Η δεκαετία του ‘90 σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς για τη μόδα και την pop κουλτούρα. Είναι η δεκαετία στην οποία έχει κολλήσει πεισματικά ο δείκτης της νοσταλγίας εδώ και κάποια χρόνια και όχι άδικα. Είναι η τελευταία δεκαετία που το διαδίκτυο δεν καθόριζε τις ζωές μας με τον τρόπο που το κάνει σήμερα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, στις γενιές που τη βίωσαν είτε ως παιδιά, είτε ως νεαροί ενήλικες η εποχή αυτή φαντάζει πλέον πιο “αθώα” από τη σημερινή. Αυτή η εντύπωση από τους ανθρώπους που σήμερα είναι σε θέσεις κλειδιά και διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τις τάσεις στη μόδα και την pop κουλτούρα “επιβάλλεται” με έναν τρόπο στη γενιά που γεννήθηκε με το διαδίκτυο ήδη παρόν στη ζωή της, την Gen Z, βοηθώντας σημαντικά στο χτίσιμο του μύθου γύρω από τα 90s’, όπως διαχρονικά συμβαίνει με τις νέες γενιές και τις περασμένες δεκαετίες. Η Generation X για παράδειγμα, υιοθέτησε κάποια στιγμή την ρετρό εκδοχή τάσεων των 60s’ τα οποία ποτέ δεν βίωσαν.
Εκείνες τις τελευταίες αναλογικές μέρες της δεκαετίας του ‘90 λοιπόν, ένα ουσιαστικό κεφάλαιο στην ζωή των εφήβων ήταν ο εφηβικός Τύπος, ένα είδος εντύπων που πλέον έχει εκλείψει. Τα περιοδικά που πια συναντάτε σε νοσταλγικά αφιερώματα υπήρξαν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής των προεφήβων και εφήβων καθώς τους έδιναν πρόσβαση σε πληροφορία που σήμερα είναι μονάχα ένα κλικ μακριά, τότε όμως έφτανε σε αυτούς μονάχα μέσα από τις σελίδες τους.
Από τους βασικότερους λόγους που αυτός ο ειδικός Τύπος ήταν εξαιρετικά δημοφιλής ήταν κυρίως το οπτικό κομμάτι και με αυτό δεν εννοούμε μονάχα τις αφίσες που αποτελούσαν το μέγιστο δέλεαρ για την απόκτηση κάθε τεύχους. Οποιαδήποτε εικόνα αγαπημένου μας σταρ συνόδευε ένα άρθρο μπορούσε κάλλιστα να καταλήξει στον τοίχο του δωματίου μας, κάποιο αυτοσχέδιο λεύκωμα ή ημερολόγιο ή για κάποιους πιο δημιουργικούς, σε ένα κολάζ. Σήμερα, με ένα απλό google search μία έφηβη μπορεί να θαυμάσει την τελευταία φωτογράφιση του Tom Holland για το GQ, αν θέλει μπορεί μέχρι και να την κατεβάσει και να τη βάλει φόντο στο κινητό της. Μία έφηβη στα 90s’ ωστόσο, μπορούσε να θαυμάζει τον Leonardo DiCaprio ή τον Nick Carter μόνο αν αγόραζε τα συγκεκριμένα περιοδικά.
Ασφαλώς και οι συνεντεύξεις με τα αγαπημένα μας εγχώρια είδωλα υπήρξε ένα από τα πιο ελκυστικά κομμάτια των περιοδικών εκείνης της δεκαετίας καθώς αποτελούσαν τη μοναδική πηγή πληροφοριών για εκείνους, όσο “φασόν” κι αν ήταν.
Φυσικά, το αμέσως επόμενο “τυράκι” των εφηβικών περιοδικών ήταν τα εκάστοτε δώρα. Προκαλώ τις millennials της παρέας να μου πουν αν έχουν ξεχάσει μέχρι και σήμερα το φοβερό φλούο φούξια φουσκωτό backpack, δώρο με τo Pink που είχε εξώφυλλο τον Σάκη Ρουβά, το οποίο και καταγράφηκε ούτως ή άλλως για πάντα στην ιστορία της ελληνικής pop κουλτούρας μέσα από το εμβληματικό πλέον επεισόδιο της σειράς του Χάρη Ρώμα και της Άννας Χατζησοφιά “Κωνσταντίνου και Ελένης”, “Ρουβομανία”. Δεν υπήρξε κορίτσι στην Ελλάδα που να μην είχε αγοράσει το συγκεκριμένο τεύχος καθώς το combo ήταν ασύλληπτα δυνατό. Εκτός από αυτό όμως, lip gloss με χρυσόσκονες, κορδέλες για τα μαλλιά, βραχιολάκια και πόσα άλλα μικρά, αλλά σημαντικά για τα κορίτσια της εποχής δώρα υπήρξαν κίνητρο για να κατατεθεί το εβδομαδιαίο χαρτζιλίκι στο ψιλικατζίδικο της γειτονιας.
