Στα σύνορα μεταξύ Τουρκιάς και Συρίας, στην πόλη Madrin, η chef και ιδιοκτήτρια εστιατορίου Ebru Baybara Demir, χρησιμοποιεί την γαστρονομία για να στηρίξει φτωχές γυναίκες από την πατρίδα της την Τουρκία αλλά και πρόσφυγες από την Συρία. Οι προσπάθειες της έχουν κάνει πραγματικά μεγάλη διαφορά για πολλούς ανθρώπους γύρω της κι έχουν βοηθήσει ολόκληρες οικογένειες να έχουν μια ελπίδα για το μέλλον.

Η Ebru Baybara Demir δείχνει πώς σχηματίζεται η ζυμη για το παραδοσιακό içli köfte.
Photography: Gülşin Ketenci/EATER magazine

Η ίδια, ενώ κατάγεται από την Madrin, μεγάλωσε και σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη. Επέστρεψε στην πατρίδα της το 1999, μαζί με τον τότε σύζυγό της για να δουλέψουν ως ξεναγοί. Άνοιξαν ένα γραφείο και οργάνωναν εκδρομές για τους ξένους τουρίστες, που τότε δεν ξεπερνούσαν τoυς 50.000 ετησίως. Η πόλη είχε ένα μόνο ξενοδοχείο και ένα εστιατόριο με μάλλον κακό φαγητό. Όταν κάποιο από τα γκρουπ των Γερμανών που ξεναγούσαν, αρνήθηκαν να φάνε δεύτερη φορά στο συγκεκριμένο εστιατόριο, η Demir τους έφερε στο σπίτι της, όπου με την βοήθεια κάποιων ακόμα γυναικών, πρόσφερε στους τουρίστες μερικά από τα παραδοσιακά πιάτα της περιοχής μαγειρεμένα με σπιτικό τρόπο. Εκείνοι ενθουσιάστηκαν και η ίδια αποφάσισε πως έπρεπε να ανοίξει ένα δικό της εστιατόριο. Νοίκιασε λοιπόν μια εγκαταλειμμένη έπαυλη και δημιούργησε το Cercis Murat Konağı που είναι σήμερα, όχι μόνο το καλύτερο εστιατόριο της περιοχής, αλλά και ο χώρος όπου η Demir εκπαιδεύει φτωχές και σε πολλές περιπτώσεις αναλφάβητες γυναίκες, προκειμένου να μπορέσουν να εργαστούν ως μαγείρισσες και να θρέψουν τις οικογένειές τους.

H Asya Mahmud στην κουζίνα του Cercis Murat Konağı
Photography: Gülşin Ketenci/EATER magazine

Η δράση της όμως δεν περιορίζεται μόνο στο εστιατόριο. Είναι τόσο καθοριστική για την Madrin και την γύρω περιοχή, που η ίδια έχει βρεθεί πολλές φορές να συμμετέχει σε Ted talks, σε διεθνή συνέδρια, σε μαγειρικά τηλεοπτικά προγράμματα αλλά και ως σύμβουλος σε projects ειδικών απαιτήσεων. Εργάζεται 18 ώρες την ημέρα δρώντας σε ένα σύνθετο πεδίο δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν την διδασκαλία δεξιοτήτων όπως η ζαχαροπλαστική, η κηπουρική και η αγροτική παραγωγή, η καλλιέργεια μανιταριών, η παρασκευή σαπουνιών αλλά και διδασκαλία ανάγνωσης και γραφής. Τον πρώτο καιρό είχε βάλει σκοπό της να βοηθάει γυναίκες της περιοχής που βρίσκονταν σε ανάγκη και δεν είχαν γνώσεις ώστε να βρουν δουλειά. Όταν όμως ξέσπασε ο πόλεμος της Συρίας και άρχισαν να καταφθάνουν οι Σύριοι πρόσφυγες, η Demir αποφάσισε να συμπεριλάβει και Σύριες γυναίκες στο πρόγραμμά της ώστε να ανακουφίσει όσο το δυνατόν περισσότερες από την φτώχεια και την έλλειψη ελπίδας και προοπτικής.

