Πριν από λίγες μέρες μέσω του μάνατζέρ της, Ben Mawson, επιβεβαιώθηκε πως η Lana Del Rey θα κυκλοφορήσει πολύ σύντομα νέο άλμπουμ. Ωστόσο, τα νέα, ειδικότερα μετά και την κυκλοφορία δύο δίσκων μέσα στο 2021, τα “Chemtrails Over The Country Club” (το οποίο καθυστέρησε να κυκλοφορήσει λόγω κορωνοϊού) και “Blue Banisters”, φαίνεται να μην αφορούν πολλούς. Αν και η τελευταία της κυκλοφορία, το “Blue Banisters”, χαιρετήθηκε από τους κριτικούς, η Lana Del Rey,  με εξαίρεση το “Norman, fucking, Rockwell” του 2019, έναν πραγματικά καλό δίσκο, επιμένει να δημιουργεί μουσική χωρίς ρυθμικές εξάρσεις. 

Οι εξαιρετικοί παραγωγοί με τους οποίους συνεργάστηκε ανά τα χρόνια, όπως ο Dan Auerbach (The Black Keys) και ο Jack Antonoff κατάφεραν να πάνε τον ήχο της πολλά βήματα παραπέρα, ωστόσο, οι τελευταίες κυκλοφορίες της δεν κρύβουν καμία έκπληξη, δεν έχουν hit singles του βεληνεκούς των “Summertime Sadness”, “West Coast”, “High By The Beach” που σάρωναν τα charts σκαρφαλώνοντας στην κορυφή. Μονάχα “άνευρες” μπαλάντες που κάνουν ολόκληρα τα άλμπουμ να μοιάζουν με ένα ενιαίο κομμάτι διάρκειας μίας ώρας.

Είναι γεγονός ότι από το 2012 μέχρι τουλάχιστον και το 2016, η στιχουργική της Lana Del Rey ήταν ακόμη relevant και μπορούσε να γίνει κτήμα νεαρών κοριτσιών – που άλλωστε αποτελούν (;) το βασικό στοχευμένο κοινό της – τα οποία ήταν τότε κι αυτά παρασυρμένα στη γενικότερη σφαίρα της ρετρολαγνείας, με τα vintage και thrift shops να αποτελούν τη βασικότερη πηγή ένδυσής τους και τη γραμμή του eyeliner να ανεβαίνει όλο και ψηλότερα.

Το αμέσως προηγούμενο είδωλο της γενιάς τους, των millennials δηλαδή, η Amy Winehouse, μια τραγική φιγούρα που ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο για το revival της vintage αισθητικής, είχε μόλις φύγει από τη ζωή αφήνοντας το θρόνο κενό. Πολύ γρήγορα νέα βασίλισσα των ραγισμένων καρδιών στέφθηκε η Lana Del Rey. Το 2012, με το “Born To Die” έγινε η ιέρεια των hipsters ποζάροντας με το ηδυπαθές της ύφος και το κλειστό πουκάμισο μέχρι το λαιμό ποζάροντας για το εξώφυλλο του δίσκου, με τον μελαγχολικό της τόνο και τους στίχους για κορίτσια εγκλωβισμένα σε τοξικές σχέσεις που όμως επιμένουν ότι το αγόρι οφείλει να είναι και λίγο “αλήτης” και τον αγαπούν με όλη τους την καρδιά, παρά τα ελαττώματά του και τις νωχελικές της μελωδίες με τα trap beats, πολύ πριν η trap κατακτήσει τον κόσμο.

Ακόμα και η άβολη εμφάνισή της στο SNL για την οποία επικρίθηκε έντονα δεν κατάφερε να ανακόψει τη σαρωτική πορεία της. Ωστόσο, η πραγματική άνοδος της Lana Del Rey διήρκησε μονάχα μια πενταετία. Ήδη από το 2017 και λίγο πριν το ξέσπασμα του #MeToo κινήματος στις ΗΠΑ, η Lana είχε ήδη αρχίσει να εγκλωβίζεται ασφυκτικά στην “old Hollywood” αισθητική που το τόσο αγαπά να διοχετεύει στον 21ο αιώνα.

