Η επικείμενη καταστροφή προκαλεί έκρηξη ενστίκτου επιβίωσης. Δεν χρειάζεται να έρθει το τέλος του κόσμου, αρκεί το προσδοκώμενο κακό να φέρνει αναστάτωση στην καθημερινή βολή μας. Μια υποψία στέρησης και μπαίνουμε στην κατάσταση όπου ο καθένας είναι για τον εαυτό του, αν και κατά βάθος ξέρουμε πως δε θα μας λείψουν τα χαρτιά υγείας ή οι κονσέρβες. Ο κάτοικος των μεγαλουπόλεων, μπορεί να είναι απολύτως ανίκανος να κυνηγήσει ή να καλλιεργήσει την τροφή του αλλά έχει πιστωτική. Αυτό μπορεί αυτό κάνει, όταν φοβάται ας είναι ανώφελο. Ψωνίζουν χάπια ιωδίου ακόμη και οι πλέον ψύχραιμοι βορειοευρωπαίοι, διαβάζω.
Αν δεν βρεθείς να σε βομβαρδίζουν με μανία, η μέχρι στιγμής εμπειρία δείχνει πως ο σύγχρονος άνθρωπος σε αντίθεση με όλα τα ζώα του πλανήτη είναι τόσο καλά καβατζωμένος που και τα μαγαζιά να χρειαστεί για λίγο να κλείσουν, θα βρει στέγη, τροφή και φάρμακα, καθώς η επικράτηση του στη γη του έχει δώσει αυτό το πλεονέκτημα. Πολυκατοικίες, υπόγεια, κονσέρβες, νερό εφυαλωμένο για να γεμίσει πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων, κάπως θα βρεις τα αναγκαία . Ο φόβος όμως έχει ένα τρόπο να διασπείρεται. Δεν μας έφτανε ο πόλεμος, μας θυμήθηκαν και κάτι φόβοι ξεχασμένοι: πως ο Ρώσος θα πατήσει το κουμπί ή θα πως διαρρεύσει ραδιενέργεια από κάποιο πυρηνικό εργοστάσιο της Ουκρανίας. Πρέπει να είσαι άνω των 45 για να έχεις τέτοια αντανακλαστικά.
Ναι, όσο κι ακούγεται περίεργο, κάποτε είχαμε μια μίνι εμπειρία πυρηνικής καταστροφής ή μάλλον ζήσαμε το Τσερνόμπιλ, από αρκετή απόσταση ώστε να πρυτανεύσει η υστερία.
“Τσέρνομπιλ ή Τσερνόμπιλ”. Η δασκάλα μας στην έκτη δημοτικού θυμάμαι, αναζήτησε για λίγο τη σωστή προφορά και αναφέρθηκε χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία στο γεγονός καθώς ήταν μάλλον κομμουνίστρια. Για τους κομμουνιστές της εποχής ήταν πολύ βασικό να δείχνουν πως μιλάνε ρώσικα, τα υπόλοιπα ήταν αδιάφορα. Ένα εργοστάσιο κάπου πολύ μακριά, στη ΕΣΣΔ είχε ένα ατύχημα, όχι όταν είχαμε σχολείο. Το Πάσχα. Μέσα στις διακοπές μας. Οπότε αυτό σήμαινε πως, αφότου επιστρέψαμε για λίγο καιρό δεν θα βγαίναμε διάλειμμα όπως παλιά, δηλαδή δεν θα μας επέτρεπαν να τρέξουμε στο χώμα, γιατί το χώμα σηκωνόταν και μάλλον αυτό ήταν κακό λόγω ραδιενέργειας.
Στο σπίτι πίναμε εμφιαλωμένα νερά που είχαν γεύση πλαστικού. Από την εποχή Τσερνόμπιλ τα μίσησα τα εμφιαλωμένα. Φαντάζομαι δεν βοηθούσε και η τεχνολογία της δεκαετίας του 80, ώστε να έχει το νερό μέσα στο πλαστικό γεύση γάργαρου. Βεβαίως πλέναμε τα δόντια μας, κάναμε μπάνιο με νερό βρύσης αλλά κάθε οικογένεια που δεν ήθελε να φαίνεται απερίσκεπτη φρόντιζε να έχει εμφιαλωμένα. Από αναψυκτικά προτιμούσαμε αυτά που μας φαίνονταν πιο παλιά, λες και υπήρχε τρόπος να καταλάβεις ποια coca cola ήταν καιρό στο ράφι.
Όποιος έτρωγε μαρούλι ήταν βλάκας γιατί το μαρούλι λέγαμε πως μεγάλωνε μέσα στη μολυσμένη γη. Οι πιο έξυπνοι κόντευαν να πάθουν σκορβούτο, από τις κομπόστες που ξαφνικά είχαν γίνει μόδα γιατί τις τρώγαμε όταν μας έλειπε το φρέσκο φρούτο, λες και αναρρώναμε από εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας στον Ευαγγελισμό. Πρώτη φορά, οι ταβέρνες ήταν τόσο περήφανες για τα κατεψυγμένα τους. Στο πυρετό του αγώνα να βρίσκουμε και να τρώμε “μπαγιάτικα”, προμηθευτήκαμε κάτι Κυπριακά χαλούμια και τα φυλάγαμε στο ψυγείο ΙΖΟΛΑ σαν λάφυρα με την λογική πως προέρχονταν από την Κύπρο που μάλλον δεν είχε φτάσει η ραδιενέργεια. Γαλατά εβαπορέ, δύσκολα έβρισκες στα σούπερ μάρκετ. Είχα αποφασίσει πως θα εμένα κοντή εφόσον άλλοι γονείς είχαν φροντίσει τα παιδιά τους πολυ καλύτερα. Μέσα στα σπίτια σκόνταφτες σε κούτες με κονσέρβες και Νουνού. Αμφιβάλλω αν αυτές οι προμήθειες τελικά καταναλώθηκαν…
Το πού δεν είχε φτάσει η ραδιενέργεια ήταν μόνιμο θέμα συζήτησης.
