Ένα πράγμα που είχα την εντύπωση ότι θα εκλείψει με την εδραίωση της πανδημίας στην ζωή μας ήταν τα ινσπιρέισιοναλ ποστ του ίνσταγκραμ και του Facebook περί αδράγματος της ημέρας, εκτίμησης της κάθε στιγμής σαν να είναι η τελευταία, ξυπνήματος με χαμόγελο και χαρούμενης διάθεσης που ξεκινάει από το μυαλό μας. Φαίνονται άλλωστε τόσο εκτός κλίματος και εποχής που θεώρησα δεδομένο ότι θα εκλείψουν. Αλλά όχι, επιμένουν να υπάρχουν, δημοσιεύονται σχεδόν καθημερινά τουλάχιστον από έναν γνωστό σου και λένε σοφίες τύπου “I choose to be happy” με περίτεχνες γραμματοσειρές και φόντο μια άδεια παραλία ή μια χιονισμένη βουνοκορφή.

Ομολογώ, έχω πέσει και εγώ θύμα της γοητείας τους κατά καιρούς. Έχω πατήσει like στην ινφλουένσερ που με πληροφόρησε ότι σήμερα θα επιλέξει να είναι αισιόδοξη και έχω νιώσει την ευχάριστη αίσθηση της δύναμης που συνοδεύει μία τέτοια δήλωση. Ότι δηλαδή είναι στο χέρι μας να καθορίσουμε την διάθεσή μας, χωρίς να επηρεαζόμαστε από εξωτερικούς παράγοντες (όσο ακραίοι και αν είναι αυτοί). Όμως, όσο όμορφη και αν είναι η συγκεκριμένη σκέψη, ίσως δυστυχώς τα πράγματα στην κανονική ζωή να μην είναι τόσο απλά. Και ίσως τακτικές σαν την παραπάνω, σε ορισμένες περιπτώσεις, να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.

Αν ανήκεις στο (εξαιρετικά μεγάλο) ποσοστό των ατόμων με ψυχολογικά προβλήματα, διαταραχές ή ασθένειες της παγκόσμιας κοινωνίας, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην μπορείς να ταυτιστείς με την φιλοσοφία του ότι “η ευτυχία είναι επιλογή” και ίσως ο τρόπος με τον οποίο έχει περάσει στην συλλογική μας συνείδηση ως δεδομένο να σε πιέζει και να σε κάνει να αισθάνεσαι σαν τον παράξενο της υπόθεσης.
Όμως αν  η ευτυχία ήταν επιλογή, κάποιοι δεν θα χρειάζονταν ραντεβού με τον ψυχολόγο τους κάθε εβδομάδα, προς αναζήτηση υποστήριξης. Δεν θα υπήρχαν μέρες τόσο άσχημες που σε αφήνουν ανίκανο να σηκωθείς από το κρεβάτι. Κανείς δεν θα λάμβανε διάγνωση κατάθλιψης, διπολικής διαταραχής ή υπερβολικού άγχους και απλώς θα επιλέγαμε να είμαστε για πάντα εντάξει με όλα. Θα ήμασταν ικανοί να κατευθύνουμε την ενέργειά μας σε πιο φωτεινά σημεία της ζωής, πολύ πιο σημαντικά από το σκοτάδι που κατά καιρούς απειλεί τις σκέψεις μας.

Ας μιλήσουμε λίγο για την κατάθλιψη συγκεκριμένα, ψάχνοντας τις ρίζες του προβλήματος και πώς αυτό εμφανίζεται στο κάθε ‘θύμα’ της. Αν και είναι ιδιαιτέρως περίπλοκο να περιγράψει κανείς πώς ακριβώς δημιουργείται ως ασθένεια, οι ειδικοί του Harvard Medical School φαίνεται πως συμφωνούν στο ότι πρόκειται για έναν συνδυασμό βλαβερών ρυθμίσεων του εγκεφάλου, γονιδίων, στρες και άλλων πιθανών ιατρικών προβλημάτων του κάθε ατόμου. Ως πάθηση λαμβάνει διαφορετικές μορφές ανά περίπτωση και ο καθένας καλείται να την αντιμετωπίσει με άλλον τρόπο, στα δικά του μέτρα και αναλόγως το μέγεθος του προβλήματος.

Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει με φαρμακευτική αγωγή έτσι ώστε να σταθεροποιηθεί ή να διορθωθεί η χημεία του εγκεφάλου, σε συνδυασμό με ψυχανάλυση και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Άλλοι απορρίπτουν τα φάρμακα, όμως αναγνωρίζουν πως χρειάζεται να διαχειριστούν την ψυχική τουςς ασθένεια με δραστικά μέσα έτσι ώστε να μπορέσουν τελικά να είναι λειτουργικά μέλη της κοινωνίας. Τίποτα από όλα αυτά όμως δεν το επιλέγουν. Και δεν μπορούν ξαφνικά να πατήσουν έναν νοητικό διακόπτη που λέει ‘οκ, τώρα είμαι καλά’. Αν ήταν όντως τόσο εύκολο, θα είχε συμβεί εδώ και πολύ καιρό!

Επιπλέον, το μήνυμα “είναι στο χέρι μου να είμαι χαρούμενος” μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στα άτομα με κάποιο από τα προβλήματα που μόλις αναφέραμε αλλά και σε ανθρώπους με βαριά καθημερινότητα, κάτι δυσάρεστο να τους απασχολεί, αυξημένη κούραση ή απλώς μία off μέρα. Υπήρχαν χιλιάδες τέτοιοι πριν τον Covid, τώρα δυστυχώς είναι μία συναισθηματική κατάσταση που λίγο-πολύ περιγράφει όλους μας.  Προσωπικά, ακόμα και τώρα, έχουν υπάρξει αρκετές φορές που έχω αισθανθεί τύψεις επειδή με έχει πάρει από κάτω, ενώ είμαι από τους ‘τυχερούς’ της πανδημίας και υπάρχουν στοιχεία που στολίζουν την ρουτίνα μου. Άλλοι γνωστοί μου, μου έχουν επίσης περιγράψει στιγμές μεγάλων νεύρων μετά από ένα συναισθηματικό χαμηλό.

Κάπου εδώ οφείλουμε επίσης να αναρωτηθούμε το εξής: γιατί αντιμετωπίζουμε την θλίψη ως εχθρό; Eίναι σωστό ένα τόσο ισχυρό συναίσθημα να καταπιεστεί και να αγνοηθεί στον βωμό του instagram positivity ενώ αντιθέτως μπορούμε να το αναγνωρίσουμε και να του δώσουμε τον χώρο που χρειάζεται μέχρι να ξεθυμάνει;
Αν κάποιος έχει συχνές ημικρανίες, δεν θα του πεις να επιλέξει να μην πονάει πια. Θα του δώσεις παυσίπονα, θα προτείνεις τεχνικές για να τις αντιμετωπίσει, θα του κρατήσεις το χέρι όσο είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Η ψυχική υγεία είναι εξίσου περίπλοκη, έντονη και σημαντική.
Log out για λίγο.

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!