Jim told me that
He hit me and it felt like a kiss
Jim brought me back
Reminded me of when we were kids

With his ultraviolence
Ultraviolence
Ultraviolence
Ultraviolence

I can hear sirens, sirens
He hit me and it felt like a kiss
I can hear violins, violins
Give me all of that ultraviolence
He used to call me poison
Like I was poison ivy
I could’ve died right then
‘Cause he was right beside me
Jim raised me up
He hurt me but it felt like true love
Jim taught me that
Loving him was never enough

Οι παραπάνω στίχοι της είναι από το κομμάτι “Ultraviolence” του ομότιτλου άλμπουμ της το οποίο και κυκλοφόρησε το 2014. Μπορείτε να φανταστείτε την Billie Eilish, την Lizzo ή την Dua Lipa να τραγουδούν κάτι αντίστοιχο σήμερα; Ήδη από τότε διάφορες φωνές άρχισαν να θίγουν το γεγονός ότι οι στίχοι της μοιάζουν αντιφεμινιστικοί και προωθούν την έμφυλη βια, συνεπώς στις συνεντεύξεις της, της τίθενται σχετικά ερωτήματα.

Για μένα, το θέμα του φεμινισμού δεν μου φαίνεται ενδιαφέρον. Ενδιαφέρομαι περισσότερο για το SpaceX και την Tesla, τι πρόκειται να συμβεί με τις διαγαλαξιακές μας δυνατότητες. Κάθε φορά που οι άνθρωποι αναφέρουν το θέμα του φεμινισμού… Απλά δεν με ενδιαφέρει και τόσο πολύ. […] Μια πραγματική φεμινίστρια είναι μια γυναίκα που κάνει ακριβώς αυτό που θέλει. Αν η επιλογή μου είναι, δεν ξέρω, να είμαι με πολλούς άνδρες ή αν απολαμβάνω μια πραγματικά σεξουαλική σχέση, δεν νομίζω ότι αυτό είναι απαραίτητα αντιφεμινιστικό. Για μένα το επιχείρημα του φεμινισμού δεν έπρεπε ποτέ να μπει στο προσκήνιο. Επειδή δεν γνωρίζω πάρα πολλά για την ιστορία του φεμινισμού, και έτσι δεν είμαι πραγματικά ένα σχετικό πρόσωπο για να μπω στη συζήτηση. Όλα όσα έγραφα ήταν τόσο αυτοβιογραφικά, που θα μπορούσαν πραγματικά να είναι μόνο μια προσωπική ανάλυση”, αυτές οι δηλώσεις έρχονται από συνεντεύξεις της Lana Del Rey πίσω στο 2014 και μάλιστα, η πρώτη, που αναφέρει ότι το ζήτημα του φεμινισμού δεν της φαίνεται ενδιαφέρον, είναι από συνέντευξη που είχε δώσει στον James Franco για το περιοδικό “V” σε μια ειρωνεία της τύχης. Παρόλα αυτά θα περνούσαν μερικά ακόμα χρόνια μέχρι το στέμμα της Lana Del Rey να αρχίσει να ραγίζει κάτω από το βάρος των κοινωνικών αλλαγών, οι οποίες δεν φαίνονται να την αγγίζουν, παρά την υποστήριξή της στο κίνημα #MeToo όταν αυτό ξέσπασε, ή τη δήλωσή της πολύ αργότερα, όταν το παιχνίδι είχε ήδη χαθεί, το 2020, ότι αυτοπροσδιορίζεται ως φεμινίστρια. 