Κάτι που επιβιώνει μέχρι και σήμερα στον ψηφιακό Τύπο και φαίνεται πως έχει μια διαχρονική δυναμική είναι οι στήλες με συμβουλές. Ωστόσο, σκεφτείτε τη σημασία που είχε τότε για ένα έφηβο κορίτσι η απάντηση σε ένα ερώτημα που έστειλε μήνες πριν δια αλληλογραφίας (κανονικής ναι, από εκείνες με το φάκελο και τα γραμματόσημα) από μία “ειδικό” παρόλο που σήμερα ξέρουμε ότι δεν ήταν παρά μία συντάκτρια που απλώς είχε επωμιστεί μεταξύ άλλων και το να απαντά στα γράμματα των αναγνωστριών, αναπαράγοντας κλισέ. Σήμερα, ενδεχομένως οι απαντήσεις αυτές να θεωρούνταν “επικίνδυνες” για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των έφηβων κοριτσιών, καθώς μπορεί για παράδειγμα οι “συμβουλές” αυτές να υπονόμευαν την αυτοδιάθεσή του σώματός τους ή διαιώνιζαν λανθασμένα πρότυπα σε σχέση με την εικόνα, αδιαμφισβήτητα όμως έκανε τα κορίτσια που απευθύνονταν στο περιοδικό να νιώθουν μοναδικά βλέποντας απλά και μόνο την απορία τους τυπωμένη.
Τα εφηβικά περιοδικά ανέκαθεν πόνταραν στη μουσική, ένα “χόμπι” (όπως λέγαμε τότε για να περιγράψουμε απλά ότι ακούμε τραγούδια στο walkman μας) που καθορίζει τις ζωές πολλών εφήβων διαχρονικά. Ωστόσο, κοντά στην αυγή του Millennium ο εφηβικός Τύπος απέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά και ήρθε να καλύψει μία ακόμη ανάγκη μας, εκείνη να μην τραγουδάμε τα αγαπημένα μας ξένα τραγούδια με αυτό που αποκαλούμε σήμερα “misheard lyrics” (τότε μάλλον μόνο ως κορακίτστικα θα μπορούσαμε να τα περιγράψουμε) και σε κάθε τεύχος φιλοξενούνταν οι στίχοι από τουλάχιστον τέσσερα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια εκείνης της στιγμής, συμβάλλοντας σημαντικά στην αρτιότητα των performance μας μπροστά από τον καθρέφτη με τη βούρτσα για τα μαλλιά.
Ποια ήταν τα περιοδικά που οι millennials θυμόμαστε με νοσταλγία;
Κατερίνα
Η “Κατερίνα” ήταν εβδομαδιαίο εφηβικό περιοδικό που κυκλοφόρησε το 1973 από την εκδοτική εταιρεία “Περιοδικός Τύπος” του Στέλιοςυ Ανεμοδουρά με βασικό κοινό τα κορίτσια ηλικίας 14 – 16 ετών. Η ύλη περιελάμβανε κυρίως κόμικς, μυθιστορήματα σε συνέχειες, παιχνίδια, μόδα, ομορφιά, συμβουλές και φυσικά συνεντεύξεις με τους διάσημους της εκάστοτε εποχής και αφίσες. Σταμάτησε να κυκλοφορεί το 2014.
Σούπερ Κατερίνα
Η “μεγάλη αδερφή” της Κατερίνας, Σούπερ Κατερίνα, κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1979 και ήταν μηνιαία έκδοση. Η Σούπερ Κατερίνα εστίαζε περισσότερο σε εφηβικά θέματα όπως οι σχέσεις μεταξύ των εφήβων, η φιλία (ποιος θυμάται το “συμβόλαιο φιλίας” που είχαμε συνυπογράψει με τις κολλητές μας;), το φλερτ, διάσημες προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, την ομορφιά, τη μόδα και την υγεία. Περιελάμβανε φυσικά αφίσες και σχεδόν πάντα κυκλοφορούσε μαζί με κάποιο δώρο. Σταμάτησε επίσης να κυκλοφορεί το 2014.
Αφισόραμα
Επίσης “τέκνο” των εκδόσεων Περιοδικός Τύπος το “Αφισόραμα” αποτελούσε τη νούμερο ένα επιλογή κάθε εφήβου ανεξαρτήτως φύλου που ήθελε να “διακοσμήσει” το δωμάτιό του με τα πρόσωπα των αγαπημένων του ειδώλων. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1977 και η πορεία του τελείωσε με την πτώχευση της εταιρείας το 2009. Οι συνεντεύξεις με Έλληνες, αλλά και ξένους καλλιτέχνες, η ποικιλία της ύλης που κάλυπτε ένα μεγάλο φάσμα “γούστων” των εφήβων της εποχής (στο ίδιο τεύχος μπορεί να υπήρχε συνέντευξη και Duran Duran και Σαρμπέλ), όπως και οι μεγάλων διαστάσεων αφίσες που δεν υπήρχαν στα άλλα εφηβικά περιοδικά το έκαναν τόσο ξεχωριστό.
Pink
Δυστυχώς η έρευνα για το Pink δεν απέδωσε περισσότερα αποτελέσματα από τα τεύχη με τον Σάκη Ρουβά, αυτό όμως από μόνο του αρκεί για να μπει το εν λόγω περιοδικό στο πάνθεον με του εφηβικού Τύπου των 90s’.
Ποπ Κορν
Το απόλυτο μουσικό περιοδικό με πληθώρα posters σε κάθε τεύχος και μουσικά νέα από όλο τον κόσμο ήταν το “Ποπ Κορν” το οποίο λάτρεψαν οι απανταχού έφηβοι και όχι μόνο. Το πρώτο τεύχος με εξώφυλλο τη Madonna κυκλοφόρησε το 1986, ενώ το τελευταίο στις αρχές του 2000.
