Παίζοντας με το όνομα της βρετανικής μπάντας, αλλά και το vintage ελληνικό όνομα Κούλα, που φέρει μία τρυφερή λαϊκότητα και μυρίζει 80τίλα, η αρθρογράφος Ναταλί Σαϊτάκη ξεκίνησε μία μέρα του φθινοπώρου το blog της Koula Shaker, “Εγώ πότε θα γίνω μάνα;”, ανασύροντας την εμβληματική πλέον ατάκα της Δήμητρας Παπαδοπούλου από την τηλεοπτική σειρά “Σ’ αγαπώ, Μ’ αγαπάς”, η οποία στην πραγματικότητα δεν εγκατέλειψε ποτέ τη σφαίρα της ποπ κουλτούρας, για να μοιραστεί, όπως λέει, ιστορίες που λέγονται δύσκολα.

Η Koula Shaker δεν είναι ούτε alias, ούτε alter ego της Ναταλί. Η Koula είναι οποιαδήποτε γυναίκα αντιμετωπίζει δυσκολίες στο δρόμο για τη μητρότητα. Έχει δημιουργηθεί για να μπορείς να ταυτιστείς μαζί της, αλλά και για να μιλήσει για όλα εκείνα που η ελληνική κοινωνία σπάνια βάζει στο τραπέζι. Η Ναταλί αστειεύεται με το πόσο 00s’ είναι πλέον τα blogs, αλλά λίγη σημασία έχει. Χρειάζονταν απλά μια διαδικτυακή πλατφόρμα, όπου θα μπορεί συγκεντρωμένα και λίγο πιο μακριά από τη φασαρία των social media να πει την ιστορία της, την ιστορία της Koula Shaker και να δώσει το βήμα σε γυναίκες και άντρες που θέλουν να γίνουν γονείς αλλά συναντούν εμπόδια. Κι όλα αυτά, τη στιγμή που η μητρότητα “τρεντάρει”, μερικές φορές μάλιστα για τους λάθος λόγους.

“Συνειδητοποίησα στην πορεία της δικής μου προσπάθειας ότι, όπως και με άλλα πράγματα, υπάρχει ένα ταμπού γύρω από αυτή την ιστορία, γύρω από τις δυσκολίες που μπορεί να έχει μια γυναίκα, αλλά και ένας άντρας καθώς το ταμπού αυτό επηρεάζει και τους ίδιους εξαιτίας της πατριαρχίας”.

Είναι πολύ δύσκολο να αποδώσεις τον χειμαρρώδη προφορικό λόγο της Ναταλί σε κείμενο. Η ίδια μπορεί να το κάνει με μαεστρία, όπως εύκολα κατανοεί κανείς διαβάζοντας γραπτά της, εγώ από την άλλη φοβάμαι ότι προσπαθώντας να καταγράψω τη συζήτησή μας, θα της στερήσω πολλά από τη σπιρτάδα που έχει.

Η ιστορία της Koula Shaker ξεκινά από την ανακάλυψη ενός ινομυώματος και της αφαίρεσής του, η οποία φαινομενικά θα σήμαινε και το τέλος της. Ωστόσο όταν η Ναταλί και ο σύντροφός της αποφάσισαν να γίνουν γονείς συνάντησαν εμπόδια τα οποία τους οδήγησαν να πάρουν την απόφαση να επιλέξουν το δρόμο της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αυτό το κακοτράχαλο και στρωμένο με ταμπού μονοπάτι που διαβαίνουν μέχρι και σήμερα, έδωσε στη Ναταλί το έναυσμα να μοιραστεί, με γερές δόσεις χιούμορ που ξορκίζουν και απομυθοποιούν διαδικασίες που στο μυαλό των περισσότερων από εμάς φαντάζουν τρομακτικές, σκέψεις και εμπειρίες.

Συνέβαινε ένα κορεατικό σπλάτερ κάθε φορά που είχα περίοδο κι έτσι ο γιατρός μου είπε, πρέπει να το βγάλεις κορίτσι μου είσαι νέα γυναίκα έχεις ορμόνες κι αυτό το ινομύωμα θα τρέφεται, θα μεγαλώνει. Ένας από τους λόγους λοιπόν που αποφάσισα να πω την ιστορία από την αρχή με αυτόν τρόπο, από το πρώτο εμπόδιο στην πορεία προς την τεκνοποίηση – που δεν γνώριζα καν ότι θα ήταν και εμπόδιο τότε – είναι γιατί αυτές οι νοσοκομειακές διαδικασίες, δικαίως, φοβίζουν πάρα πολύ τον κόσμο καθώς ο μέσος άνθρωπος δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει τι ακριβώς θα του κάνουν οι γιατροί, τι είναι επικίνδυνο, τι δεν είναι. Έτσι, αφού μπορώ να το απλοποιήσω στον άλλο, μπορεί να παρακινηθεί για κάτι που τον ταλαιπωρεί κι ας μην είναι άμεση απειλή για την υγεία του, να βρει τον σωστό πάροχο υγείας και να πάει να το κάνει.