Σε ένα Instagram post που δεν υπάρχει πια (καθώς η τραγουδίστρια διέγραψε τον λογαριασμό της στο Instagram, αλλά κάποια στιγμή την περασμένη χρονιά άρχισε να χρησιμοποιεί το account “honeymoon” το οποίο είχε δημιουργηθεί για τους προωθητικούς σκοπούς του ομότιτλου άλμπουμ της) η Lana Del Rey, αγανακτισμένη με όσους επέμεναν ότι η στιχουργική της είναι αντιφεμινιστική απευθύνθηκε στο κοινό με το εξής μήνυμα:

“Τώρα που η Doja Cat, η Ariana Grande, η Camila Cabello, η Cardi B, η Kehlani, η Nicki Minaj και η Beyoncé έχουν νούμερο ένα με τραγούδια που μιλούν για το να είσαι σέξι, να μην φοράς ρούχα, να γαμάς, να απατάς, κλπ – μπορώ σας παρακαλώ να επιστρέψω στο να τραγουδάω για την ενσάρκωση, το να νιώθω όμορφη με το να είμαι ερωτευμένη ακόμα και αν η σχέση δεν είναι τέλεια, ή να χορεύω για τα χρήματα – ή ό,τι θέλω – χωρίς να με σταυρώνουν ή να λένε ότι ωραιοποιώ την κακοποίηση;;;;

Έχω βαρεθεί με τις γυναίκες συγγραφείς και τις τραγουδίστριες του alt να λένε ότι ωραιοποιώ την κακοποίηση, ενώ στην πραγματικότητα είμαι απλά ένα λαμπερό άτομο που τραγουδάει για την πραγματικότητα αυτών που όλοι βλέπουμε, ότι δηλαδή πλέον είναι πολύ διαδεδομένες σχέσεις κακοποίησης σε όλο τον κόσμο.

Με όλα τα θέματα που επιτέλους επιτρέπεται στις γυναίκες να εξερευνήσουν, θέλω απλώς να πω ότι τα τελευταία δέκα χρόνια νομίζω ότι είναι αξιολύπητο το γεγονός ότι η μικρή στιχουργική μου εξερεύνηση που περιγράφει λεπτομερώς τους ενίοτε υποτακτικούς ή παθητικούς ρόλους μου στις σχέσεις μου έχει κάνει συχνά τους ανθρώπους να λένε ότι έχω γυρίσει τις γυναίκες εκατοντάδες χρόνια πίσω”.

Και συνέχισε: “Ας το ξεκαθαρίσουμε, δεν είμαι αντιφεμινίστρια – αλλά πρέπει να υπάρχει μια θέση στο φεμινισμό για τις γυναίκες που μοιάζουν και συμπεριφέρονται σαν εμένα – το είδος της γυναίκας που λέει όχι, αλλά οι άνδρες ακούνε ναι – το είδος των γυναικών που λοιδορούνται ανελέητα επειδή είναι ο αυθεντικός, ευαίσθητος εαυτός τους, το είδος των γυναικών που τους παίρνουν τις δικές τους ιστορίες και φωνές ισχυρότερες γυναίκες ή από άνδρες που μισούν τις γυναίκες.

Ήμουν ειλικρινής και αισιόδοξη για τις δύσκολες σχέσεις που είχα. “Έκτακτη είδηση!”. Έτσι ακριβώς είναι τα πράγματα για πολλές γυναίκες. Και αυτή ήταν δυστυχώς η εμπειρία μου μέχρι το σημείο που έγιναν αυτοί οι δίσκοι. Οπότε θέλω να πω ότι ήταν 10 ολόκληρα χρόνια με μαλακισμένες κριτικές μέχρι πρόσφατα και έμαθα πολλά από αυτές, αλλά επίσης νιώθω ότι πραγματικά άνοιξε ο δρόμος για άλλες γυναίκες να σταματήσουν να επιστρατεύουν ένα χαρούμενο πρόσωπο και να μπορούν να λένε ό,τι διάολο θέλουν στη μουσική τους – σε αντίθεση με τη δική μου εμπειρία όπου αν εξέφραζα έστω και μια νότα θλίψης στους δύο πρώτους μου δίσκους θεωρούμουν κυριολεκτικά υστερική, σαν να βρισκόμαστε κυριολεκτικά στη δεκαετία του 1920”.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η αναφορά των γυναικών συναδέλφων της ερμηνεύτηκε ως επίθεση σε αυτές, αλλά η αλήθεια είναι πως ο σκοπός της Lana δεν ήταν αυτός. Έκανε όμως μια άτοπη σύγκριση και σίγουρα, η ανάγνωση του φεμινισμού που κάνει η τραγουδίστρια, έχει πολλά θολά σημεία. Μήπως έχει δίκιο όμως στο ότι, εφόσον η γραφή της είναι αυτοβιογραφική, με το να της επιτίθεται κάποιος για αυτήν είναι σαν να ακυρώνει τις εμπειρίες της;

