετικά μεταφραστικά apps για να σε ξελασπώσουν. Ανάμεσα στους solo ταξιδιώτες πάρα πολλές είναι γυναίκες με την British Airways να ισχυρίζεται ότι σύμφωνα με τα δικά της στοιχεία οι μισές γυναίκες που ταξιδεύουν παγκόσμια έχουν τουλάχιστον μία φορά ταξιδέψει μόνες για αναψυχή.
Η γνώμη μας μετράει τώρα
Με τις online αναζητήσεις εισιτηρίων για σχεδόν κάθε προορισμό που μπορεί να φανταστεί κανείς, οι αεροπορικές εταιρείες έχουν μάθει να αφουγκράζονται τις επιθυμίες του παγκόσμιου κοινού και να προσαρμόζονται προσθέτοντας δρομολόγια ανάλογα με την ζήτηση. Επίσης τα σχόλια των ταξιδιωτών έχουν τώρα πολύ μεγαλύτερη δύναμη διότι κοινοποιούνται ελεύθερα και διαμορφώνουν γνώμη. Έτσι οι αεροπορικές εταιρείες αλλά και όλοι οι επαγγελματίες του τουρισμού αναγκάζονται να λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψη τους την γνώμη του κόσμου αν θέλουν να εξασφαλίσουν την μακροβιότητά τους.
Ταξίδια της τελευταίας στιγμής
Η άπειρες ευκαιρίες που δίνει το διαδίκτυο για εισιτήρια ή διαμονή σε χαμηλή τιμή, έχουν αυξήσει υπερβολικά τους ταξιδιώτες της τελευταίας στιγμής, ακόμα και ανάμεσα στους ανθρώπους μεγαλύτερων ηλικιών που παλαιότερα δεν θα το σκεφτόντουσαν καν.
Επίσης έχουν αυξηθεί οι τουρίστες που δεν πάνε σε κάποιο μέρος για να δουν τα αξιοθέατα, αλλά για να ζήσουν απλά την ζωή της πόλης. Έτσι, αντί να ξεποδαριάζονται στις ουρές για να μπουν σε κάποιο μουσείο, κάνουν χαλαρούς περιπάτους, πίνουν και τρώνε χωρίς βιασύνη στα τοπικά μαγαζιά και ψάχνουν για τα δικά τους «μυστικά μέρη». Όταν γνωρίζεις ότι μπορείς εύκολα να πας και να ξαναπάς σε κάποιον προορισμό απαλλάσσεσαι από το άγχος.
Εκδημοκρατισμός
Την δυνατότητα να κάνουν μακρινά και συναρπαστικά ταξίδια είχαν παλαιότερα μόνο οι εύποροι άνθρωποι. Ένας απλός μισθωτός δεν τολμούσε καν να σκεφτεί την πιθανότητα να πάρει την οικογένειά του σε κάποιο τέτοιο ταξίδι, είτε εκτός, είτε ακόμα και εντός της χώρας του. Όλες όμως οι παραπάνω αλλαγές έχουν φέρει πολύ περισσότερους ανθρώπους σε θέση να μπορούν να αντιμετωπίσουν ευκολότερα τα έξοδα του ταξιδιού και να το τολμούν τελικά. Το ταξίδι είναι πλέον ένα λαϊκό αγαθό που προσφέρεται σε όλα σχεδόν τα κοινωνικά στρώματα και σε όλες τις ηλικίες ταξιδιωτών.
Το 2020 προβλεπόταν να είναι η χρονιά που θα έσπαγε κάθε ρεκόρ μετακινήσεων πάνω στον πλανήτη. Δυστυχώς οι προβλέψεις αυτές διαψεύσθηκαν με τον χειρότερο τρόπο εξ’ αιτίας του ακατανόμαστου ιού που, όχι μόνο ακύρωσε τα ταξιδιωτικά μας σχέδια, αλλά και μας έκλεισε τελείως στο σπίτι. To 2021, τα πράγματα κάπως βελτιώθηκαν, όμως το μέλλον παραμένει αβέβαιο. Που θα πάει όμως, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι ταξίδια θα κάνουμε!