Η Shamsa Abdullah δουλεύει σε ένα από τα αγροτικά projects της Ebru Baybara Demir για να φυτευτεί το sorgül, ένα είδος σιταριού Photography: Gülşin Ketenci/EATER magazine

Όσο μεγάλωνε η φήμη της, αυξανόταν ο τουρισμός στην περιοχή (έφτασε τα 3.000.000) και βελτιωνόταν η κουζίνα του εστιατορίου της, η Demir, που στο μεταξύ είχε γίνει μια χωρισμένη μητέρα με ό,τι αυτό σημαίνει για μια τόσο συντηρητική κοινωνία, επέκτεινε την κοινωνική της δράση δημιουργώντας ευκαιρίες για τις γυναίκες ώστε να μάθουν την τέχνη του κοσμήματος ή την κατασκευή υφασμάτων. Μια απ’ αυτές τις γυναίκες, η Asya Mahmud, είναι η ζωντανή απόδειξη της θετικής παρέμβασης που έχει η δράση της Demir στην κοινότητα γύρω της.

Η Asya ήρθε στα 16 της πρόσφυγας στην Mardin, όπου εκείνη και η μεγάλη οικογένειά της αναγκάστηκαν να ζουν σε ένα σπίτι χωρίς καθόλου έπιπλα, να κοιμούνται σε κουβέρτες στο πάτωμα και να ζουν με τα λιγοστά χρήματα που έβγαζε ένας από τους αδερφούς της όταν δούλευε παράνομα σε οικοδομές. Η Asya που ήθελε να συνεχίσει το σχολείο και να μπορέσει να εργαστεί κανονικά, μαράζωνε στην νέα αυτή κατάσταση, ώσπου την πήρε στην φτερούγα της η Demir και την ενέταξε σε ένα 18μηνο πρόγραμμα επιμόρφωσης στην κατασκευή υφασμάτων. Ύστερα την πήρε στο εστιατόριο όπου έμαθε να μαγειρεύει παρέα με άλλες γυναίκες και να αμείβεται για την εργασία της. Μπόρεσε να μάθει Τουρκικά κι άρχισε να εκτελεί χρέη μεταφράστριας στα Κουρδικά και τα Αραβικά για τις διάφορες δραστηριότητες της Demir.

H Asya έξω από το σπίτι της στην Mardin Photography: Gülşin Ketenci/EATER magazine

Μια από τις πιο σημαντικές είναι το Harran Gastronomy School Project που τρέχει από το 2016 σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η σχολή αυτή βρίσκεται σε μια από τις πιο φτωχές προσφυγικές περιοχές, με χιλιάδες πρόσφυγες, κι έχει 160 μαθητές και μαθήτριες που παίρνουν βασικές μαγειρικές γνώσεις και service εστιατορίων. Έτσι κι άλλα άτομα με τα αδιέξοδα της Asya θα μπορούν να έχουν μια προοπτική για το μέλλον όπως κι εκείνη.

Το 2017, εκτός από αυτό το project, η Demir είχε και κάτι άλλο στα σκαριά: να διδάξει παραδοσιακές αγροτικές τεχνικές όπως την καλλιέργεια χωρίς πότισμα ή την καταπολέμηση των ζιζάνιων με νεροπαγίδες, χωρίς χημικά, ώστε να παράγουν βιώσιμες σοδειές προϊόντων που θα ευδοκιμούσαν παρά τις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. Το πρόγραμμα ονομάστηκε Living Soil και παρότι δεν κέρδισε το πρώτο βραβείο Basque Culinary Prize για το οποίο ήταν υποψήφιο το 2018, απασχολεί 350 αγρότισσες, τόσο ντόπιες όσο και πρόσφυγες και το 2019 παρήγαγε 440 τόνους σιτάρι.

Photography: Gülşin Ketenci/EATER magazine

Τον Σεπτέμβριο του 2019 η Demir ανακοίνωσε το νέο της σχέδιο που ονομάζεται There is Hope in the kitchen, ένα δίχρονο πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το World Food Program σε συνεργασία με την Τουρκική κυβέρνηση. Πρόκειται να διδάξει 600 μαθητές, τόσο Σύριους, όσο και άπορους ντόπιους, ώστε να βρουν εργασία ως chefs σε ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Όπως λέει και η ίδια η Demir: “Τα projects μας μεγαλώνουν κάθε χρόνο, εμείς βελτιώνουμε την δουλειά μας κάθε χρόνο και αυτό μπορεί να προσφέρει ελπίδα.”

 

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!