Πίσω στο 2019, η Lana άρχισε μία σχέση με τον Sean Larkin, ο οποίος είναι αστυνομικός. Όταν διέρρευσαν οι πρώτες τους φωτογραφίες στο διαδίκτυο και μαθεύτηκε το επάγγελμα του νέου της συντρόφου, fans και μη της τραγουδίστριας είτε “έδειξαν την ανησυχία τους”, είτε εξαπέλυσαν το βέλη τους κατά της. 

Στον απόηχο της δολοφονίας του George Floyd, και χωρίς φυσικά να παραβλέπουμε το διαχρονικό πρόβλημα με την αστυνομική βία στις ΗΠΑ – και σε συνδυασμό με τις δηλώσεις της Lana, οι οποίες ξεκάθαρα δεν συμβαδίζουν με την woke κουλτούρα, είναι αναμενόμενο – ειδικότερα μέσα στο κλίμα πόλωσης που ζούμε για χρόνια – να δημιουργηθεί ένα “αφήγημα” γύρω από την επιλογή του νέου της συντρόφου, ωστόσο ας κάνουμε μια παύση να σκεφτούμε – Πόσο προοδευτικό είναι να κρίνουμε έναν άνθρωπο από το επάγγελμά του; Πόσο φιλελεύθερο είναι να κρίνουμε επίσης μία γυναίκα για τον σύντροφο που επιλέγει να έχει στο πλευρό της με βάση τις απόψεις της ή τους στίχους των τραγουδιών της; Αν φτάσουμε στο σημείο να κάνουμε cancel σε μία τραγουδίστρια επειδή τα έφτιαξε με έναν “μπάτσο”, πού ακριβώς στεκόμαστε ως κοινωνία;

Η Lana Del Rey έχει ένα δικό της αισθητικό αποτύπωμα το οποίο ωστόσο, πολύ πριν εκείνη συμπληρώσει 10 χρόνια μουσικής πορείας την κατέστησε “χθεσινά νέα”, καθώς αυτό συνέπεσε με κομβικές κοινωνικές αλλαγές. Πλέον τα σκήπτρα ανήκουν σε γυναίκες καλλιτέχνιδες που υμνούν τη γυναικεία ενδυνάμωση, που στέκονται έμπρακτα ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια κατάλυσης των γυναικείων δικαιωμάτων, η οποία παραμονεύει σε κάθε γωνία. Σημαίνει αυτό όμως ταυτόχρονα ότι η Lana Del Rey κάνει μουσική για αντιφεμινίστριες; Όχι, απλώς, αντίθετα με το τι πιστεύει εκείνη, κάνει μουσική για όλο και λιγότερα άτομα.

Η Gen Z, και οι millennials που τρέχουν κι αυτοί ασθμαίνοντας πίσω από την κοινωνική αλλαγή (απλώς λιγότερο σχέση με τους λαχανιασμένους Xers και boomers) δεν μπορούν να ταυτιστούν με τους στίχους της Lana Del Rey, πολύ περισσότερο όμως δεν μπορούν καν να ταυτιστούν με τη μουσική της. Κι ας είναι εκείνη που μας πρωτοσύστησε τον ASAP Rocky, τον ράπερ και σημερινό σύντροφο της Rihanna, στο video clip του “National Anthem” ως άλλο Kennedy. Το αισθητικό περίβλημα της Lana Del Rey συγκρούστηκε με την πραγματικότητα πολύ νωρίς στην καριέρα της, η καλή μουσική όμως κατάφερνε να της δίνει “άσυλο” και “πάσο” στις playlists των νέων παγκοσμίως. Αν παρόλα αυτά συνεχίσει της ανέμπνευστες μπαλάντες, σύντομα, ακόμα κι αν οι στίχοι της εξακολουθούν να είναι “προκλητικοί” για την εποχή που ζούμε, οι κυκλοφορίες της δεν θα αφορούν κανένα.