Η ψυχολόγος του West Chester University, Lauri Hyers και οι συνεργάτες της, έκαναν μια έρευνα σύμφωνα με την οποία, τα κοστούμια του Halloween συχνά αναπαράγουν τα στερεότυπα φύλου ενώ σεξουαλικοποιούν και παιδικοποιούν την γυναίκα. Ονομάζουν την πρακτική αυτή “Μεταμφιεσμένη αποδυνάμωση”. Είναι λοιπόν πράγματι σεξιστικό το Halloween; Μήπως είναι και οι δικές μας Απόκριες;
Κοιτώντας λοιπόν πιο προσεκτικά τα κοστούμια μεταμφίεσης του Halloween, διαπίστωσαν ότι οι γυναικείες εκδοχές -αστυνομικίνα, υπερήρωας ή ότι άλλο- είναι συχνά εφαρμοστά, αρκετά γυμνά και περιλαμβάνουν ψηλά τακούνια, δερμάτινες μπότες ή δικτυωτές κάλτσες. Τα ανδρικά κοστούμια από την άλλη μεριά καλύπτουν εντελώς το ανδρικό σώμα, έχουν μάσκες και άλλες μεταμφιέσεις που δίνουν έμφαση στην δύναμη και όχι στο sexiness.
Είναι λοιπόν σεξιστικό το Halloween;
Εντελώς, λέει η Hyers, που έχει μελετήσει το ζήτημα για πάνω από μια δεκαετία και με την βοήθεια σπουδαστών και συνεργατών, έχει μελετήσει περισσότερα από 1.600 κοστούμια. “Το μάρκετινγκ της γιορτής αυτής στηρίζεται κατά πολύ στην εικόνα του φύλου ενώ επίσης ενθαρρύνει τον διαχωρισμό των φύλων και τα ανάλογα στερεότυπα, μειώνοντας την δυνατότητα για τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες να φανταστούν και να δημιουργήσουν κοστούμια για τους εαυτούς τους μακριά από αυτό το πρίσμα.”
Και παρά την εμφάνιση του κινήματος #MeToo και της ευαισθητοποίησης σε τέτοια θέματα, η σεξουαλικοποίηση και η παιδικοποίηση των γυναικείων κοστουμιών μοιάζει να μεγαλώνει, όπως μας λέει η ίδια. Με τον όρο παιδικοποίηση, η Hyers περιγράφει την τάση να εμφανίζονται οι γυναίκες ως αθώες και υποτακτικές και εκφράζεται με κοστούμια που έχουν γκλίτερ, φακίδες στα μάγουλα, φιόγκους, μπούκλες και ελαφρά παστέλ χρώματα ή πουά σχέδια. Οι πόζες που συνοδεύουν αυτά τα κοστούμια είναι συνήθως ντροπαλές, με στράβωμα των ποδιών και παιδικό ύφος. Όλα τα παραπάνω αποδυναμώνουν τις γυναίκες, περιορίζοντας την εικόνα τους σε κάτι συγκεκριμένο.
Η Hyers και η συνεργάτης της Erin Hipple, κατέγραψαν τα πορίσματα αυτά της έρευνάς τους σε μια έκθεση που δημοσιεύτηκε το 2017. Σε αυτήν περιγράφεται η έντονη διαφορά μεταξύ αρσενικών και θηλυκών κοστουμιών: Σχεδόν το ένα τρίτο από τα κοστούμια για κορίτσια και περισσότερα από 90% από τα κοστούμια για γυναίκες φέρουν πάνω τους κάποιο είδος σεξουαλικοποιημένου μηνύματος, ενώ μόνο το 1% των αγορίστικων και το 11%των ανδρικών κοστουμιών είχαν το ίδιο μήνυμα. Υπάρχουν επίσης διαφορές και στο πόσο δέρμα αποκαλύπτουν τα ανάλογα κοστούμια για άνδρες και γυναίκες, όπως και στο πόσο εφαρμοστά είναι. Όπως λέει η ίδια, “Σε μια κρύα βραδιά του Halloween, ποιος από όλους θα περάσει χειρότερα; Φυσικά αυτός που είναι πιο ελαφρά ντυμένος.”
Όσο αφορά τα στοιχεία της μεταμφίεσης, περισσότερα από το 1/3 των ανδρικών κοστουμιών και σχεδόν τα μισά των αγορίστικων περιλαμβάνουν μάσκες, ενώ στα γυναικεία το ποσοστό είναι 1% και στα κοριτσίστικα κάτω από 4%.
“Τα ευρήματα της έρευνας μας έχουν αποκαλύψει πολλά από τα τρέχοντα στερεότυπα για το πως βλέπει η κοινωνία τις γυναίκες αλλά και πως βλέπουμε τον εαυτό μας εμείς οι ίδιες” λένε οι ερευνήτριες. Από όλα τα κοστούμια που μελέτησαν, μόνο αυτό της Παναγίας είχε εντελώς καλυμμένο το γυναικείο σώμα. Παρόλα αυτά δεν έχουν αντίθετη γνώμη στο να φορούν οι γυναίκες σέξι μεταμφιέσεις, αν αυτό είναι κάτι το οποίο επιθυμούν και επιλέγουν οι ίδιες για τον εαυτό τους. Επίσης θεωρούν ότι θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε και τα ανάλογα ανδρικά τέτοια κοστούμια, για όσους άνδρες επιθυμούν να κάνουν το ίδιο. Παρόλα αυτά οι Hyers και Hipple θεωρούν ότι θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερες επιλογές και για τα δύο φύλα. Όπως λέει η Hipple, “θα πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να διαλέγουν από όλα τα κοστούμια και να εκφράζονται όπως τους αρέσει την συγκεκριμένη μέρα, καθώς αυτό είναι το νόημα του Halloween: να μπορούμε να μεταμφιεστούμε σε ότι μας αρέσει και μας εκφράζει.”