Η Koula Shaker θα μπορούσε να είναι μία οποιαδήποτε γυναίκα, δεν είμαι εγώ αλλά μία γυναίκα που ζει στα Μάρμαρα Ιωαννίνων, στα Ανώγεια Ρεθύμνης, οπουδήποτε, αλλά ζει αυτό το πράγμα και δεν έχει κάποιον να το μοιραστεί και νομίζει ότι όσα σκέφτεται είναι τρέλες, ανεδαφικά πράγματα που τα βγάζει ο νους της και δεν χρειάζεται να ανησυχεί”.

“Eίναι πολύ μεγάλο, πολύ βαρύ και πολύ εκνευριστικό να θεωρεί ο καθένας ότι τον αφορά η προσωπική σου ζωή και οι προσωπικές σου επιλογές. Δεν είναι απλά ότι μιλάμε για την πεμπτουσία της πατριαρχίας εδώ, αλλά είναι και η εσωτερικευμένη πατριαρχία και ο μισογυνισμός που έχουν κάποιες γυναίκες”.

Παρόλο που η δημόσια συζήτηση είναι στραμμένη προς τη γυναίκα, τα δικαιώματά της, την αυτοδιάθεση του σώματός της, η μητρότητα, το να την επιθυμείς ή μη, το να αντιμετωπίζεις εμπόδια στο δρόμο προς αυτή, αλλά και το να επιλέγεις άλλες διαδρομές για να τη βιώσεις είναι ακόμη και σήμερα στη χώρα μας, ένα ζήτημα ταμπού. Η Ναταλί πιστεύει πως είμαστε όντως αρκετά βήματα πίσω ακόμα.

Συνειδητοποίησα στην πορεία της δικής μου προσπάθειας ότι, όπως και με άλλα πράγματα, υπάρχει ένα ταμπού γύρω από αυτή την ιστορία, γύρω από τις δυσκολίες που μπορεί να έχει μια γυναίκα, αλλά και ένας άντρας καθώς το ταμπού αυτό επηρεάζει και τους ίδιους εξαιτίας της πατριαρχίας. Έχω ξαναμιλήσει για δύσκολα πράγματα, έχω μιλήσει με αφορμή την κατάθλιψή μου και έχω πει ότι υπάρχει αυτό θέμα. Είναι βασικό να λες ότι υπάρχει κάτι, όταν παραδέχεσαι την ύπαρξή του το ταμπού διαλύεται σαν σύννεφο – πώς είχε αυτά τα σύννεφα η Βλαχοπούλου κι έλεγε κάνε μου αέρα με ένα 50άρικο; Ε, το 50 άρικο που κάνει αέρα σε αυτή την περίπτωση είναι η διάθεση των ανθρώπων να μιλήσουν, χωρίς να σημαίνει ότι πρέπει να το κάνουν όλοι. Όσοι έχουν κάτι να πουν και τους τρώει, ας αφήσουν στην άκρη το “Είμαι ανίκανη να κάνω παιδιά” όπως το είχα σκεφτεί κι εγώ πολλές φορές και το σκέφτομαι ακόμα και ας πάνε στο “Έχω αυτή τη δυσκολία, ας το συζητήσω με τους ανθρώπους, μπορεί να βοηθήσω και κάποιον άλλο, σίγουρα θα βοηθήσω κι εμένα”.

Δεν είναι μυστικό πως ανάμεσα στις φεμινιστικές φωνές, αναφορικά με τη μητρότητα συναντά κανείς ένα δίπολο. Από τη μία οι γυναίκες που μοιράζονται τις δυσκολίες τους, που σπάνε το ταμπού της ηλικίας, οι γυναίκες που υπερασπίζονται τη μητρότητα – ανάμεσά τους και κάποιες που, όταν άλλες γυναίκες αναφέρουν ότι δεν θέλησαν να γίνουν μητέρες, προτιμώντας να εστιάσουν σε κάποιο άλλο τομέα της ζωής τους, δηλαδή τα επαγγελματικά, διατείνονται πως αυτό αναπαράγει πατριαρχικά πρότυπα που θέλουν τη γυναίκα ένα μονοδιάστατο ον που δεν μπορεί να συνδυάσει την καριέρα με τη μητρότητα.

