Και είπεν ο Θεός: “γεννηθήτω φως”. Και εγένετο!

Μέχρι εδώ καλά πάμε. Γνωρίζουμε τον εφευρέτη του ήλιου. Τα υπόλοιπα όμως τα τρώει το μαύρο σκοτάδι. Ποιος άραγε να δημιούργησε αυτό που μεσημεριανή παρουσιάστρια θα αποκαλούσε “μεταφερόμενο τρόπο προσωπικής αντιμετώπισης του ηλιακού φωτός”, δηλαδή σε απλά ελληνικά τα γυαλιά ηλίου; Ακολουθεί ταξίδι, διότι το ONE OF US δεν φείδεται εξόδων.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ ΣΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ

Βρισκόμαστε στο κοιμητήριο της Φλωρεντίας. Μετά από μακρά και άσκοπη περιπλάνηση συναντάμε την επιγραφή που μας ενδιαφέρει: “Ενθάδε κείται ο Σαλβίνο Αμάτι, εφευρέτης των γυαλιών. Ο Θεός να το συγχωρέσει για τις αμαρτίες του. 1317». Των “γυαλιών”, όχι των “γυαλιών ηλίου, αλλά από αυτά τα φλορεντίνικα κατασκευάσματα εμπνεύσθηκε η Μαργαρίτα της Αυστρίας, η οποία κοιτούσε τους Ισπανούς υποτακτικούς της μέσα από τα χρωματιστά τζάμια ενός τεράστιου, όλο σκαλίσματα ζευγαριού ασημένιων γυαλιών. (Στο  κέντρο είχαν και ένα λιονταράκι από χρυσό, διότι ο μινιμαλισμός ποτέ δεν βοήθησε καμία βασίλισσα). Δημιούργησε έτσι μια μόδα που αμέσως ακολούθησαν οι απανταχού followers της ευγενείς , συμπληρώνοντας την ήδη φανταχτερή γκαρνταρόμπα τους με ένα αξεσουάρ που δεν είχε καμία χρησιμότητα. Απλώς έβλεπαν τον κόσμο τους θολά χρωματιστό.

Για να σκουρύνουν τα τζάμια έπρεπε να περάσουν αρκετοί αιώνες και το Χόλιγουντ να γεννήσει τους πρώτους βωβούς σταρ. Οι μάνατζέρ τους αντελήφθησαν ότι τα μαύρα γυαλιά δημιουργούν απόσταση, ότι πίσω από αυτά μπορείς να κρύψεις το βλέμμα, να μοιράσεις μυστήριο, να εδραιώσεις τον μύθο. Λειτούργησαν δηλαδή σαν καθημερινό υποκατάστατο της μάσκας και επομένως ήταν φυσικό να χρησιμοποιηθούν και από άλλες ομάδες που είχαν ανάγκη να κρυφτούν. Πρώτοι και χειρότεροι οι κακοποιοί. Ιδιαίτερα στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης έβλεπες σκούρο γυαλί και ήσουν σίγουρος ότι θα επακολουθήσει μία ένοπλη ληστεία, μερικές απαγωγές με κάμποσα πτώματα για ντεκόρ. Όπως έχουμε δει και στο Boardwalk Empire (έχουμε κάνει έρευνα), εκείνη την εποχή τα σύνορα μεταξύ πάταξης του εγκλήματος και εγκληματιών ήταν ασαφή και μπερδεμένα, οπότε την σκυτάλη πήραν οι μυστικοί πράκτορες που, για να μη τους γνωρίζει κανείς, φορούσαν μαύρα γυαλιά και σήκωναν τους γιακάδες της καμπαρντίνας τους.

