Αν υπάρχει κάτι, που πονάει καθολικά όλες τις γυναίκες αναφορικά με τα ρούχα τους, τότε μάλλον αυτό είναι οι τσέπες. Είναι τουλάχιστον σπάνιο να βρεις γυναικείο πανωφόρι, παντελόνι, φούστα ή φόρεμα, που να έχει είτε γενικά τσέπες, είτε τσέπες που να χωρούν κάτι περισσότερο από μερικά νομίσματα, ούτε καν τα κλειδιά μας ή το κινητό μας. Βέβαια, οι χειρότερες περιπτώσεις δεν είναι τα ρούχα με μικρές ή με καθόλου τσέπες. Είναι αυτά, που έχουν ψεύτικες τσέπες και απλά σού δίνουν τη χαρά, για να στην πάρουν αμέσως πίσω. 

Γιατί, όμως, δεν μπορούμε να βρούμε γυναικεία ρούχα με κανονικές τσέπες, ενώ όλα αντρικά έχουν και μάλιστα πολύ μεγάλες; Η απάντηση μπορεί να βρεθεί κάπου στην ιστορία, με τα πράγματα να μην είναι πάντα έτσι. Στην πραγματικότητα, αιώνες με τους αιώνες ο αποθηκευτικός χώρος των γυναικών απλά μειωνόταν. 

Μεσαίωνας

Σε καμία περίπτωση, δεν θα λέγαμε ότι ο Μεσαίωνας είναι μία εποχή, που πρέπει να αναπολούμε. Ωστόσο, αναφορικά με τον αποθηκευτικό χώρο στις ζωές των γυναικών, τα πράγματα ήταν στα καλύτερά τους. Στην πραγματικότητα, και τα δύο φύλα είχαν συνεχώς πάνω τους ένα είδος πουγκιού δεμένο σε ένα σκοινί, που θύμιζε ζώνη. Αυτό φοριόταν μέσα από τα ρούχα, τα οποία είχαν σχισμές, οι οποίες επέτρεπαν εύκολα την πρόσβαση στο πουγκί. Η χωρητικότητα επέτρεπε να κουβαλάνε πάνω τους πολλαπλά υλικά.

17ος αιώνας

Ο 17ος αιώνας είναι αυτός, που “γέννησε” τις πρώτες τσέπες. Ουσιαστικά τα μέχρι τότε πουγκιά, ώστε να είναι καλά φυλαγμένα κοντά στο σώμα, ράβονταν πλέον πάνω στα ρούχα. Για τους άντρες, αυτό σήμαινε στο εσωτερικό του παλτό τους, ή του μεσοφοριού του, ή στη ραφή του παντελονιού τους. Ωστόσο, για τις γυναίκες τα πράγματα δεν ήταν τόσο εύκολα. Η μέση γυναίκα της εποχής φορούσε πάντα ένα μεσοφόρι, ένα εσωτερικό μεσοφόρι και εσώρουχα. Το πουγκί ραβόταν μεταξύ του μεσοφοριού και του εσωτερικού μεσοφοριού. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ναι μεν οι γυναίκες μπορούσαν να κουβαλούν όσα πράγματα ήθελαν πάνω τους, ωστόσο δεν είχαν πρόσβαση σε αυτά, αν δεν ήταν σε μέρος, που μπορούσαν να γδυθούν. Με άλλα λόγια, οι τσέπες τους δεν ήταν προσβάσιμες σε δημόσιους χώρους. 

Αυτή ήταν η αρχή και σε μεγάλο βαθμό το τέλος της σχέσης των τότε γυναικών με τις τσέπες. Προς το τέλος του αιώνα, αυτές άρχισαν να εξαφανίζονται από τα ρούχα τους. Οι λόγοι ήταν δύο. Από τη μία, άρχισαν να κυριαρχούν στη μόδα φορέματα σε πιο στενή γραμμή, που αγκάλιαζαν το σώμα και δεν ήθελαν να χαλάσει η εικόνα από φουσκωμένες τσέπες. Από την άλλη, η τότε κοινωνία θεωρούσε ότι οι τσέπες ήταν άχρηστες στις γυναίκες. Ο λόγος ήταν ότι δεν είχαν πρόσβαση ούτε σε χρήματα, ούτε σε δική τους ιδιοκτησία, οπότε δεν είχαν κάτι να βάλουν στις τσέπες τους. Παράλληλα, πίστευαν ότι το μόνο, που χρειαζόταν να κάνει μία γυναίκα είναι να κάθεται σπίτι, να μαγειρεύει, να πίνει τσάι και να πλέκει, οπότε δεν θα χρησιμοποιούσε κάπου τις τσέπες της. Αυτοί ήταν και οι λόγοι, που τότε κυκλοφορούσε ένα μόνο είδος τσάντας, ένα μικρό πουγκάκι, που δεν χώραγε τίποτα περισσότερο από ένα νόμισμα και ένα μαντίλι. 

Οι τσέπες του 20ου αιώνα

Στις αρχές του 20ου αιώνα, μία αχτίδα ελπίδας έλαμψε για τις γυναικείες τσέπες. Ήδη από τον προηγούμενο αιώνα, φεμινιστικά κινήματα είχαν ξεσπάσει και, μεταξύ άλλων, ζητούσαν πιο λειτουργικά ρούχα για τις γυναίκες. Έτσι, το 1910 κυκλοφόρησε το “Κοστούμι της Σουφραζέτας”, ένα κοστούμι που είχε τουλάχιστον έξι τσέπες. Στη διάδοσή του, βοήθησε και το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που άφησε τις γυναίκες πίσω να αναλαμβάνουν μέχρι τότε αντρικές δουλειές και γι’ αυτό να κρίνεται αναγκαίο να φορέσουν γενικώς ρούχα πιο άνετα και με μεγάλες τσέπες. 

Σε ένα ιδανικό κόσμο, το θέμα των γυναικείων τσεπών θα έληγε εδώ. Δεν ζούμε, όμως, σε έναν ιδανικό κόσμο. Ο πόλεμος τελείωσε και οι άντρες επέστρεψαν στις πατρίδες τους. Μαζί τους γύρισαν και τα πατριαρχικά πρότυπα, που ήθελαν τις γυναίκες πιο θηλυκές, με στενά ρούχα και όχι με κομμάτια, που θεωρούνταν αντρικά. Έτσι, τα ρούχα άρχισαν πάλι να στενεύουν και οι τσέπες να εξαφανίζονται, ώστε να μη χαλάνε την εικόνα. Παράλληλα, μπήκε και το θέμα του κέρδους στη μέση, με τη βιομηχανία της μόδας να βγάζει πολλά χρήματα από την πώληση τσαντών, τις οποίες η ίδια μετέτρεψε σε αναγκαιότητα για το γυναικείο φύλο. Κάπως έτσι, σήμερα έχουμε 2022, αλλά οι τσέπες μας -όταν υπάρχουν- χωράνε λιγότερα πράγματα απ’ όσα χωρούσαν το 1400.

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!