Από την άλλη εκείνες που προασπίζονται το δικαίωμά τους να μην επιθυμούν να γίνουν μητέρες για οποιοδήποτε λόγο κι αν είναι αυτό – ανάμεσά τους γυναίκες που εγκαλούν όσες θέλουν το αντίθετο, με το επιχείρημα ότι αναπαράγουν την κυρίαρχη αφήγηση περί γυναικείας φύσης, ότι δηλαδή η μητρότητα είναι ο ένας και μοναδικός προορισμός της γυναίκας, ότι μόνο έτσι ολοκληρώνεται ως άνθρωπος. Πιστεύει η Ναταλί ότι αυτές οι φωνές μπορούν να συνυπάρχουν;

Αυτά είναι ψευδοδιλήμματα, για να μην πω σαν τα “Διλήμματα” της Κατερίνας Καινούργιου που είναι ακόμη χειρότερο”. Κι εγώ φεμινίστρια είμαι και η διπλανή μου μπορεί να είναι και μπορεί να μην θέλουμε να κάνουμε παιδιά. Είναι μια βλακεία στην οποία έχει κολλήσει το κεφάλι κάποιων από εμάς, η οποία δεν ερείδεται πουθενά. Ο φεμινισμός δεν έχει να κάνει μόνο με την απόκτηση παιδιών και με τη μητρότητα, έχει να κάνει με τα πάντα, με το ότι κάποιος θα σου πάρει τη σειρά όταν πας να μπεις στο λεωφορείο επειδή είναι άντρας κι εσύ είσαι γυναίκα. Είναι το τελευταίο πράγμα που θα έπρεπε να συζητάμε σε αυτή τη βάση και εννοείται ότι όλα μπορούν να συνυπάρξουν και να σέβεται η μία περίπτωση την άλλη.

Μέσα από το “Εγώ πότε θα γίνω μάνα;” θέλω να παρουσιάσω και την άποψη των γυναικών που δεν θέλουν να κάνουν ή δεν μπορούν να κάνουν παιδιά και εκείνων που το αποφάσισαν αργότερα, ιστορίες γυναικών με τις οποίες δεν έχουμε τα ίδια όνειρα. Θέλω να θίξω αυτό θέμα γιατί είναι πολύ μεγάλο, πολύ βαρύ και πολύ εκνευριστικό να θεωρεί ο καθένας ότι τον αφορά η προσωπική σου ζωή και οι προσωπικές σου επιλογές. Δεν είναι απλά ότι μιλάμε για την πεμπτουσία της πατριαρχίας εδώ, αλλά είναι και η εσωτερικευμένη πατριαρχία και ο μισογυνισμός που έχουν κάποιες γυναίκες. “Αυτή γιατί δεν θέλει να κάνει παιδιά; Αυτή γιατί θέλει; Τι νομίζει ότι είναι καλύτερη από μένα; Το θυμήθηκε στα 38;” Είναι το κουτσομπολιό το οποίο κατευθύνει αυτόν το διάλογο, ενώ θα έπρεπε να τον κατευθύνουν άλλα πράγματα, όπως ότι οι άνθρωποι παντρεύονται, αν θελήσουν να παντρευτούν, σε μεγαλύτερη ηλικία και βρίσκουν δουλειά σε μεγαλύτερη ηλικία. Δεν είμαστε στο 1980 που οι γονείς μας έπρεπε να έχουν παντρευτεί μέχρι τα 20.

“Πάρα πολλές γυναίκες αντιμετωπίζουν πρόβλημα, κανείς δεν μιλάει, οι γονείς, οι θείες, οι θείοι πιέζουν με το, “Τι θα γίνει; Πότε θα κάνετε κανένα παιδάκι;”, ο κόσμος γίνεται αδιάκριτος. Σου θυμίζει πράγματα που σε πληγώνουν.”.

Δεν είναι κάτι φοβερό να προσπαθεί κάποιος να κάνει παιδιά. Συμβαίνουν και στις οικογένειές μας αυτά. Ο διάλογος πρέπει να φτάσει στο σημείο που θα κάνει τη διαφορά, ειδικότερα στις επόμενες από εμάς γενιές, γιατί η καταπίεση με την οποία μεγαλώσαμε εμείς είναι δεδομένη κι ας μην ήταν η οικογένειά μας που μας καταπίεζε, αλλά η κοινωνία, το σχολείο, εμμέσως η εκκλησία. Πάρα πολλές γυναίκες αντιμετωπίζουν πρόβλημα, κανείς δεν μιλάει, οι γονείς, οι θείες, οι θείοι πιέζουν με το, “Τι θα γίνει; Πότε θα κάνετε κανένα παιδάκι;”, ο κόσμος γίνεται αδιάκριτος. Σου θυμίζει πράγματα που σε πληγώνουν. Πρέπει να το πιάσουμε όλο από την αρχή και να βάλουμε κάποια όρια σε αυτό το διάλογο και milestones ενημέρωσης”.