Αμφότερες οι ομάδες ήταν πολυπληθείς, αλλά δεν αρκούσαν για να αναδείξουν τα γυαλιά ηλίου σε παγκόσμια τάση. Έπρεπε να μεσολαβήσει ο Πόλεμος και να έρθουν τα 50s για να ξεδώσουν. Πήραν τα πιο τρελά χρώματα, τα πιο απίθανα σχήματα, από μάσκα απόκρυψης μεταβλήθηκαν σε τέλεια πρόταση αποκριάς. Ίσως αυτή τους η θεαματικότητα να οδήγησε τους Άγγλους να τα ονομάσουν spectacles και τους πιο ποιητικούς Γάλλους να αναζητήσουν την ονομασία τους στα ουράνια σώματα, βαφτίζοντάς τα lunettes.

 

ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ  ΚΑΙ ΜΠΙΖΝΕΣ

Μετά τη δεκαετία του ‘50 τα γυαλιά ηλίου γίνονται αντικείμενα προσωπικής δημιουργίας, τάση που γνωρίζει αποθέωση στα χίπικα κοινόβια. Ο κόσμος είναι πιο όμορφος όταν τον βλέπεις πορτοκαλί όπως η Τζάνις Τζόπλιν, πιο χρωματιστός  όταν πάνω στα τζάμια είναι ζωγραφισμένα ψυχεδελικά σχήματα, πιο ειρηνικός όταν οι στρογγυλοί σκελετοί περιβάλλουν το σήμα της ειρήνης και οι παρέες τραγουδάνε Life is around you, let the sun shine in.
Η βιομηχανία της μόδας καταλαβαίνει ότι εδώ υπάρχει ψωμί και η ευκαιρία τής δίνεται με την ταινία Blues Brothers. Τα κατάμαυρα, κατασκότεινα γυαλιά των Μπελούσι και Ακρόιντ γίνονται υποχρεωτικό αξεσουάρ για το διογκωμένο κύμα των φανατικών τους οπαδών, αποτελούν την ταυτότητα μιας φυλής η οποία φωνάζει Everybody needs somebody to love  και τρέχει να αγοράσει τα Ray-Ban Wayfarers που η εταιρεία θεωρούσε παλιομοδίτικα. Τελικά πουλάει δυόμιση εκατομμύρια ζευγάρια μέσα σε ένα χρόνο και κάνει τούμπες αναφωνώντας “I have seen the light”!

Η επόμενη ταινία δημιουργεί το δεύτερο και καθοριστικό κύμα μόδας. Στο Top Gun η Ray-Ban κάνει πάλι διάνα προμηθεύοντας τον ήρωα με ένα aviator αεροδυναμικό ζευγάρι γυαλιά ηλίου, κατάλληλο για αυτούς που επιθυμούν να βλέπουν τον κόσμο από ψηλά, ακόμη κι αν είναι ο Τομ Κρουζ. Η φλέβα χρυσού, δεν περιορίστηκε στις δύο επιτυχίες που προέκυψαν μέσω του σινεμά. Σήμανε προσκλητήριο στους μετρ υψηλής ραπτικής και αυτοί ανταποκρίθηκαν. Το έδαφος το είχε προετοιμάσει ο Dior με την περίφημη συλλογή του 1969 και έτσι κανείς δεν παραξενεύτηκε όταν είδε μοντέλα με την υπογραφή Versace, Biagiotti, Paloma Picasso, Christian Lacroix… Το ίδιο φυσική θεωρήθηκε και η επιτυχημένη είσοδος στον τόσο ειδικό τομέα υπογραφών από τελείως διαφορετικές δραστηριότητες όπως η Porsche,Carrera, Dunhill, Ferrari, Ralph Lauren, Benetton κ.α.

Όλοι είχαν μία θέση στον ήλιο επιβεβαιώνοντας τον Umberto Eco που υποστήριζε “ο ήλιος φέρνει κέρδη  και η Σελήνη στίχους”.

Τελευταίο πλάνο: Ο Χιτσκοκ, όταν ήθελε να τελειώσει την ταινία του με έναν θάνατο, εστίαζε σε ένα ζευγάρι σπασμένα γυαλιά. Ποτέ ηλίου. Τα φιλμ του έτσι κι αλλιώς ήταν πολύ νουάρ.

@oneofusgr

If you're here, you're one of us!