“Οι πλούσιοι τρέχουν να αγοράσουν βίλες στην Αργεντινή”, θυμάμαι να λένε οι μεγάλοι μεταξύ τους. “Τυχερός ο Χούλιο Ινγκλέσιας που έχει βίλα στην εκεί”, έλεγαν κάτι μαμάδες, ερωτευμένες με τη βελούδινη φωνή του και τις γλυκανάλατες μπαλάντες του.
H τηλεόραση που ήταν κρατική δεν είχε κάνει σαφείς εκτιμήσεις για τον βαθμό επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας. Υπήρχαν μόνο αφιερώματα στα περιοδικά, με εικόνες από πυρηνικά καταφύγια ικανά να αντέξουν κλειστά 40 χρόνια. Τα βλέπαμε και ζηλεύαμε. Τι καλά να μέναμε και εμείς κλεισμένοι 40 χρόνια σε αυτόν τον παράδεισο καλοπέρασης. Είχαν σπίτια, χώρους ψυχαγωγίας και ντισκοτέκ και βρίσκονταν κάπου στα έγκατα της γης στη Νεβάδα. Δεν είχαμε social media, ούτε ίντερνετ. Οι εφημερίδες πρόσφεραν μπερδεμένες πληροφορίες για τους αναγνώστες που αν δεν ήταν ειδικοί επιστήμονες κατέληγαν πιο παραπληρορημένοι.
“Το ραδιενεργό Καίσιο συνδέεται με την εμφάνιση καρκίνου του πεπτικού συστήματος”, άντε να καταλάβεις.
Πατούσα σε ένα καφάσι και βούταγα στα ψυγεία της ΕΒΓΑ να βρω παγωτά ξεχασμένα από την προηγουμένη σεζόν. Μια μαμά συμμαθήτριας μου, που ήταν περισσότερο μέσα στα πράγματα από τις άλλες μαμάδες, τηλεφωνούσε απ’ ευθείας σε ένα επιστήμονα στον Δημόκριτο που της έδινε πληροφορίες στις οποίες οι υπόλοιποι δεν είχαμε πρόσβαση γιατί δεν ήμασταν εκλεκτοί κοινωνικά. Μάλιστα η ίδια, θυμάμαι πως τηλεφωνούσε και σε σεισμολόγους όταν γινόταν σεισμός μάλλον ζητώντας να μάθει ποτέ θα γίνει ο επόμενος. Κάποιος από όλους αυτούς τους κορυφαίους επιστήμονες, της είχε πει πως η λύση για να επιβιώσει από την ραδιενέργεια ήταν το ιώδιο. Τα παιδιά της κυκλοφορούσαν με βουλές από ιώδιο σε διαφορά σημεία του σώματος, το θέαμα ήταν γελοίο ενώ έφτασε σε σημείο να έχει μπουκαλάκια ιωδίου ανοιχτά μέσα στο σπίτι, μάλλον για να τα δει η ραδιενέργεια από το Τσερνόμπιλ και να τρομάξει.
Στο σχολείο βαρεθήκαμε την αδράνεια στο διάλειμμα και στο σχόλασμα από αντίδραση κάναμε τσουλήθρα σε ένα βουναλάκι από ραδιενεργό, όπως νομίζαμε, κοκκινόχωμα. “Τώρα θα αρρωστήσετε, από την ραδιενέργεια” μας μάλωσε η μαμά που είχε την επιστημονική πληροφόρηση. Σε κάποιο περιοδικό που έπεσε στα χέρια μου είχα διαβάσει πως τα χάπια φυκιού kelpt ήταν η πιο προχωρημένη απάντηση και 12 χρονών παιδάκι, δεν έχω ιδέα πώς τα προμηθεύτηκα. Δεν πρέπει να φαντάστηκε ο φαρμακοποιός πως είμαι τόσο βλαμμένο, μπορεί και να προσποιήθηκα πως με είχε στείλει η μαμά μου. Κράτησα το μπουκαλάκι με το φυτικό συμπλήρωμα κρυμμένο και κατάπινα τα πράσινα χάπια με την απαίσια γεύση οπότε αισθανόμουν ραδιενεργή. Δεν θα ζούσε μόνο ο Χούλιο Ιγκλεσιας στην βίλα του στην Αργεντινή. Δεν θα έτρωγα για πάντα χαλούμια. Ας μην ήμουν ανάμεσα σε εκείνους που χόρευαν στην ντισκοτέκ στο πυρηνικό καταφύγιο, θα ζούσα, γιατί σε αντίθεσης με όλους τους άλλους, εγώ ήξερα από ραδιενέργεια. Ακόμα ξέρω.