Η Ναταλί βλέποντας κι άλλα ζευγάρια να βρίσκονται στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης παρατήρησε στα μάτια τους τον πόνο να πολλαπλασιάζεται εξαιτίας του φόβου των ταμπού. “Ενώ, μπορεί να είχαν ένα αντιμετωπίσιμο πρόβλημα, έβλεπες τον φόβο στα μάτια τους. “Θα με πουν “στέρφα”, “άκληρη”. Υπάρχουν πολύ σκληρές λέξεις εκεί έξω”. Παράλληλα εγείρει και το ζήτημα της ενημέρωσης, καθώς θεωρεί ότι ακόμα και σήμερα επικρατεί άγνοια σχετικά με τις αναπαραγωγικές λειτουργίες του σώματος, πόσω μάλλον, όταν ακόμη αποτελεί ζήτημα η ένταξη της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία.

Η Ναταλί θεωρεί πως το να περιμένουμε την Πολιτεία, αλλά και τους παρόχους υγείας (όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, “η πίεση που ασκούν στη γυναίκα να γίνει μάνα είναι θεόρατη, και παράλληλα δεν ενημερώνουν τα νέα παιδιά, να τους πουν ότι πρέπει να κάνουν εξετάσεις γονιμότητας, κι ας μην ξέρουν αν θα θελήσουν να κάνουν ποτέ παιδιά, να τις έχουν ως εξετάσεις αναφοράς, έτσι ώστε να μην τους έρθει μετά ο ουρανός στο κεφάλι, όταν η τάδε ορμόνη τους είναι στο πάτωμα”) να αναλάβουν δράση είναι κάτι μακρινό για αυτό και καλεί κάθε κορίτσι να διαβάσει, “να ψάξει μόνο του να ενημερωθεί για το σώμα της, τι συμβαίνει όταν έχει περίοδο. Πρέπει να οργανωθούμε από μόνες μας”.

Όσο για την επίδραση που είχε η περίοδος από το ξέσπασμα της πανδημίας κι έπειτα στην ιστορία της, η Ναταλί απαντά αφοπλιστικά πως ο κορωνοϊός τη διέλυσε. “Από τον Γενάρη του ‘20 μέχρι φέτος το καλοκαίρι, σε αυτή την άχρονη περίοδο, πέρα από τον προσωπικό μου φόβο μην κολλήσω, έβλεπα φίλους μου να αποκτούν παιδιά, και σκεφτόμουν ότι, τώρα που είμαστε εδώ όλη μέρα σπίτι μήπως – θα πω την αγαπημένη μου φράση (σ.σ. ειρωνικά) “να βάλουμε μπρος να κάνουμε κανένα παιδάκι;”, αλλά τι διάθεση να ‘χεις για σεξ και μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση και με το να μετράς μέρες, να κάνεις, να ράνεις και μη συμβαίνει τίποτα – ή σχεδόν να μη συμβαίνει τίποτα (ένα μικρό spoiler εδώ). Όταν το σεξ γίνεται μόνο σκοπός αναπαραγωγής χάνεις μια βασική χαρά της ζωής σου, χάνεις τον εαυτό σου μέσα σε αυτό και το να το ξανακακτήσεις είναι κάτι πολύ δύσκολο, να κάτι άλλο για το οποίο δεν μιλά η κοινωνία”.

Μέσα από το “Εγώ πότε θα γίνω μάνα;”, η Ναταλί και η Koula της, απευθύνουν ανοιχτό κάλεσμα σε γυναίκες και άντρες να της αφηγηθούν την ιστορία τους για να την πει, ενώ έχει ήδη προσεγγίσει γυναίκες στον κύκλο της που βρίσκονται σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης για να μοιραστούν κι εκείνες την ιστορία τους. Θα παρουσιαστούν και άλλα πράγματα στο blog, όπως σειρές που είδε, κουβέντες που έκανε και τη βοήθησαν και ενδεχομένως όσο εξελίσσεται η ιστορία της, το blog να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Το σημαντικότερο εδώ είναι ότι η Ναταλί, με θάρρος και αυθεντικό, σπάνιο χιούμορ ανοίγει επιτέλους μια συζήτηση, πέρα από ένα Facebook status κι ένα post στο Instagram. Το αν τελικά θα λάβουν μέρος ή θα επωφεληθούν από αυτή αρκετοί άνθρωποι, ώστε να μετατοπιστεί επιτέλους ο διάλογος γύρω από τη μητρότητα σε μια ορθότερη βάση είναι άγνωστο, αλλά όπως λέει και η Koula Shaker, αυτή η ιστορία θα βοηθήσει κάποιους, αλλά σίγουρα θα βοηθήσει την ίδια.

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!