Alber Elbaz, Virgil Abloh. Δυο γίγαντες της μόδας, που δυστυχώς χάσαμε μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο. Και οι δυο μοναδικοί, με διαφορετική διαδρομή, αλλά αρκετά κοινά χαρακτηριστικά. Και οι δυο πιονιέροι, και οι δυο άνθρωποι που έφεραν αλλαγή, με όραμα μεγάλο, αισθητική οξυδέρκεια και το πολυτιμότερο, με ευγένεια χαρακτήρα. Σχεδόν δυο μήνες μετά το χαμό του τελευταίου, μάθαμε πως έφυγε από την ζωή άλλος ένας τεράστιος άνθρωπος της μόδας, ένας ακόμα πρωτοπόρος, η επιτομή του “larger than life”. O λόγος για τον André Leon Talley, ο οποίος απεβίωσε την περασμένη Τρίτη, 18 Γενάρη, στα 73 του χρόνια, από επιπλοκές λόγω κορωνοϊού, που τελικά κατέληξαν σε καρδιακή προσβολή. Εδω και δυο μέρες ο κόσμος της μόδας και της τέχνης θρηνεί, για αυτόν τον δημιουργό, που αποτέλεσε πυξίδα όχι μόνο για την καλλιτεχνική πορεία της βιομηχανίας αλλά και για την συμπεριληπτικότητα της Μαύρης ταυτότητας σε αυτή.
Η πορεία του αληθινά εντυπωσιακή, ειδικά αν αναλογιστούμε τις καταβολές του. Ο André Leon Talley γεννήθηκε το 1945 στην Washington, D.C., και μεγάλωσε μόνος με την γιαγιά του στο Νότο των ΗΠΑ, στην εποχή του Jim Crow και του Διαχωρισμού (segregation), στο απόγειο του ρατσισμού κατά της Αφροαμερικανικής κοινότητας. Σύμφωνα με πηγές, η πρώτη του επαφή με την μόδα ήρθε όταν έπιασε στα χέρια του μια Vogue, στη τοπική βιβλιοθήκη, ενώ όπως έχει πει ο ίδιος, η αγάπη του για το όμορφο και την πολυτέλεια ήρθε από την γιαγιά του και την δική της αίσθηση της μόδας. Έπειτα από την αποφοίτησή του στο North Carolina Central University, με Bachelor στην Γαλλική Λογοτεχνία, συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στο Ivy League πανεπιστήμιο Brown, και από όπου πήρε το Master του επίσης στην Γαλλική Λογοτεχνία το 1972.
Το πλάνο ήταν να γίνει καθηγητής Γαλλικών, ωστόσο τελικά το 1974 ξεκίνησε ως πρακτικάριος-μαθητευόμενος στο Metropolitan Museum of Art δίπλα στον αληθινό θρύλο της μόδας, την γυναίκα που έπλασε την βιομηχανία όπως την ξέρουμε σήμερα, την Diana Vreeland. Από εκεί συνέχισε στο Interview Magazine πλάι στον Andy Warhol, και έπειτα πέρασε από διάφορες μεγάλες εκδόσεις όπως το WWD, το W Mag, και το The New York Times. Τελικά το 1983 προσγειώθηκε στην Vogue, όπου παρέμεινε (εκτός ενός σύντομου διαλείμματος) μέχρι και το 2013. Εκεί πέρασε από πολλούς ρόλους, από Fashion News Director, ως και Editor At Large, ενώ ο ορισμός του το 1988 ως Creative Director τον κατέστησε τον πρώτο Αφροαμερικανό σε αυτή την θέση (μεγάλου κύρους να σημειώσουμε εμείς).
Ανάμεσα στα σημαντικότερά του επιτεύγματα είναι η ένθερμη υποστήριξη και προώθηση νέων σχεδιαστών, που συχνά ανήκαν και σε μειονότητες, ενώ παράλληλα χάρη στην βαρύτητα του ρόλου του, κατάφερε να αυξήσει την φυλετική συμπεριληπτικότητα στις πασαρέλες και των μεγαλύτερων σχεδιαστών.
Δεδομένης της εποχής που μεγάλωσε αλλά και της περιόδου που ξεκίνησε να δραστηριοποιείται επαγγελματικά, δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο Leon Talley αντιμετώπισε ρατσιστικές συμπεριφορές. Και παρά το εξοργιστικό της υπόθεσης, ο ίδιος πολυ γρήγορα κατάλαβε το προνόμιό του να βρίσκεται στην κορυφή της μόδας σαν ένα Μαύρος άντρας και το εκμεταλλεύτηκε ως εκεί που μπορούσε για να βοηθήσει και άλλους.
Διαβάζοντας κάποια αποσπάσματα από το βιογραφικό του βιβλίο The Chiffon Trenches: A Memoir, που εκδόθηκε το 2020, είναι εύκολο να διακρίνει κάποιος την πικρία του για την “κατάλευκη ανορεξική” βιομηχανία της μόδας.
“Κανείς από τους σύγχρονούς μου δεν είδε την μόδα μέσα από Μαύρη οπτική.”
Κάτι ακόμα που γίνεται ξακάθαρο από τα απομνημονεύματά του, είναι ο τρόπος που αντιμετώπισε ο ίδιος την Μαύρη του ταυτότητα, (ή που δεν την αντιμετώπισε). Παρ’ ότι σίγουρα έπαιζε ρόλο στο μυαλό των λευκών ανθρώπων γύρω του, των γαλουχημένων μέσα στον συστημικό ρατσισμό, η Μαύρη του ταυτότητα για αυτόν δεν ήταν κάτι που έπρεπε να τον απασχολεί. Αντιθέτως, ήταν κάτι που θεωρούσε πως μπορούσε να ξεπεράσει αν ήταν αρκετά καλός, ή ο καλύτερος στην δουλειά του, όπως και έγινε.
“Η Μαύρη μου ταυτότητα δεν ήταν σημαντική, αυτό που μέτραγε ήταν πως ήμουν έξυπνος.”
Μιλώντας στο People το 2020, είπε σχετικά,
“Η ιστορία μου λέει την εμπειρία ενός Μαύρου ανθρώπου σε έναν μονωμένο κόσμο. Πέτυχα γιατί είχα εκπαιδευτεί να πετυχαίνω. Σαν ένας νεαρός Αφροαμερικανός Μαύρος άντρας, είχα αναπόδραστα εκπαιδευτεί. Δεν σκέφτηκα ποτέ τον εαυτό μου σαν έναν Μαύρο άντρα που πετυχαίνει. Αλλά σαν έναν άνθρωπο που πετυχαίνει, σκέτο. Ήμουν έξυπνος.”
Και συμπλήρωσε λέγοντας,
“Όπως λέει και Judge Judy, δεν με κρατάνε για την ομορφιά μου. Το κέρδισα, ζούσα μέρα με τη μέρα, έκανα την δουλειά μου και τελικά απέδωσε.”
Πέρα από την επαγγελματική του καταξίωση, ο Leon Talley ήταν αγαπητός από όλους τους ανθρώπους του χώρου, και ιδίως τους σχεδιαστές που στήριξε σαν (καλλιτεχνικά) παιδιά του, μέχρι να γίνουν και οι ίδιοι μεγάλοι και επιδραστικοί. Παρακάτω δείτε λίγες μόνο από τις αφιερώσεις που του έκανε η βιομηχανία, δείχνοντας την συγκινητική τους αγάπη για αυτόν τον κολοσσό της μόδας παύλα υπέροχο άνθρωπο.