Όσο ήμασταν παιδιά, σχεδόν όλοι μας είχαμε περάσει την φάση που φοβόμασταν το σκοτάδι. Αν και η λογική μας έλεγε ότι δεν χρειάζεται να φοβόμαστε και ότι δεν υπάρχουν τέρατα κρυμμένα κάτω από το κρεβάτι μας, ένα κομμάτι μας αρνούνταν να εμπιστευθεί την λογική και εξακολουθούσε να θεωρεί το σκοτάδι ως κάτι απειλητικό.
Αν και αυτό μοιάζει με μια κατάσταση που αφορά κυρίως τα παιδιά, οι ερευνητές εξηγούν ότι το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους, είναι ένας από τους λόγους που επιζήσαμε διαμέσου των χιλιετιών και είμαστε σήμερα το κυρίαρχο είδος στον πλανήτη. Δεν ήμασταν πάντα οι ισχυρότεροι θηρευτές που είμαστε σήμερα. Το ανθρώπινο είδος έφτασε να γίνει το πιο ισχυρό μέσω της τεχνολογίας και όχι μέσω της σωματικής του ρώμης και αυτό έγινε μόλις πρόσφατα.
Πριν την τεχνολογία, που σημαίνει όπλα, αμυντικές κατασκευές, σπίτια, χωριά ή πόλεις και εργαλεία, οι άνθρωποι ήταν ένας πολύ νόστιμος αλλά και μάλλον εύκολος μεζές για τους ανώτερους θηρευτές της κάθε εποχής, δηλαδή τα άγρια ζώα. Τα περισσότερα από αυτά τα ζώα κυνηγούσαν την νύχτα, οπότε οι σχετικά πιο αδύναμοι άνθρωποι έπρεπε να προσέχουν στην διάρκειά της καθώς η όραση του δικού μας είδους δεν είναι και η καλύτερη στο σκοτάδι. Αν λοιπόν οι πρόγονοί μας δεν πρόσεχαν το βράδυ, “τότε είχαν μεγάλες πιθανότητες να πεθάνουν.”
Αυτός ο φόβος λοιπόν έγινε ενστικτώδης με τα χρόνια και τον βιώνουμε και εμείς σήμερα ως ένα είδος αγωνίας ή άγχους στα σκοτεινά μέρη.
Σύμφωνα με μια έρευνα του 2012 από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά, η αγωνία μας για το σκοτάδι είναι δεν ένας κανονικός πανικός, αλλά περισσότερο ένα διαρκές αίσθημα φόβου που μας κρατάει τσιτωμένους, ακριβώς αυτό που χρειάζονταν και οι πρόγονοί μας δηλαδή για να επιβιώσουν τις νύχτες. Αυτός ο φόβος μας κρατάει σε μια κάποια εγρήγορση σε περίπτωση που χρειαστεί να “το σκάσουμε ή να παλέψουμε’ για προστατευθούμε από τον κίνδυνο.
Στην ουσία, ο φόβος που έχουμε ως είδος για το σκοτάδι είναι ο φόβος απέναντι στο άγνωστο. Δεν μπορούμε να δούμε τι υπάρχει εκεί έξω και επειδή αυτό μας τρομάζει, μπαίνει στην μέση η φαντασία μας και δημιουργεί φανταστικά τέρατα για να γεμίσει αυτό το κενό εικόνας. Για τους προγόνους μας ήταν τα λιοντάρια και τα υπόλοιπα αρπακτικά, για εμάς είναι τα τέρατα της φαντασίας μας.
Όσο οι πρώιμοι πολιτισμοί μας μορφοποιούνταν σε πόλεις, χωριά και κοινότητες, ο φόβος για το σκοτάδι παρέμεινε και δεν είναι παράξενο που τον έχουμε ακόμα και σήμερα με όλη αυτή την τεχνολογία γύρω μας που κάνει το σκοτάδι μια επιλογή, παρά κάτι που μας επιβάλλεται.
Αν και πλέον από τεχνικής απόψεως δεν χρειαζόμαστε τον φόβο μας αυτό για προστασία, το χαρακτηριστικό μας αυτό παραμένει και αυτό συμβαίνει διότι ο άνθρωπος έχει καταφέρει να κοιμάται με ασφάλεια πολύ λιγότερο χρονικό διάστημα από το διάστημα που βρίσκεται στον πλανήτη. Ουσιαστικά, μόλις πρόσφατα αρχίσαμε να ζούμε σε πόλεις και να μην μας είναι απαραίτητος.
Αν λοιπόν φοβάστε το σκοτάδι, αυτό δεν σημαίνει ότι είστε φοβιτσιάρηδες γενικότερα, απλά είστε περισσότερο ευαίσθητοι στις απειλές και κατά συνέπεια πιο πιθανό να επιβιώσετε σε περίπτωση κινδύνου.
