Δυστυχώς, εν έτει 2022, η κοινωνία μας ακόμα ξεκλειδώνει τον σωστό τρόπο αντιμετώπισης νοσημάτων ψυχικής υγείας. Και δεν εννοούμε μόνο την αντιμετώπιση των νοσημάτων από το άτομο, που μπορεί να τα έχει, αλλά κυρίως από τον περίγυρό του. Συχνά οι έξω από τα ψυχικά νοσήματα δεν κατανοούν πλήρως την κατάσταση του άλλου ατόμου και έτσι καταλήγουν σε αρκετά εσφαλμένες συμπεριφορές, που όχι απλά δεν βοηθούν, αλλά μπορεί και να τον χειροτερέψουν. Για παράδειγμα, όσον αφορά την κατάθλιψη δεν είναι λίγοι οι τρόποι, που μπορεί να κάνεις gaslighting, να υποτιμάς την κατάσταση και γενικά να ακυρώνεις το άτομο, που πάσχει από αυτήν.
Οι αβάσιμες συμβουλές
Συνήθως λέγονται από ενδιαφέρον, αλλά στην πραγματικότητα καταλήγουν να υπογραμμίζουν πόσο δεν κατανοούμε το τι βιώνει ο άνθρωπος με την κατάθλιψη. Φράσεις, όπως “δεν τρως αρκετά”, “φταίει ότι δεν πίνεις αρκετό νερό” και “αν βγεις έξω και σε δει ο ήλιος θα νιώσεις καλύτερα”, δείχνουν ότι δεν αντιλαμβάνεσαι πόσο σοβαρό θέμα είναι η κατάθλιψη και πόσο την αντιμετωπίζεις ως απλή ακεφιά ή μελαγχολία του ανθρώπου, που τη βιώνει.
Οι εκφράσεις απογοήτευσης
Όταν έχεις κατάθλιψη, οι πιθανότητες λένε ότι μπορεί να θες να περνάς μέρες κλεισμένος στο σπίτι σου, χωρίς να έχεις καμία όρεξη να βγεις έξω για ποτά και για ατέλειωτο clubbing. Κάποιοι κατανοούν την κατάσταση, τη σέβονται και σού δίνουν τον χώρο σου, χωρίς να σε πιέζουν. Άλλοι, ωστόσο, θα κάνουν εξαιρετικά εμφανές πόσο απογοητευμένοι είναι πού πάλι δεν θα βγεις μαζί τους το βράδυ, θα αρχίσουν να σε κατηγορούν ότι απομακρύνεσαι και πιθανώς θα επισημάνουν πόσο πιο διασκεδαστικός ήσουν παλιά. Προφανώς, αυτοί όχι απλά δεν βοηθούν, αλλά μπορεί να σε βάλουν σε μία καταπιεστική κατάσταση να προτιμάς να λες ψέματα ότι έχεις κάποια άλλη ασθένεια, ώστε να σε αφήσουν στην ησυχία σου.
Οι επικριτικοί στις “καταθλιπτικές” επιλογές
Κάποιοι έχουν την εσφαλμένη άποψη ότι η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί ή να επιδεινωθεί, επειδή διαβάζεις “καταθλιπτικά” βιβλία ή βλέπεις “καταθλιπτικές” σειρές και ταινίες. Είτε αυτό σημαίνει ότι προτιμάς τα δράματα, είτε ότι έχουν πρωταγωνιστές με κατάθλιψη. Κατ’ αρχάς, αυτός είναι ένας πολύ λάθος και μπακαλίστικος τρόπος να μιλήσεις για την κατάθλιψη και για το τι την προκαλεί και πώς μπορεί να θεραπευτεί. Κατά δεύτερον, αγνοεί εντελώς την πιθανότητα τέτοια βιβλία, σειρές και ταινίες όχι απλά να μην κάνουν κακό, αλλά να βοηθούν το άτομο με την κατάθλιψη, αφού έρχεται σε επαφή με χαρακτήρες, που μπορεί να ταυτιστεί.
Η προτροπή να βρεις σχέση και να κάνεις σεξ
Ναι, ο έρωτας και το σεξ γεμίζουν τον οργανισμό σου με ενδορφίνες, που σού ανεβάζουν τη διάθεση. Είναι, όμως, τελείως επιστημονικό και αβάσιμο να λες στον άλλον ότι αν είχε σχέση και έκανε σεξ, τότε δεν θα είχε και κατάθλιψη. Όχι μόνο του αφαιρείς την ικανότητα εκείνος να καταφέρει να βοηθήσει τον εαυτό του, αλλά και παραβλέπεις την πιθανότητα κάτι σχετικό με τις σχέσεις ή το σεξ να είναι αυτό, που έχει συμβάλει στην κατάθλιψή του.
Το “δεν έχεις λόγο να έχεις κατάθλιψη”
Είναι αυτός, που θα πάει στο άτομο με την κατάθλιψη και θα τού κάνει μία λεπτομερή ανάλυση για όλα όσα θα έπρεπε να χαίρεται για τη ζωή του. “Έχεις την υγεία σου, την οικογένειά σου, τη δουλειά σου, είσαι νέος κ.ο.κ.” είναι κάποια από τα επιχειρήματά μου. Άσχετα με το ότι μόνο που έχεις κατάθλιψη, δείχνει ότι η υγεία σου δεν είναι όσο τέλεια την παρουσιάζει. Άσχετα με το αν η οικογένειά σου, η δουλειά σου, η πίεση της ηλικίας σου ή κάτι άλλο, που εκείνος δεν το γνωρίζει και δεν είναι δουλειά του να το μάθει, είναι μεταξύ των λόγων, που σήμερα έχεις κατάθλιψη.
Η αδιαφορία
Κάποιοι αντιμετωπίζουν την κατάσταση σαν λέπρα. Είναι σε φάση “Μπορεί να με κολλήσεις κατάθλιψη” ή “Δεν ξέρω τι να πω σε κάποιον με κατάθλιψη, οπότε θα κάνω σαν να μην υπάρχεις”. Ναι, δεν θα το πουν έτσι, αλλά θα το δείξουν με τις πράξεις τους. Τέτοιες συμπεριφορές όχι απλά ακυρώνουν κάθε προσπάθεια κανονικοποίησης της κατάθλιψης και γενικά των ψυχικών νοσημάτων, αλλά και αντιμετωπίζουν τους νοσούντες σαν παρίες, που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν στον πλανήτη Γη.
